Danıştay
Sekizinci Daire Başkanlığından: Esas
No : 2006/2880 Karar No : 2006/2896 Kanun Yararına
Temyiz Eden : Danıştay Başsavcılığı Davacı : Mehmet Okka Selçuk
Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göz
Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi - KONYA Davalı : Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü -
KONYA Vekili : Av. Fatiha Taşpınar -
(Aynı yerde) İstemin Özeti : Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi öğretim
üyesi olan davacıya Hac organizasyonu kapsamında görevlendirildiği 20.1.2002
tarihinden itibaren 34 günlük süre için ödenmiş olan 1.270.05 YTL döner
sermaye katkı payının geri istenilmesine ilişkin Selçuk Üniversitesi Döner Sermaye
İşletmesi Müdürlüğünün 28.4.2005 gün ve 454 sayılı işleminin iptali istemiyle
açılan davada; Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 gün ve
E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararında, yokluk, açık hata, hile ve gerçek dışı
beyana dayalı hatalı ödemelerin süreye bağlı kalınmaksızın her zaman geri
alınabileceğinin belirtildiği, uyuşmazlık konusu olayda bu hallerin
bulunmadığı gibi 2547 sayılı Yüksek-öğretim Yasasının 58. maddesi uyarınca
yönetim kurulunca döner sermaye katkı payı ödenmeyeceğine ilişkin bir karar
da alınmamış olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline ilişkin olarak
Konya 2. İdare Mahkemesi Hakimliğince verilen 7.6.2005 gün ve E:2005/685,
K:2005/693 sayılı kararı itirazen inceleyerek,
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 gün ve E:1968/68,
K:1973/14 sayılı kararında; ilgilinin uyarması halinde idarenin düzelteceğini
bildiği noksanlığın açık hata olarak belirtildiği, açık hata bulunan
işlemlerin süreyle bağlı kalınmaksızın her zaman geri alınabileceği, haksız
ödemeye dair açık hata bulunan işlemin geri alınmasına yönelik tesis edilen
işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı itirazının kabulü
ile Konya 2. İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve davanın reddine karar
veren Konya Bölge İdare Mahkemesinin 27.10.2005 gün ve E:2005/690, K:2005/872
sayılı kararının; Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 günlü
ve 1973/14 sayılı kararı ile idarenin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı
beyanı veya hilesi hallerinde süre koşulu aranmaksızın kanunsuz terfi veya
intibaka dayanarak idarenin ödediği meblağı her zaman geri alabileceği,
belirtilen istisnalar dışında kalan hatalı ödemelerin geri alınmasının ise
hatalı ödemenin ilk yapıldığı tarihten başlamak üzere idari dava açma süresi
içinde mümkün olduğu, bu süre geçtikten sonra
ödemenin geri alınamayacağının içtihada bağlandığı, kararda ortaya konulan
ilkelerin, idarece yapılan tüm hatalı ödemelerde uygulanabilecek temel
ilkeler niteliğinde olduğu, sözü edilen kararda hatalı ödemenin ilk yapıldığı
tarihten başlamak üzere 90 günlük dava açma süresi içinde geri alınabileceği
belirtilmesine karşın, bu karardan sonra yürürlüğe giren 2577 sayılı İdari
Yargılama Usulü Kanununun 7 nci maddesinde dava
açma süresinin 60 gün olduğu hükme bağlandığı, dava konusu olayda, idarenin
geçici görevlendirme onayı ile Hac organizasyonunda görevlendirilen davacıya,
görevli bulunduğu 23.01.2002-26.02.2002 tarihleri arasındaki dönem için
haksız yere döner sermaye payı ödendiğinin ilgili yıl döner sermaye hesaplarının
denetimi sonrası ortaya çıkması nedeniyle, Döner Sermaye İşletmesi
Müdürlüğü'nün 28.04.2005 günlü işlemi ile ödenen meblağın faizi ile birlikte
ödenmesinin istenilmesi üzerine uyuşmazlığın doğduğu bu hale göre, ilk
bakışta basit inceleme ile fark edilemeyip hesapların denetimi sonucu ortaya
çıkarılan fiilen katkı sağlanmadan yapılan ödeme nedeniyle, aradan üç yıllık
bir süre geçtikten sonra döner sermaye payının
faizi ile birlikte geri istenilmesinin sözü edilen Danıştay İçtihatları
Birleştirme Kurulu kararında yer verilen "açık hata" kapsamında
değerlendirilmesine hukuki olanak bulunmadığı öne sürülerek Danıştay
Başsavcılığı tarafından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 51.
