|
Yönetmelik Çevre
ve Orman Bakanlığından: Tıbbi
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, tıbbi atıkların üretiminden bertarafına kadar; a) Çevreye ve insan sağlığına zarar verecek şekilde
doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, b) Çevreye ve insan sağlığına zarar vermeden
kaynağında ayrı olarak toplanması, ünite içinde taşınması, geçici
depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesine, yönelik prensip, politika ve programlar ile hukuki,
idari ve teknik esasların belirlenerek uygulanmasına ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir. Kapsam Madde 2- Bu Yönetmelik, EK-1’de belirtilen sağlık
kuruluşlarının faaliyetleri sonucu oluşan ve EK-2’de detaylı olarak
belirtilen atıklar ile bu atıkların üretildikleri yerlerde ayrı toplanması,
geçici depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesine ilişkin esasları
kapsamaktadır. Dayanak Madde 3- Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre
Kanununun 1, 3, 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile
1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanunun 1, 2 ve 9 uncu maddelerine dayanılarak
hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen; Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını, Kanun: 2872 sayılı Çevre Kanununu, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği: 14/3/1991 tarihli
ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği: 14/3/2005
tarihli ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliği, Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği:
30/7/2004 tarihli ve 25538 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmeliği, Ünite: EK-1’de yer alan ve faaliyetleri sonucu
EK-2’de belirtilen atıkları üreten kişi, kurum ve kuruluşları, Evsel Nitelikli Atık: Ünitelerden kaynaklanan,
EK-2’de A grubu altında yer alan başta mutfak, bahçe ve idari birimlerden
kaynaklanan atıklar olmak üzere kontamine olmamış
atıkları, Ambalaj Atığı: Ünitelerden kaynaklanan, EK-2’de B
grubu altında yer alan kontamine olmamış, tekrar
kullanılabilir, geri dönüştürülebilir ve geri kazanılabilir plastik, metal, cam
ve kağıt-karton ambalajların atıklarını, Tıbbi Atık: Ünitelerden kaynaklanan, EK-2’de C, D ve
E grupları altında yer alan enfeksiyöz, patolojik
ve kesici-delici atıkları, Tehlikeli Atık: Ünitelerden kaynaklanan, EK-2’de F
grubu altında yer alan genotoksik, farmasötik ve kimyasal atıklar ile ağır metal içeren
atıkları ve basınçlı kapları, Enfeksiyöz Atık: Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı bilinen
veya taşıması muhtemel başta kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut
sıvıları ile insan dokuları, organları, anatomik parçalar, otopsi materyali,
plasenta, fetus ve diğer patolojik materyali; bu
tür materyal ile bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf, bandaj, flaster,
tamponlar, eküvyon ve benzeri atıkları; hemodiyaliz
ünitesi ve karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını; bakteri ve
virüs tutucu hava filtrelerini; enfeksiyöz
ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür
stoklarını; araştırma amacı ile kullanılan enfekte
deney hayvanlarının leşleri ile enfekte hayvanlara
ve çıkartılarına temas etmiş her türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden
kaynaklanan atıkları, Patolojik Atık: Cerrahi girişim, otopsi veya
anatomi çalışması sonucu ortaya çıkan dokuları, organları, vücut parçalarını,
insan fetusunu ve hayvan cesetlerini, Kesici-Delici Atık: Şırınga, enjektör ve diğer tüm
deri altı girişim iğneleri, lanset, bisturi, bıçak,
serum seti iğnesi, cerrahi sütur iğneleri, biyopsi
iğneleri, intraket, kırık cam, ampul, lam-lamel,
kırılmış cam tüp ve petri kapları gibi batma,
delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıkları, Farmasötik Atık: Kullanma süresi dolmuş veya artık
kullanılmayan, ambalajı bozulmuş, dökülmüş ve kontamine
olmuş ilaçlar, aşılar, serumlar ve diğer farmasötik
ürünler ve bunların artıklarını ihtiva eden kullanılmış eldivenler,
hortumlar, şişeler ve kutuları, Genotoksik Atık: Hücre DNA’sı üzerinde mutasyon yapıcı,
kanserojen veya insan veya hayvanda düşüğe neden olabilen türden farmasötik ve kimyasal maddeleri, kanser tedavisinde
kullanılan sitotoksik (antineoplastik)
ürünleri ve radyoaktif materyali ihtiva eden atıklar ile bu tür ajanlarla
tedavi gören hastaların idrar ve dışkı gibi vücut çıkartılarını, Kimyasal Atık: Ünitelerde tedavi, tanı veya
deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan ve insan ve çevre
sağlığı için çeşitli etkilerle zararlı olabilen kimyasal maddelerin gaz, katı
veya sıvı atıklarını, Ağır Metal İçeren Atıklar: Ünitelerde
tedavi, tanı veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan
termometre, tansiyon ölçme aleti ve radyasyondan korunma amaçlı paneller gibi
alet ve ekipmanların içinde veya bünyesinde bulunan cıva, kadmiyum, kurşun
içeren atıkları, Basınçlı Kaplar: Ünitelerde tedavi, tanı
veya deneysel araştırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan gazları içinde
bulunduran silindirleri, kartuşları ve kutuları, Kontaminasyon: Bir enfeksiyöz etkenin
herhangi bir eşyaya, yüzeye veya kişiye bulaşmasını, Geçici Depolama: Atıkların bertaraf alanına
taşınmasından önce ünite içinde inşa edilen birimlerde veya konteynerlerde 48 saati geçmemek
üzere geçici süre ile bekletilmesini, Nihai Bertaraf: Tıbbi atıkların çevreye ve
insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde ilgili mevzuatlarda öngörülen her
türlü önlemin alındığı tesislerde yakılması veya düzenli depolanması
suretiyle yok edilmesini veya zararsız hale getirilmesini, Düzenli Depolama Tesisi: Tıbbi atıkların
düzenli depolama yoluyla bertaraf edildiği tesisleri, Yakma Tesisi: Ortaya çıkan
yanma ısısını yeniden kazanabilen veya kazanamayan ve atıkların termal
arıtımına adanmış olan her türlü sabit veya seyyar teknik birim veya ekipmanı
(atıkların oksitlenme yoluyla yakılmasının yanısıra
piroliz, gaz haline getirme veya plazma işlemleri
gibi diğer termal arıtma işlemleri dahil), Tıbbi Atık Torbası veya Kabı: Tıbbi
atıkların toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan, teknik
özellikleri 13 üncü maddede belirtilen, kırmızı renkli, güvenli
kapatılabilir, plastik biriktirme kabını, Otoklav Torbası: Tıbbi atıkların basınçlı
buhar ile sterilizasyon işlemine tabi tutulması
durumunda, tıbbi atıkların toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan
ve teknik özellikleri 13 üncü maddede belirtilen, kırmızı renkli, güvenli
kapatılabilir, plastik biriktirme kabını, Kesici-Delici Atık Kabı: Kesici ve delici atıkların
toplanması ve biriktirilmesi amacıyla kullanılan, teknik özellikleri 13 üncü
maddede belirtilen biriktirme kabını, Uluslararası Biyotehlike
Amblemi: Tıbbi atık torbaları veya kapları ile kesici-delici atık kapları,
bunların taşınmasında kullanılan konteyner ve
araçlar ile geçici depolama birimlerinin üzerlerinde bulundurulması gereken
ve bir örneği EK-3’de verilen amblemi, Tıbbi Atıklar Sorumlusu: EK-1’de belirtilen
ünitelerin başhekimlerini, başhekimin bulunmadığı yerlerde mesul müdürü, Ünite İçi Taşıma: Atıkların üretildiği yerlerden
uygun taşıma araçları ile alınarak geçici depolama birimlerine götürülmesi
işlemini, Taşıma: Atıkların geçici depolama
birimlerinden uygun taşıma araçları ile alınarak bertaraf alanına götürülmesi
işlemini, Konteyner: Paslanmaz metal, plastik veya benzeri malzemeden
yapılmış, tekerlekli, kapaklı, kapakları kilitlenir, en az Sterilizasyon: Bakteri sporları dahil her türlü mikrobiyal yaşamın fiziksel, kimyasal, mekanik metotlar
veya radyasyon (irradiation) yoluyla tamamen yok
edilmesini veya bu mikroorganizmaların seviyesinin % 99,9999 oranında
azaltılmasını, Sterilizasyon Yükü: Sterilizatörde eş
zamanlı olarak sterilize edilecek veya edilmiş atığı, Maruz Bırakılma Süresi: Sterilizatörde
belirli sıcaklık, basınç ve nem sağlandıktan sonra, bu koşullarda atığın
işlem gördüğü süreyi, Biyolojik İndikatör: Sterilizasyon etkinliğinin araştırılmasında, kağıt şerit
(strip) veya benzeri bir taşıyıcı mekanizmaya inoküle edilmiş standart/bilinen bir mikroorganizmayı, Kimyasal İndikatör: Sterilizasyon etkinliğinin araştırılmasında kağıt bant
veya benzeri bir taşıyıcıya emdirilmiş, yüksek ısı ile renk değiştiren
kimyasal maddeyi, Yerleşme Alanı: İmar planı sınırı içindeki yerleşik
ve iskân edilmiş alanların tümünü, Ön
Lisans: Bu Yönetmelik
gereğince, tıbbi atık bertaraf tesisi ile sterilizasyon
tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin Bakanlıktan almaları gereken, kuracakları tesisle ilgili her
türlü plan, proje, rapor, teknik veri, açıklamalar ve diğer dokümanlara
ilişkin tesisin projelendirilmesine ilişkin izni, Lisans: Bu Yönetmelik gereğince tıbbi atık
taşıyan belediye veya firmaların valilikten; tıbbi atık bertaraf tesisi ile sterilizasyon tesisi kurmak ve işletmek isteyenlerin ise
Bakanlıktan alacakları ve konu ile ilgili yeterli uzman ve teknolojik
imkânlara sahip olduğunu gösterir belgeyi, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Genel İlkeler, Görev,
Yetki ve Yükümlülükler Genel
ilkeler Madde
5- Tıbbi atıkların yönetimine
ilişkin ilkeler şunlardır; a) Tıbbi atıkların çevre ve insan sağlığına
zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesi
yasaktır. b) Tıbbi, tehlikeli ve evsel atıkların
oluşumunun ve miktarının kaynağında en aza indirilmesi esastır. c) Tıbbi atıkların, tehlikeli ve evsel
atıklar ile karıştırılmaması esastır. d) Tıbbi atıkların kaynağında diğer
atıklardan ayrı olarak toplanması, biriktirilmesi, taşınması ve bertarafı esastır. e) Tıbbi atıkların yarattığı çevresel kirlenme
ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı tıbbi atık üreticileri, taşıyıcıları
ve bertarafçıları kusur şartı olmaksızın
sorumludurlar. f) Tıbbi atıkların yönetiminden sorumlu
kişi, kurum/kuruluşlar, bu atıkların çevre ve insan sağlığına olabilecek zararlı
etkilerinin azaltılması için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler. g) Tıbbi atık üreticileri atıklarının bertarafı için gerekli harcamaları karşılamakla
yükümlüdürler. h) Tıbbi atık üreten sağlık kuruluşları ile
bu atıkların taşınması ve bertarafından sorumlu
belediyelerin/özel sektör firmalarının tıbbi atık yönetimiyle ilgili
personelinin periyodik olarak eğitimden ve sağlık kontrolünden geçirilmesi ve
tıbbi atık yönetimi kapsamındaki faaliyetlerin bu personel tarafından
yapılması esastır. Bakanlığın
görev ve yetkileri Madde
6- Bakanlık; a) Tıbbi atıkların çevreyle uyumlu bir
şekilde yönetimine ilişkin program ve politikaları saptamak, bu Yönetmeliğin
uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamak ve gerekli idari
tedbirleri almakla, b) Tıbbi atıkların oluşumundan bertarafına kadar yönetimlerini kapsayan bütün
faaliyetlerin kontrolünü ve periyodik denetimlerini yapmakla, c) Tıbbi atıkların çevreyle uyumlu
yönetimine ilişkin en yeni sistem ve teknolojilerin uygulanmasında ulusal ve
uluslar arası koordinasyonu sağlamakla, d) Tıbbi atık bertaraf tesisleri ile sterilizasyon tesislerine ön lisans ve lisans vermekle, yükümlüdür. Mülki
amirlerin görev ve yetkileri Madde
7- Mahallin en büyük mülki amiri; a) Tıbbi atıkların oluşumundan bertarafına kadar yönetimlerini kapsayan bütün
faaliyetlerin kontrolünü ve periyodik denetimini yapmak, ilgili mevzuata
aykırılık halinde gerekli yaptırımın uygulanmasını sağlamakla, b) İl sınırları içinde oluşan, toplanan ve
bertaraf edilen tıbbi atıkların miktarı ile ilgili bilgileri sağlık
kuruluşlarından ve belediyelerden temin etmek, değerlendirmek ve yıl sonunda
rapor halinde Bakanlığa göndermekle, c) Tıbbi atık taşıma araçlarına taşıma
lisansı vermekle ve faaliyetlerini denetlemekle, lisans verilen araç, belediye
ve firmalarla ilgili bilgileri yıl sonunda Bakanlığa göndermekle, d) Tıbbi atıkların toplanması, taşınması ve bertarafında uygulanacak ücreti mahalli çevre kurulu
aracılığıyla belirlemekle, e) Lisans verilen tıbbi atık bertaraf
tesisleri ile sterilizasyon tesislerinin
faaliyetlerini izlemek, denetlemek, ilgili mevzuata aykırılık halinde gerekli
yaptırımın uygulanmasını sağlamakla, görevli ve yetkilidir. Tıbbi
atık üreticilerinin yükümlülükleri Madde
8- Tıbbi atık üreticileri; a) Atıkları kaynağında en aza indirecek
sistemi kurmakla, b) Atıkların ayrı toplanması, taşınması ve
geçici depolanması ile bir kaza anında alınacak tedbirleri içeren ünite içi
atık yönetim planını hazırlamak ve uygulamakla, c) Tıbbi, tehlikeli ve evsel nitelikli atıklar
ile ambalaj atıklarını birbirleri ile karışmadan kaynağında ayrı olarak
toplamakla, d) Tıbbi atıklar ile kesici-delici atıkları
toplarken teknik özellikleri bu Yönetmelikte belirtilen torbaları ve kapları
kullanmakla, e) Ayrı toplanan tıbbi ve evsel nitelikli
atıkları sadece bu iş için tahsis edilmiş araçlar ile ayrı ayrı taşımakla, f) Atıkları geçici depolamak amacıyla geçici
atık deposu inşa etmek veya konteyner
bulundurmakla, yataksız ünite olması durumunda ise atıklarını en yakındaki
geçici atık deposuna/konteynerine götürmek veya bu
atıkları toplama aracına vermekle, g) Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli
personelini periyodik olarak eğitmekle/eğitimini sağlamakla, h) Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli
personelinin özel giysilerini sağlamakla, i) Tıbbi atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı için gereken harcamaları atık bertarafçısına ödemekle, j) Oluşan tıbbi atık miktarı ile ilgili
bilgileri düzenli olarak kayıt altına almak, yıl sonu itibari ile valiliğe
göndermek, bu bilgileri en az üç yıl süre ile muhafaza etmek ve talep
edilmesi halinde Bakanlığın incelemesine açık tutmakla, yükümlüdürler. Belediyelerin
yükümlülükleri Madde
9- Belediyeler; a) Tıbbi atıkların geçici atık depolarından
veya konteynerlerinden alınarak toplanması,
taşınması, sterilizasyon işlemine tabi tutulması ve
bertarafı ile ilgili detayları içeren Tıbbi Atık
Yönetim Planı’nı hazırlamak, uygulamak ve halkın bilgilenmesini sağlamakla, b) Tıbbi atıkları geçici atık depolarından
alarak bertaraf sahasına taşımak/taşıttırmakla, c) Tıbbi atık bertaraf/sterilizasyon
tesislerini kurmak/kurdurmak, işletmek/işlettirmekle, d) Kuracakları tıbbi atık bertaraf tesisleri
ile sterilizasyon tesisleri için ön lisans/lisans
almakla, e) Tıbbi atık taşıma araçları için taşıma
lisansı almakla, f) Geçici atık depolarına yapı ruhsatı
vermekle, g) Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli
personelini periyodik olarak eğitmekle/eğitimini sağlamakla, h) Tıbbi atıkların yönetimiyle görevli
personelin özel giysilerini sağlamakla, i) Sağlık kuruluşlarından toplanan, taşınan
ve bertaraf edilen tıbbi atık miktarlarını kayıt altına almak, bu bilgileri
yıl sonu itibari ile valiliğe göndermek ve talep edilmesi halinde Bakanlığın
incelemesine açık tutmakla, yükümlüdürler. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Atıkların Ünite İçinde
Ayrılması, Toplanması ve Taşınması Ünite
içi atık yönetim planı Madde 10- Üniteler, EK-2’de belirtilen atıkların kaynağında
ayrı toplanması ve biriktirilmesi, atıkların toplanması ve taşınmasında kullanılacak
ekipman ve araçlar, atık miktarları, toplama sıklığı, geçici depolama
sistemleri, toplama ekipmanlarının temizliği ve dezenfeksiyonu, kaza anında
alınacak önlemler ve yapılacak işlemler, bu atıkların yönetiminden sorumlu
personel ve eğitimleri başta olmak üzere detaylı bilgileri içeren Ünite İçi
Atık Yönetim Planı’nı hazırlamak ve uygulamak zorundadır. Evsel