maddesi uyarınca kanun yararına bozulması istenilmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren
Danıştay Sekizinci Dairesince, Konya
Bölge İdare Mahkemesinin 27.10.2005 gün ve E:2005/690, K:2005/872 sayılı
kararının, Danıştay Başsavcısı tarafından kanun yararına temyiz edilerek
bozulmasının istenilmesi üzerine Dairemizin E:2006/2880 esas numarasında
oluşturulan dosyasında Danıştay Tetkik Hakimi Melek Şendil
Yan'ın açıklamaları dinlendikten sonra işin gereği görüşüldü: Uyuşmazlık; Selçuk
Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi öğretim üyesi olan davacıya Hac
organizasyonu kapsamında görevlendirildiği 20.1.2002 tarihinden itibaren 34
günlük süre için ödenmiş olan 1.270.05 YTL döner sermaye katkı payının geri
istenilmesine ilişkin Selçuk Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi
Müdürlüğünün 28.4.2005 gün ve 454 sayılı işleminin iptali istemine
ilişkindir. Danıştay
İçtihatları Birleştirme Kurulunun 22.12.1973 gün ve E:1968/68, K:1973/14
sayılı kararında; idarenin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı veya
hilesi hallerinde süre aranmaksızın hatalı ödediği meblağı her zaman geri alabileceği,
bunun dışında kalan hallerde hatalı ödemelerin geri istenilmesinin hatalı
ödemenin yapıldığı tarihten başlamak üzere dava açma süresi içinde olanaklı
olduğu, bu süre geçtikten sonra geri
istenilemeyeceği belirtilmiştir. Subjektif
sonuç doğurmuş ve Yasaya uygun olarak tesis edilmiş idari işlemlerin geri
alınması idare hukuku ilkelerine göre mümkün değildir. Anılan Kurul kararı
ile de yasaya aykırı ve hatalı işlemlerin de her zaman değil makul bir sürede
geri alınabileceğine işaret edilmiş, yokluk, açık hata ve bu işlemden
yararlananın hilesinin söz konusu olması halinde ise idarenin işlemini her
zaman geri alabileceği öngörülmüştür. Dava dosyasının
incelenmesinden, Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları
Anabilim Dalında öğretim üyesi olan
davacının, Diyanet İşleri Başkanlığının 11.12.2001 gün ve 6265 sayılı
yazısında yer alan istemi doğrultusunda Tıp Fakültesi Yönetim Kurulunun 26.12.2001 gün ve 2001/331 sayılı kararı
ile 20.01.2002 tarihinden itibaren 40 gün süreyle 2002 Hac organizasyonunda
görevlendirilmesinin uygun görüldüğü, 26.2.2002 tarihinde görevine geri
döndüğü, dava konusu işlem ile 23.1.2002 - 26.2.2002 tarihleri arasındaki
döneme ilişkin olarak davacıya ödenmiş bulunan ve Sayıştay incelemesi sonucu
borç çıkarılmış olan döner sermaye katkı payının faiziyle birlikte geri
ödenmesinin istenilmesi üzerine bakılan davanın açılmış olduğu
anlaşılmaktadır. Bu açıklamalardan
anlaşılacağı üzere, davacıya fiilen katkı sağlamadan yapılan ödemenin hatalı
olduğunun basit bir inceleme ile fark edilmeyip hesapların denetimi sonucu
ortaya çıkarıldığı hususu dikkate alındığında, bu ödemenin açık hata
kapsamında değerlendirilmesine hukuken olanak bulunmamaktadır. Olayda, hatalı
ödemenin yapılmasında davacının gerçek dışı beyanı ya
da hilesinin bulunduğundan da söz edilememektedir. Bu durumda,
davacıya yapılan döner sermaye katkı payı ödemesinin, anılan Danıştay
İçtihatları Birleştirme Kurulu kararı uyarınca ödendiği tarihten itibaren
2577 sayılı Yasada öngörülen dava açma süresi içinde geri alınması mümkün
iken bu süre geçirildikten sonra tesis edilen işlemde hukuka uyarlık
bulunmamaktadır. Açıklanan
nedenlerle, Danıştay Başsavcısı tarafından yapılan temyiz isteminin kabulü
ile Konya Bölge İdare Mahkemesi kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü
Yasasının 51. maddesi uyarınca kanun yararına ve hükmün hukuki sonuçlarına
etkili olmamak üzere bozulmasına, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığı ile
Danıştay Başsavcılığına gönderilmesine ve Resmî Gazete’de yayımlanmasına
7/7/2006 gününde oybirliği ile karar verildi. |
||||||