nitelikli atıklar Madde
11- EK-2’de A grubu altında yer alan
evsel nitelikli atıklar, tıbbi, tehlikeli ve ambalaj atıklarından ayrı olarak
siyah renkli plastik torbalarda toplanırlar. Ayrı toplanan evsel nitelikli
atıklar, ünite içinde sadece bu iş için ayrılmış taşıma araçları ile
taşınarak geçici atık deposuna veya konteynerine
götürülür ve ayrı olarak geçici depolanırlar. Evsel nitelikli atıklar
toplanmaları sırasında tıbbi atıklar ile karıştırılmazlar. Karıştırılmaları
durumunda tıbbi atık olarak kabul edilirler. Toplanan evsel nitelikli atıkların, Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda taşınmaları ve
bertaraf edilmeleri sağlanır. Ambalaj
atıkları Madde
12- EK-2’de B grubu altında yer alan
kağıt, karton, plastik ve metal ambalaj atıkları, kontamine
olmamaları şartıyla diğer atıklardan ayrı olarak mavi renkli plastik
torbalarda toplanırlar. Serum ve ilaç şişeleri gibi cam ambalaj atıkları ise
yine kontamine olmamaları şartıyla cam ambalaj
kumbaralarında, kumbara olmaması halinde ise diğer ambalaj atıkları ile
birlikte mavi renkli plastik torbalarda toplanırlar. Kullanılmış serum
şişeleri ayrı toplanmadan önce, uçlarındaki lastik, hortum, iğne gibi hasta
ile temas eden kontamine olmuş materyallerden
ayrılır. Kontamine materyaller diğer tıbbi atıklar
ile birlikte 13 üncü maddede belirtilen esaslara göre toplanır. Toplanan ambalaj atıklarının, Ambalaj ve
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda geri
kazanılmaları sağlanır. Tıbbi
atıklar Madde
13- EK-2’de C, D ve E grupları
altında yer alan tıbbi atıklar, başta doktor, hemşire, ebe, veteriner, diş
hekimi, laboratuvar teknik elemanı olmak üzere
ilgili sağlık personeli tarafından oluşumları sırasında kaynağında diğer
atıklar ile karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilir. Toplama ekipmanı,
atığın niteliğine uygun ve atığın oluştuğu kaynağa en yakın noktada bulunur.
Tıbbi atıklar hiçbir suretle evsel atıklar, ambalaj atıkları ve tehlikeli
atıklar ile karıştırılmaz. Tıbbi
atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya
dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen
hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve körüksüz olarak üretilen, çift
kat kalınlığı 100 mikron olan, en az Tıbbi atıkların basınçlı buhar ile sterilizasyon işlemine tabi tutulması durumunda atıklar
otoklav torbaları ile otoklavlanabilir kesici-delici
tıbbi atık kaplarına konulurlar. Otoklav torbalarının yukarıda belirtilen
teknik özelliklerin yanı sıra 1400C’a kadar nemli-basınçlı ısıya
dayanıklı ve buhar geçirgenliğine haiz olması zorunludur. Sıvı tıbbi atıklar da uygun
emici maddeler ile yoğunlaştırılarak yukarıda belirtilen torbalara konulur. Kesici ve delici özelliği
olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya,
kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve
karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde “Uluslararası
Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT! KESİCİ ve DELİCİ
TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine
kartondan yapılmış kutu veya konteynerler içinde
toplanır. Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları
kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur. Kesici-delici atık kapları
dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz, boşaltılmaz ve geri
kazanılmaz. Tıbbi atık torbaları ve kesici-delici atık
kapları ¾ oranında dolduklarında derhal yenileri ile değiştirilirler. Yeni
torba ve kapların kullanıma hazır olarak atığın kaynağında veya en yakınında
bulundurulması sağlanır. Tehlikeli atıklar Madde 14- EK-2’de F grubu altında yer alan genotoksik
atıklar, farmasötik atıklar, ağır metal içeren
atıklar, kimyasal atıklar ve basınçlı kaplar diğer atıklardan ayrı olarak
toplanırlar. Bu atıkların bertarafı Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre yapılır. Bu grupta yer alan kimyasal atıklar, toksik, korozif (pH<2 ve pH>12), yanıcı ve
reaktif (su ile reaksiyon verebilen, şoklara hassas) özelliklerden en az
birine sahip olmaları durumunda tehlikeli atık olarak kabul edilirler. Bu
özelliklerden hiçbirine sahip olmayan tehlikesiz kimyasal atıklardan katı
olanlar evsel atıklar ile birlikte toplanırlar, sıvı olanlar ise kanalizasyon
sistemi ile uzaklaştırılırlar. Ünitelerde oluşan röntgen banyo suları,
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda geri
kazanılır veya bertaraf edilir. Tehlikeli atıklar kesinlikle kanalizasyon
sistemine boşaltılmaz, doğrudan havaya verilmez, düşük sıcaklıklarda
yakılmaz, evsel atıklarla karıştırılmaz ve depolanarak bertaraf edilmez. Radyoaktif atıklar Madde 15- Radyoaktif atıklar hakkında bu Yönetmelik hükümleri
uygulanmaz. Bu atıkların bertarafı Türkiye Atom
Enerjisi Kurumu mevzuatı doğrultusunda yapılır. Tıbbi atıkların ünite içinde taşınması Madde 16- Tıbbi atık torbaları ünite içinde bu iş için
eğitilmiş personel tarafından, tekerlekli, kapaklı, paslanmaz metal, plastik
veya benzeri malzemeden yapılmış, yükleme-boşaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin
kenarları olmayan, yüklenmesi, boşaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu
kolay ve sadece bu iş için ayrılmış araçlar ile toplanır ve taşınırlar. Tıbbi
atıkların ünite içinde taşınmasında kullanılan araçlar turuncu renkli olacak,
üzerlerinde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile
“Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi bulunacaktır. Tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanmış olarak
ve sıkıştırılmadan atık taşıma araçlarına yüklenir, toplama ve taşıma işlemi
sırasında el veya vücut ile temastan kaçınılır. Atık torbaları asla elde
taşınmazlar. Taşıma işlemi sırasında atık bacaları ve yürüyen şeritler
kullanılmaz. Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca
yüklenmez ve taşınmazlar. Atık taşıma araçları her gün düzenli olarak
temizlenir ve dezenfekte edilirler. Araçların içinde herhangi bir torbanın
patlaması veya dökülmesi durumunda atıklar güvenli olarak boşaltılır ve
taşıma aracı ivedilikle dezenfekte edilir. Tıbbi atıkların ünite içinde taşınması ile
görevlendirilen personelin, taşıma sırasında 26 ncı
maddede belirtilen şekilde özel nitelikli turuncu renkli elbise giymesi ve
bunun ilgili ünite tarafından karşılanması zorunludur. Ünite içinde uygulanan toplama programı ve
atık taşıma araçlarının izleyeceği güzergah, hastaların tedavi olduğu yerler
ile diğer temiz alanlardan, insan ve hasta trafiğinin yoğun olduğu
bölgelerden mümkün olduğunca uzak olacak şekilde belirlenir. Küçük
miktarlarda üretilen tıbbi atıkların toplanması Madde
17- EK-1 c’de
belirtilen ünitelerde oluşan tıbbi atıklar, diğer atıklardan ayrı olarak 13
üncü maddede özellikleri belirtilen tıbbi atık torbaları ve kesici-delici
atık kapları ile toplanırlar ve 22 nci maddede
açıklandığı şekilde geçici depolanırlar. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Atıkların Geçici
Depolanması Geçici
depolama Madde
18- EK-1’de yer alan ve en az 20
yatak kapasitesine sahip üniteler geçici atık deposu inşa etmekle, daha az
yatağa sahip üniteler ise aynı işlevi görecek konteyner
bulundurmakla yükümlüdürler. Atıklar, bertaraf sahasına taşınmadan önce
48 saatten fazla olmamak üzere bu depolarda veya konteynerlerde
bekletilebilir. Bekleme süresi, geçici atık deposu içindeki sıcaklığın Geçici
atık deposu Madde
19- Geçici atık deposunun
özellikleri şunlardır: a) Geçici atık deposu iki bölmeli kapalı bir mekan
olarak inşa edilir. Birinci bölmede tıbbi atıklar, ikinci bölmede ise evsel
nitelikli atıklar depolanır. b) Geçici atık deposunun hacmi en az iki günlük atığı
alabilecek boyutlarda olur. c) Deponun tabanı ve
duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan, temizlenmesi ve
dezenfeksiyonu kolay bir malzeme ile kaplanır. d) Depolarda yeterli bir
aydınlatma ve pasif havalandırma sistemi bulunur ve sıcak bölgelerde depo
özel olarak soğutulur. e) Depo kapıları dışarıya
doğru açılır veya sürmeli yapılır. Kapılar daima temiz ve boyanmış durumda
olur. Tıbbi atıkların konulduğu bölmenin kapısı turuncu renge boyanır,
üzerinde görülebilecek şekilde ve siyah renkli “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile siyah harfler ile yazılmış
“Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi bulunur. f) Depo kapıları
kullanımları dışında daima kapalı ve kilitli tutulur, yetkili olmayan
kişilerin girmelerine izin verilmez. Depo ve kapıları, içeriye herhangi bir
hayvan girmeyecek şekilde inşa edilir. g) Geçici atık depolarının
içi ve kapıları görevli personelin rahatlıkla çalışabileceği, atıkların
kolaylıkla boşaltılabileceği, depolanabileceği ve yüklenebileceği boyutlarda
inşa edilir. h) Geçici atık deposu, atık
taşıma araçlarının kolaylıkla ulaşabileceği ve yanaşabileceği yerlerde ve
şekilde inşa edilir. i) Geçici atık deposu,
hastane giriş ve çıkışı ve otopark gibi yoğun insan ve hasta trafiğinin
olduğu yerler ile gıda depolama, hazırlama ve satış yerlerinin yakınlarına
inşa edilemez. j) Tıbbi atıkların
konulduğu bölmenin temizliği ve dezenfeksiyonu kuru olarak yapılır. Bölme
atıkların boşaltılmasını müteakiben temizlenir, dezenfekte edilir ve gerekirse
ilaçlanır. Tıbbi atık içeren bir torbanın yırtılması veya boşalması sonucu
dökülen atıklar uygun ekipman ile toplandıktan, sıvı atıklar ise uygun emici
malzeme ile yoğunlaştırıldıktan sonra tekrar kırmızı renkli plastik torbalara
konulur ve kullanılan ekipman ile birlikte bölme derhal dezenfekte edilir. k) Evsel
nitelikli atıkların konulduğu bölmede kanalizasyona bağlı ızgaralı bir drenaj
sistemi ve bölmenin kolaylıkla temizlenebilmesi için basınçlı bir su musluğu
bulunur. Bölme atıkların boşaltılmasını müteakiben temizlenir, gerekirse
dezenfekte edilir ve ilaçlanır. l) Temizlik ekipmanı,
koruyucu giysiler, atık torbaları ve konteynerler
geçici atık depolarına yakın yerlerde depolanırlar. Geçici atık
depolarına ruhsat alınması Madde 20- 18 inci madde uyarınca geçici atık deposu kurmakla
yükümlü olan ünitelere yapı ruhsatı vermeye; a) Belediye ve mücavir alan sınırları içinde kalan ve
büyükşehir belediyesi olan yerlerde büyükşehir belediye başkanlığı, diğer yerlerde belediye
başkanlıkları, b) Belediye ve mücavir alan sınırları dışında kalan
yerlerde valilikler, yetkilidir. Konteynerlerin geçici atık deposu olarak kullanılması Madde 21- EK-1’de belirtilen ve 20’den az yatağa sahip
üniteler, geçici atık deposu olarak konteyner kullanmak zorundadırlar. Bu amaçla
kullanılacak konteynerlerin aşağıdaki teknik
özelliklere haiz olması zorunludur: a) Konteynerler ünitenin en
az iki günlük tıbbi atığını alabilecek boyutta ve sayıda olur. b) Konteynerler, kullanıldıkları
ünitenin bulunduğu parsel sınırları içinde; doğrudan güneş almayan; hastane
giriş-çıkışı, otopark ve kaldırım gibi yoğun insan ve hasta trafiğinin olduğu
yerler ile gıda depolama, hazırlama
ve satış yerlerinden uzağa yerleştirilirler. c) Konteynerlerin iç
yüzeyleri yükleme-boşatma sırasında torbaların hasarlanmasına
veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarlar ve dik köşeler içermez.
Kesişen yüzeyler yumuşak dönüşlerle birbirine birleşir. c) Konteynerlerin
kapakları kullanımları dışında daima kapalı ve kilitli tutulur, yetkili
olmayan kişilerin açmasına izin verilmez. Kapaklar, konteynerin
içine herhangi bir hayvan girmeyecek şekilde dizayn ve inşa edilir. d) Konteynerlerin
dış yüzeyleri turuncu renge boyanır, üzerlerinde görülebilecek uygun
büyüklükte ve siyah renkli “Uluslararası Biyotehlike”
amblemi ile siyah harfler ile yazılmış “Dikkat! Tıbbi Atık” ibaresi bulunur. e) Konteynerler
daima temiz ve boyanmış durumda olur. f) Konteynerler, atıkların boşaltılmasını müteakiben her gün
veya herhangi bir kazadan hemen sonra temizlenir ve dezenfekte edilir. EK-1’de belirtilen ve 20’den az yatağa sahip
üniteler, istedikleri takdirde geçici atık deposu da inşa edebilirler. Küçük
miktarlarda üretilen tıbbi atıkların geçici depolanması Madde
22- EK-1 c’de
belirtilen ünitelerde oluşan ve tıbbi atık torbaları ile kesici-delici atık
kapları ile toplanan tıbbi atıklar, teknik özellikleri 16 ncı
maddede belirtilen taşıma araçları ile en yakında bulunan geçici atık
deposuna veya konteynerine götürülür. Böyle bir
imkanın olmaması halinde üretilen tıbbi atıkların ilgili belediyenin tıbbi
atık toplama ve taşıma aracı tarafından alınması sağlanır. Bu durumda tıbbi
atıklar güvenli bir şekilde muhafaza edilir ve gerekirse ikinci bir tıbbi
atık torbasının içine konulur. Atıklar, tıbbi atık toplama aracı gelmeden
önce kesinlikle dışarıya bırakılmaz, evsel atıklar ile karıştırılmaz ve evsel
atıkların toplandığı konteynerlere konulmaz. Bu sağlık kuruluşları, ilgili mercilerden
çalışma izni almadan önce, atıklarının geçici depolanması konusunda en
yakında bulunan geçici atık deposu veya konteynerin
ait olduğu sağlık kuruluşu ya da atıklarının
toplanması konusunda ilgi belediye ile anlaşma yapmak ve bu anlaşmayı
valiliğe ibraz etmekle yükümlüdür. Atık bertarafında mali yükümlülük Madde
23- Tıbbi atık üreticileri,
ürettikleri atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı
için gereken harcamaları, bertaraf eden kurum ve kuruluşa ödemekle
yükümlüdürler. Bu Yönetmelikteki teknik kriterlere uygun olmak şartıyla,
toplama, taşıma ve bertaraf harcamalarına esas olacak tıbbi atık bertaraf
ücreti, her yıl tıbbi atık üreticileri ve bertaraf edecek kurum ve
kuruluşların görüşleri de alınarak il mahalli çevre kurulu tarafından tespit
ve ilan edilerek Bakanlığa bildirilir. Ücretin ödenmemesi tıbbi atıkların bertarafı için bir engel oluşturmaz. Tıbbi atık bertaraf
ücretinin ödenmemesi durumunda, bu bedel 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tıbbi atık üreticilerinden
tahsil edilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Tıbbi Atıkların Bertaraf
Alanına Taşınması Ünitelerin
sorumluluğu Madde
24- EK-1’de belirtilen üniteler,
tıbbi atıkların bertaraf sahasına güvenli bir şekilde taşınmasının sağlanması
amacıyla, tıbbi atıkları bu Yönetmelikte belirtilen teknik kriterlere haiz
torba ve kaplar içinde, belirtilen usul ve esaslara uygun şekilde biriktirmek
ve ambalajlamak zorundadırlar. Geçici atık deposu veya konteynerler
içinde, başta görevli personel olmak üzere çevre ve insan sağlığı ile
taşımayı olumsuz etkileyecek şekilde ağzı bağlanmamış, yırtılmış, patlamış,
dökülmüş tıbbi atık torbaları ve kapları ile tıbbi atık torbası haricinde
başka bir torba ile tıbbi atık atıldığının veya tıbbi atıkların konteynerlere doğrudan boşaltıldığının tespit edilmesi
halinde, tespit edilen olumsuzluk giderilene kadar hiçbir suretle tıbbi
atıklar toplanmaz ve taşınmazlar. Tıbbi
atıkların taşınması Madde
25- Tıbbi atıkların geçici atık
depoları ve konteynerler ile EK-1 c’de belirtilen diğer ünitelerden alınarak bertaraf
tesisine taşınmasından büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, diğer yerlerde ise belediyeler
ile yetkilerini devrettiği kişi ve kuruluşlar sorumludur. Bu kurum ve kuruluşlar, tıbbi atıkların
taşınması ile görevli personeli periyodik olarak eğitmek, sağlık kontrolünden
geçirmek ve diğer koruyucu tedbirleri almakla yükümlüdürler. Personelin
özel giysileri Madde
26- Tıbbi atıkları taşımakla
görevlendirilen temizlik personeli çalışma sırasında eldiven, koruyucu gözlük,
maske kullanır; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer. Taşıma
işleminde kullanılan özel giysi ve ekipmanlar ayrı bir yerde muhafaza edilir.
Bunların temizlenmesi belediyece veya belediyenin görevlendireceği kuruluşça
yapılır. Tıbbi
atıkların taşınmasına ilişkin kurallar Madde
27- Tıbbi atıkların; a) Emniyetli bir şekilde, etrafa yayılmadan ve
sızıntı suları akıtılmadan nihai bertaraf sahasına getirilmesi, b) Taşınması sırasında transfer istasyonlarının
kullanılmaması, c) Taşıma araçlarının günde en az bir kere
temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi, d) Konulduğu kırmızı torbaların patlaması veya başka
bir nedenle etrafa yayılması durumlarında derhal temizlenmesi ve dezenfekte
edilmesi, e) Toplanması ve taşınması için
kullanılan araçların başka işlerde kullanılmaması, zorunludur. Tıbbi atık torbaları doğrudan tıbbi atık taşıma
aracına yüklenebileceği gibi, tekerlekli/kapaklı plastik veya metal konteynerler içinde de atık taşıma aracına
yüklenebilirler. Taşımanın bu şekilde yapılması durumunda konteynerler
de günde en az bir kez temizlenir ve dezenfekte edilir. Tıbbi atık
taşıma araçlarının teknik özellikleri Madde 28- Tıbbi atıkların toplanması ve taşınması için
kullanılan araçlarda; a) Atıkların yüklendiği kısmın tamamen kapalı
yapılması, b) Sıkıştırma mekanizmasının bulunmaması, c) Şoför mahalli ile atık yükleme kısmı arasında
boşluk bulunması, d) Atık yükleme kısmının kaza halinde zarar görmemesi
için sağlam yapılması, e) Atık yükleme kısmının iç yüzeyinin paslanmaz,
kolaylıkla temizlenebilen ve dezenfekte edilebilen düzgün yüzeyli olması, f) Dik köşeler içermemesi, kesişen yüzeylerin yumuşak
dönüşlerle birbirine birleşmesi, g) Sağ, sol ve arka yüzeylerinde görülebilecek uygun
büyüklükte ve siyah renkli
“Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile siyah
harfler ile yazılmış “DİKKAT! TIBBİ ATIK” ibaresinin bulunması, h) Dış yüzeyinin turuncu renge boyanması, gerekir. Tıbbi
atık taşıma araçlarına lisans alınması Madde
29- Tıbbi atık taşıma araçları için
tıbbi atık taşıma lisansı alınması zorunludur. Bu amaçla EK-4’de belirtilen
esaslara göre ilgili valiliğe başvuruda bulunulur. Lisans, başvuruda bulunan
aracın/araçların ait olduğu kurum/kuruluşa ve gerekli teknik donanıma haiz
araca/araçlara verilir. Bu lisans devredilemez. Lisans üç yıl süre ile
geçerlidir ve bu sürenin sonunda yenilenmesi gerekir. Lisans alan, ancak
belirlenen standartlara uymayan firmaların lisansları valilikçe iptal edilir. Tıbbi
atık alındı belgesi/makbuzu Madde
30- Tıbbi atıkların ünitelerden alınması sırasında; atıkların
ünite tarafından taşıyıcıya verildiğinin, taşıyıcı tarafından teslim
alındığının ve taşıyıcı tarafından da bertaraf tesisine verildiğinin
belgelenmesi amacıyla ünite ile taşıyıcı/bertaraf eden kurum/kuruluş arasında
tıbbi atık alındı belgesi/makbuzu düzenlenir. Bu belge/makbuz üzerinde atığı
üreten ünitenin ismi, adresi, sorumlu kişinin ismi ve irtibat telefonu,
tarih, atığın miktarı, taşıyıcı kurum/kuruluşun ismi, şoförün ismi, aracın
plakası, lisans numarası ve bertaraf tesisi ile ilgili bilgiler bulunur. Yukarıdaki bilgileri içeren tıbbi atık alındı
belgesi/makbuzu üç nüsha olarak hazırlanır; bir nüshası atık üreticisi sağlık
kuruluşunda, ikinci nüshası taşıma işlemi yapan kurum/kuruluşta, üçüncü
nüshası ise bertaraf tesisi işletmecisi kurum/kuruluşta kalır ve ilgili
görevliler tarafından imzalanır. İnceleme ve denetim sırasında bu belgenin
ilgili tüm taraflarca denetim elemanlarına gösterilmesi zorunludur. Tıbbi
atıkların taşınması sırasında kullanılan bu belge en az bir yıl süre ile
muhafaza edilir ve talep edilmesi durumunda yetkili otoritelerin incelemesine
açık tutulur. ALTINCI BÖLÜM Tıbbi Atıkların Bertaraf
Edilmesi Belediyelerin
sorumluluğu Madde 31- Tıbbi atıkların sterilizasyon
işlemine tabi tutularak zararsız hale getirilmesi, yakılması veya depolanması
suretiyle bertaraf edilmesi ile bu işlemlerin belgelendirilmesinden büyükşehirlerde büyükşehir
belediyeleri, büyükşehir belediyesi olmayan
yerlerde ise belediyeler veya yetkilerini devrettiği kişi ve kuruluşlar müteselsilen sorumludur. Tıbbi atık bertaraf tesisi işletmecisi kişi,
kurum ve kuruluşlar, tıbbi atıkların bertarafı ile
görevli personeli periyodik olarak eğitmek, sağlık kontrolünden geçirmek ve
diğer koruyucu tedbirleri almakla yükümlüdürler. Tıbbi
atık yönetim planı Madde 32- Büyükşehirlerde büyükşehir
belediyeleri, büyükşehir belediyesi olmayan
yerlerde ise belediyeler; tıbbi atık oluşumuna neden olan sağlık kuruluşları
ile bunların tıbbi atık miktarları ve geçici depolama sistemleri, tıbbi
atıkların toplanması ve taşınmasında kullanılacak ekipman ve araçlar, toplama
rotaları, araç temizleme ve dezenfeksiyon, kaza anında alınacak önlemler ve
yapılacak işlemler, sorumlular, eğitim ve tıbbi atıkların bertarafında
uyguladıkları sistemler başta olmak üzere detaylı bilgileri içeren Tıbbi Atık
Yönetim Planı’nı hazırlamak ve uygulamak zorundadır. Büyükşehirlerde bu plan
ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görüşleri alınmak suretiyle büyükşehir belediyesi tarafından hazırlanır ve uygulanır. Belediyeler, her bir sağlık kuruluşundan toplanan ve bertaraf
edilen tıbbi atık miktarını kayıt altına alırlar ve yıl sonu itibari ile
valiliğe bildirirler. Tıbbi atıkların yakılması Madde
33- Tıbbi atıklar yakılarak bertaraf edilebilir. Yakma sistemleri büyükşehirlerde büyükşehir
belediyeleri, büyükşehir belediyesi olmayan
yerlerde ise belediyeler veya
yetkilerini devrettiği kişi ve kuruluşlar tarafından kurulur ve işletilir.
Evsel nitelikli atıkların yakılması için kullanılan yakma tesisleri tıbbi
atıkların yakılması için kullanılmaz. Üniteler tarafından münferit yakma
tesisleri kurulamaz ve işletilemez. Tıbbi
atıkların yakılması sırasında uyulacak esaslar
Madde 34- Tıbbi atıkların yakılarak bertaraf edilmesinde,
Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği’nin yakma ile ilgili maddelerinde belirtilen esaslara uyulur. Yakma işlemine tabi tutulacak tıbbi atıklar içinde;
başta kırılmış termometreler, kullanılmış piller/bataryalar gibi yüksek
düzeyde civa ve kadmiyum içeren atıklar olmak
üzere, gümüş tuzları içeren radyolojik atıklar, ağır metaller içeren ampuller
ve basınçlı kaplar bulunmaz. Yakma işlemine tabi tutulacak tıbbi atıklar
içinde büyük miktarlarda genotoksik atık mevcutsa,
sıcaklığın en az 1100 ºC olması zorunludur. Tıbbi atıklar, Bakanlığın gerekli gördüğü durumlarda
ve izni dahilinde, çevreye zarar verilmemesi, gereken tedbirlerin alınması,
baca gazı emisyonlarında Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
hükümlerinin sağlanması ve sürekli olmamak şartıyla çimento fabrikalarında da
yakılabilir. Yakma tesislerine yer seçimi izni
verilmesi Madde
35- Büyükşehir belediyeleri ve
belediyeler, onaylı imar planları esas alınarak yakma
tesisi kurmak üzere seçtikleri yer için mevcut mevzuat çerçevesinde mahalli
çevre kurulu kararı ve Bakanlığın uygun görüşü ile, mahallin en büyük mülki
idare amirinden izin alırlar.
Yakma tesislerinin: a) Karstik bölgelerde;
taşkın riskinin yüksek olduğu bölgelerde; heyelan, çığ ve erozyon
bölgelerinde kurulmasına ve işletilmesine izin verilmez. b) Yer seçiminde, deprem kuşakları ve tektonik koruma
bölgeleri ile diğer zemin hareketleri, hakim rüzgar yönü dikkate alınır. c) En
yakın yerleşme alanına uzaklığı 1000 metreden az olamaz. Tıbbi
atıkların düzenli depolanması Madde 36- Tıbbi
atıklar; a)
Tehlikeli atık depolama alanlarının özel bir bölümünde, tehlikeli atıklardan ayrı
olarak, b)
Evsel atıkların bertaraf alanlarının bu Yönetmeliğe uygun olarak yapılmış
özel bir bölümünde, evsel atıklardan ayrı olarak, c)
Sadece tıbbı atıklar için yapılmış özel bir bertaraf alanında, düzenli
depolanarak bertaraf edilirler. Düzenli
depolama tesislerine yer seçimi izni verilmesi Madde
37- Büyükşehir belediyeleri ve
belediyeler, onaylı imar planları esas alınarak düzenli depolama tesisi
kurmak üzere seçtikleri yer için mevcut mevzuat çerçevesinde mahalli çevre
kurulu kararı ve Bakanlığın uygun görüşü ile mahallin en büyük mülki idare
amirinden izin alırlar.
Düzenli depolama tesislerinin; a) Karstik bölgelerde;
içme, kullanma ve sulama suyu temin edilen yer altı ve yer üstü suları koruma
bölgelerinde; taşkın riskinin yüksek olduğu bölgelerde; heyelan, çığ ve
erozyon bölgelerinde kurulmasına ve işletilmesine izin verilmez. b) Yer seçiminde, seçilecek yerin jeolojik,
hidrojeolojik, jeoteknik özellikleri, yer altı su
seviyesi ve yer altı suyu akış yönleri, mevcut ve planlanan meskun bölge ile
diğer yapılaşmalar, deprem kuşakları ve tektonik koruma bölgeleri ile diğer
zemin hareketleri, hakim rüzgar yönü, trafik durumu dikkate alınır. c) En
yakın yerleşme alanına uzaklığı 1000 metreden az olamaz. Ancak, düzenli
depolama tesislerinin çevresinde tepe, yığın ve ağaçlandırma gibi engeller
varsa il mahalli çevre kurulunun kararı ve gerektiğinde Bakanlığın uygun
görüşü ile bu mesafeden daha az olan yerlerde de ilgili belediye ve mahallin
en büyük mülki amirliğince depolama tesisi kurulmasına müsaade edilebilir. Düzenli
depolama tesislerinde depo tabanı teşkili ve sızıntı suyunun toplanması
Madde 38- Tıbbi atık
depolama tesislerinin depo tabanı teşkili ve sızıntı suyunun toplanmasında, Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili maddelerinde belirtilen esaslara uyulur. Düzenli
depolama tesislerine dolgu yapılması Madde
39- Depolama tesislerinde tıbbi atıklar sıkıştırılmaz; depo, atıklar
sıkıştırılmadan doldurulur. Dolgu işlemleri sırasında günlük olarak atıkların
üstü önce kireç, sonra da en az Düzenli depolama tesisi üst örtüsünün
teşkili Madde 40- Depo tesisine dolgu
işlemi tamamlandıktan sonra, deponun üstü kapatılarak depo gövdesine yüzeysel
su girmeyecek şekilde sızdırmaz hale getirilir. Bu amaçla; a)
Atık üstündeki ilk örtü tabakası homojen ve kohezyonsuz
zeminden teşkil edilir ve tabaka kalınlığı b) Sızdırmazlık temini için mineral sızdırmazlık
tabakası (kil) ile plastik geçirimsizlik tabakası birlikte kullanılır. Bu
malzemelerle eşit düzeyde geçirimsizliği sağlayacak diğer malzemeler de bu
amaçla kullanılabilir. Bu tabanın geçirimlilik katsayısı (permeabilitesi)
k═1x10-9 m/s' den büyük olamaz. Mineral sızdırmazlık
tabakası ile kullanılacak diğer yapay geçirimsizlik malzemelerinin yeterli
teknik kriterlere ve özelliklere haiz olduğunun ulusal ve uluslar arası
standartlara (CE, ISO; DIN,TSE ve benzeri) göre uygun olduğunun ön lisans
sürecinde Bakanlığa belgelenmesi zorunludur. c) Depo gövdesinden gaz çıkışı söz konusu ise gaz
dren sistemleri yerleştirilir. d) Depo üst yüzeyinin nihai eğimi %5’den büyük
olmalıdır. e) Sızdırmaz tabaka üzerine serilen tarım toprağının
kalınlığı 1 metreden az olamaz. Düzenli
depolama tesislerinin işletilmesi ve kontrolü Madde 41- Tıbbi atık düzenli depolama tesisi işletmecisi kişi,
kurum ve kuruluşlar, her depolama tesisi için bir işletme planı hazırlamak ve
bir görevli bulundurmak zorundadır. Bu görevliler depo yerine getirilen tıbbi
atıkların kontrolünden ve depo yerinin işletilmesinden sorumludurlar. Bakanlık
bu kişi veya kuruluşlardan gerektiğinde depolama yerinin işletilmesi ve
kontrolüne ilişkin bilgileri isteyebilir. Tıbbi atık düzenli depolama tesisi
için hazırlanacak işletme planında aşağıdaki hususlar yer alır; a) Tesiste işletme planının
uygulanmasından sorumlu personelin adı, soyadı, görevi, unvanı, b) Tesisin kapasitesi, c) Atıklara uygulanacak işlemler ve
bertaraf metotları, d) Atık taşıyan araçların park
edileceği, boşaltılacağı, temizleneceği ve dezenfekte edileceği sahalar ile
ilgili bilgiler, e) Acil durum planları, ilgili sorumlu
personel, f) Tesisin çalışma saatleri. Tıbbi atık düzenli depolama tesisinde
çalışanların baret ve tabanı takviyeli ayakkabı
giymesi ve depolama tesisi çıkışında, kirlenen araç tekerleklerinin yolları
kirletmemesi için tekerlekleri temizleyecek ve yıkayacak tedbirler alınması
zorunludur. Tıbbi atık düzenli depolama tesisinde sızıntı suyu
miktarı ve özellikleri tesisi işletenler tarafından, tesis çalışırken her ay,
kapandıktan sonra altı ayda bir izleme kuyularından ölçülür ve sonuçları
Bakanlığa bildirilir. Ölçüm işlemleri depo yeri kapatıldıktan sonra yirmi yıl
süre ile devam eder. Kayıtlar muhafaza edilir. Atık kabul prosedürü Madde 42 — Düzenli
depolama tesisine tıbbi atıkların kabulü sırasında aşağıdaki esaslara uyulacaktır: a) Tesise tıbbi atıklar dışında atık kabul
edilmeyecektir. b) Depolama sahası girişinde öncelikle
atıkların taşıma ile ilgili dokümanları kontrol edilecek, taşıma lisansı
olmayan araçlar ile tıbbi atık alındı belgesi/makbuzu bulunmayan taşıyıcıların
atıkları tesise kabul edilmeyecektir. c) Gerekli evraklarının bulunduğu tespit
edilen atıkların görsel incelemesi yapılarak alındı belgesi/makbuzundaki
bilgiler ile uyumu kontrol edilecektir. d) Kabulü uygun görülen tıbbi atıklar
tartılacak; atığın miktarı, üretim yeri, getiriliş tarihi ve araç plakası
gibi bilgilerin kaydedildikten ve tıbbi atık alındı belgesi/makbuzu
imzalanarak alındıktan sonra araç depolama sahasına gönderilecek, bu bilgiler
ve belgeler en az üç yıl süre ile muhafaza edilecektir. Düzenli
depolama tesislerinin kapatılması Madde 43 - Tıbbi atık düzenli depolama tesisi işletmecisi
kişi, kurum ve kuruluşlar, tesisin kapatılmasından en az yüz seksen gün önce;
a) Tesisinin kapatılması ile ilgili
fizibilite etüdünü, b) Atıkların, sızıntı sularının yağmur
sularına ve yer altı sularına ve/veya atmosfere olası karışımını kontrol eden
ölçüm izleme sistemine ilişkin planını, c) Tesiste yer alan ünitelerin her
birinin ne şekilde kapanacağı ile ilgili planını, d) Tesisin aktif olduğu süre boyunca
saha içinde bulunan atıkların envanterini, e) Tesiste kalan atıkların, analiz,
taşıma ve bertaraflarına ilişkin tüm metotların ve
kapatmada kullanılacak yöntemlerin ayrıntılı tanımı ve uygulanabilir
planlarını, f) Araç ve malzemenin temizlenmesi, topraktan
alınan numuneler ve test metotlarına ilişkin raporları, g) Atıklarla kirlenmiş malzemelerin bertaraflarına yönelik planları, Bakanlığa sunar. Tıbbi atık düzenli depolama tesisi işletmecisi kişi, kurum
ve kuruluşlar, Bakanlıktan kapatma planı onayı almadan ve kapatma sonrası
gereken çevre koruma işlemlerini gerçekleştireceğine dair taahhütname
vermeden tesisi kapatamaz. Kapatma işleminden sonra bertaraf edenin
sorumluluğu devam eder, ölçüm izlemeye ilişkin raporlarını yirmi yıl süreyle
her yıl sonunda Bakanlığa iletir. Yerleşme
yasağı Madde 44- Tıbbi atık yakma tesisleri ile düzenli depolama
tesisleri imar planlarına işlenerek yerleşim bölgesi olmaması sağlanır.
Depolama tesislerinin bulunduğu alanlar depo hizmet süresini doldurduktan
sonra yirmi yıl süre ile denetlenir ve en az elli yıl süre ile iskana
açılamaz. Bertaraf
tesislerine ön lisans ve lisans alınması Madde 45- Tıbbi atık yakma ve düzenli depolama tesisi kurmak
ve işletmek isteyen kişi, kurum ve kuruluşlar Bakanlıktan ön lisans ve lisans
almak zorundadır. Bu tesisler için uygulanacak ön lisans ve lisans
işlemlerinde Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtilen esaslara
uyulur. Enfeksiyöz atıkların sterilizasyonu Madde 46- Enfeksiyöz atıklar ile kesici-delici atıklar, sterilizasyon işlemine tabi tutularak zararsız hale
getirilebilirler. Zararsız hale getirilen atıklar, evsel atık depolama
alanlarında depolanarak bertaraf edilebilirler. Sterilizasyon
sistemleri büyükşehirlerde büyükşehir
belediyeleri, büyükşehir belediyesi olmayan
yerlerde ise belediyeler veya bunların yetkilerini devrettiği kişi ve
kuruluşlar tarafından kurulur ve işletilir. Üniteler tarafından münferit sterilizasyon tesisleri kurulamaz ve işletilemez. Sterilizasyon sistemlerinin, başta mekanik güvenlik (yüksek kabin
içi basınç, sıcaklığa dayanıklılık ve benzeri) ve sterilizasyon
performansı açısından uluslar arası kabul edilmiş standartlara (ISO, CE ve
benzeri) uygun olduğu belgelendirilir. Sterilizasyon tesislerinde atıkların işleme tabi tutulmadan önce,
çevre ve insan sağlığına zarar vermeden güvenli bir şekilde geçici olarak
depolanabileceği, +4 °C’de soğutulan bir depo yeri
bulunur. Bu deponun, 19 uncu maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (d), (e),
(f), (g), (h) ve (j) bentlerinde belirtilen şartları taşıması zorunludur. Sterilizasyon işlemine tabi tutulacak atıklar içinde patolojik
atıklar ile başta uçucu ve yarı uçucu organik maddeler ve civa
olmak üzere kimyasal maddeler, genotoksik/sitotoksik ajanlar, radyolojik atıklar ve basınçlı kaplar
bulunmaz. Sterilizasyon tesislerinde atık parçalama (shredding)
mekanizmasının bulunması zorunludur. Parçalama ünitesi sterilizasyon
bölümünün sonunda veya önünde yer alır. Atık parçalama ünitesinin sterilizasyon ünitesinden önce kullanılması durumunda,
işlem sonunda bu ünite de sterilizasyon işlemine
tabi tutulur. Sterilizasyon işlemi sırasında ve sonrasında hava ve su ortamında
hiçbir kontaminasyon ve toksisite
olmayacak şekilde tedbir alınır, atık su ve hava arıtılarak/sterilize
edilerek alıcı ortama verilir. Başta miktar, basınç, sıcaklık ve atığın
işleme maruz kalma süresi olmak üzere bütün işlem elektronik olarak kayıt
altına alınır ve talep edildiği durumda bütün bilgiler Bakanlığa gönderilir. Belediyelerce veya yetkilerini devrettiği kuruluşlar
tarafından yapılan sterilizasyon işlemi ile
zararsız hale getirilen atıklar, evsel atık depolama alanlarında depolanarak
bertaraf edilebilirler. Sterilizasyon işleminin geçerliliği Madde 47- Sterilizasyon işlemine
tabi tutulan enfeksiyöz atıkların zararsız hale
getirilip getirilmediği kimyasal ve biyolojik indikatörler
kullanılarak test edilir. Kimyasal indikatörler; enfeksiyöz atığın otoklav sterilizasyonunda
kullanılır. Sterilizasyon tamamlandığında, atık ile
birlikte otoklava konulmuş kimyasal indikatör
taşıyıcısında renk değişikliği saptanmalıdır. Biyolojik indikatörler
olarak; nemli yüksek sıcaklıklara hastalık yapıcı mikroorganizmalardan daha
dayanıklı, insanda hastalık yapıcı etkisi olmayan, sporlu bakteriler Bacillus stearothermophilus
veya Bacillus subtilis
var. niger standart kökenleri kullanılır. Sterilizasyon
etkinlik testleri için kullanılacak standart kökenler, Bacillus
stearothermophilus ATCC12980 veya NCTC10007 ya da Bacillus subtilis var. niger ATCC9372 olmalıdır. Sterilizasyon işleminden çıkan atıkta potansiyel enfeksiyöz tüm mikroorganizmaların yok edildiğini
saptamak için, atıkla beraber işleme konan biyolojik indikatörün
canlı kalıp kalmadığını inceleme yönteminden yararlanılır. Sterilizasyon işleminin geçerli kabul edilmesi için Bacillus stearothermophilus
veya Bacillus subtilis
bakteri sporlarında minimum 4 log10 - 6 log10 azalma sağlanması zorunludur. Bunun
kontrolü için belli sayıda Bacillus stearothermophilus veya Bacillus
subtilis sporları inoküle
edilmiş test stripleri veya benzeri uygun taşıyıcı,
sıcağa dayanıklı ve buhar geçirgenliği olan bir kap içinde atığın ortasına
yerleştirilir ve sistem normal şartlarda çalıştırılır. İşlemin sonunda atığın
içinden test mikroorganizmaları alınır; biyolojik indikatörün
üreticisi tarafından kılavuzda tarif edilmiş olan besiyerine
ekim yapılır. Bu esnada işleme
konmamış en az bir biyolojik indikatör stripi de pozitif kontrol olarak paralel kültüre alınır
ve Bacillus subtilis
için Biyolojik indikatörler
kullanılarak uygulanan sterilizasyon geçerlilik
testleri, o gün sterilize edilen atık ile birlikte sterilizatöre
konulan biyolojik indikatörlerin incelenmesi
suretiyle haftalık olarak yapılır. Sterilizasyondan
çıkan sterilize edilmiş ve evsel atık karakterizasyonu
kazanmış atıklar, atık bertaraf sahasında depolanmadan önce sterilizasyon tesisinin bulunduğu sahanın uygun bir
yerinde çevreye zarar vermeyecek şekilde kapalı konteynerler
içinde biyolojik indikatör testleri sonuçlanıncaya
kadar muhafaza edilir ve bekletilir. Test sonucu olumlu ise atık depolanmak
üzere depolama sahasına gönderilir. Test sonucu olumsuz ise sistem kontrol
edilir ve sterilizasyon işlemi tekrarlanır. Ayrıca, akredite olmuş bir laboratuvar tarafından altı ayda bir yapılacak testler ile,
belediyeler veya yetkilerini devrettiği kuruluşlarca yapılan sterilizasyon işleminin geçerliliği kontrol edilir.
Analiz için gerekli numune, ilgili standart prosedürlere göre, analizi
yapacak laboratuvar tarafından valiliğin
gözetiminde alınır ve analiz sonuçları Bakanlığa gönderilir. Analizler ile
ilgili masraflar, tesis işletmecisi tarafından karşılanır. Sterilizasyon işleminin geçerliliğinin belgelenmesi Madde 48- Sterilizasyon işleminin
başarılı bir şekilde tamamlandığının gösterilmesi amacıyla, her sterilizasyon yükünün verileri kayıt ve muhafaza edilir.
Bu verilerin en az üç yıl süre ile muhafaza edilmesi ve talep edildiğinde
yetkili otoritelerin incelemesine açık tutulması zorunludur. Bu veriler
aşağıdakileri ihtiva eder; a) Sterilizatörün cinsi,
seri numarası, b) Uygulanan sterilizasyon
türü, c) Her sterilizasyon devri
için sterilizasyon esnasında gerçek zamanlı (real time) olarak kaydedilmiş sıcaklık, basınç, uygulama
süresi gibi parametrik izleme değerleri, d) Yüklenen atık miktarı, e) Haftalık olarak yapılan biyolojik indikatör testlerinin karşılaştırmalı sonuçları, f) Cihazın periyodik bakım-onarım sözleşmesi
çerçevesinde üretici veya dağıtıcı firma tarafından yapılmış son altı aya ait
ayar kontrollerine dair belge. Sterilizasyon tesislerine ön lisans verilmesi Madde 49- Tıbbi atık sterilizasyon
tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, kuracakları tesisle ilgili her
türlü plan, proje, rapor, teknik veri, açıklamalar ve diğer dokümanlarla
birlikte Bakanlığa başvurur. Bu başvurularda; a) Çevresel etki değerlendirmesi olumlu belgesi veya
çevresel etki değerlendirmesi gerekli değildir kararının, b) Tesisin kanun, yönetmelik ve diğer hukuki ve
teknik düzenlemelerde istenen şartları yerine getirebileceğini gösterir
fizibilite raporunun, c) Planlanan tesise ait uygulama ölçeğinde her türlü
mühendislik proje ve raporlarının, d) EK-5’de belirtilen bilgi ve belgelerin, bulunması zorunludur. Bakanlık projeleri inceler, uygun gördüğü takdirde ön
lisans verir. Ancak, ön lisans projeye verildiğinden, ön lisans ile faaliyete
başlanamaz ve hiçbir şekilde atık kabulü yapılamaz. Sterilizasyon tesislerine lisans verilmesi Madde 50- Sterilizasyon tesisi
kurmak, işletmek ve kontrolünü yapmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler
Bakanlıktan lisans almak zorundadır. Sterilizasyon
tesislerine lisans verilmesi aşamasında EK-6’da verilen bilgi ve belgeler
talep edilir. Sterilizasyon tesisinde, birden fazla
ünitenin olması halinde, farklı birimler için ayrı ayrı
lisans alınır. Birbirini tamamlayan ve benzer teknoloji kullanan kompleks
tesis üniteleri, lisans alma açısından tek ünite sayılır. Sterilizasyon tesisi işletmecisi Bakanlığa lisans başvurusu
yaptığında işletme esnasında bu Yönetmelik esaslarına uygun olarak
çalıştığını belgelemek amacıyla Bakanlıkça belirlenecek bir süre için tesise
geçici çalışma izni verilir. Tesis bu izin süresince Bakanlığın denetimi
altında faaliyet gösterir. Bu izin bir yılı geçmeyecek
şekilde uygulanır. Tesisin geçici çalışma izni süresince ön lisansta
belirtilen işletme şartlarını sağlayamaması durumunda, durum düzeltilinceye
kadar tesisin faaliyeti durdurulur. Ön lisans verilen tesisin, projesi ve şartnamesine
uygun olarak yapıldığının Bakanlık koordinasyonunda oluşturulacak komisyonca
yerinde tespit edilmesi, işletme planının değerlendirilip uygunluğunun tespit
edilmesi ve geçici çalışma izni süresinde tesisin işletme koşullarını
sağlayabildiğine karar verilmesi halinde Bakanlıkça tesise işletme lisansı
verilir. Bu lisans üç yıl süre ile geçerlidir, gerekli durumlarda
uzatılabilir veya şartlı verilir. Lisans devredilecek ise Bakanlığa
başvurulur ve idari izinler yenilenir. Geçici çalışma izni veya işletme lisansı almış olan sterilizasyon tesisleri işletmecileri tesisin işletme
koşulları, tesisle ilgili ölçümler ve mevzuata uygun çalıştığına ilişkin
bilgi ve belgeleri içeren raporları Bakanlığın belirleyeceği periyotlarda
Bakanlığa sunmakla yükümlüdür. Lisans
iptali Madde 51- Bakanlıkça yapılan denetimlerde, tesisin lisansa
uygun olarak çalıştırılmadığının, mevzuatta istenen şartların
sağlanmadığının, tesisle ilgili ölçümlerin düzenli olarak yapılmadığının veya
kaydedilmediğinin tespit edilmesi halinde, işletmeciye, tespit edilen
aksaklıkların düzeltilmesi için aksaklığın önemine ve kaynağına göre bir ay
ile bir yıl arasında süre verilir. Bu süre sonunda yapılan kontrollerde
aksaklığın devam ettiği tespit edilirse tesisin faaliyeti geçici olarak
durdurulur. Faaliyeti geçici süre ile durdurulan tesisin süre sonunda
yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde lisansı iptal edilir. Lisansı
iptal edilen tesis lisans alabilmek için 50 nci
maddeye göre yeniden Bakanlığa başvurur. Lisans süreci tamamlanana kadar
tesis çalışmaz. Eğitim Madde 52- Tıbbi atıkların ünite içinde toplanması, taşınması,
geçici atık deposuna taşınması ile geçici atık deposu veya konteynerlerin işletilmesinden sorumlu ünite personeli
ile bu atıkların geçici atık depolarından alınarak bertaraf sahasına
taşınmasından sorumlu belediye personeli, bu işlerin hizmet alımı yoluyla
yapılması durumunda ise özel temizlik ve taşıma firmalarının ve
personellerinin, tıbbi atıkların toplanması, taşınması, geçici depolanması ve
bertaraf sahasına taşınması aşamalarında uyulacak kurallar ve dikkat edilmesi
gereken hususlar, bu atıkların yarattığı sağlık riskleri ve neden
olabilecekleri yaralanma ve hastalıklar ile bir kaza veya yaralanma anında
alınacak tedbirleri içeren bir eğitim programına periyodik olarak tabi
tutulması ve bu eğitimin alındığının belgelenmesi zorunludur. Toplama ve
taşıma işlemlerinin hizmet alımı yoluyla yapılması durumlarında, çalışacak
personelin bu eğitimi alması ve bunun belgelenmesi gerektiği ilgili ihale
şartnamelerinde belirtilir. Eğitim ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça
belirlenir. Denetleme Madde 53- Bu Yönetmelik kapsamına giren bütün faaliyetlerin, bu
Yönetmelik ve diğer çevre mevzuatına uygun olarak yapılıp yapılmadığını
denetleme yetkisi Bakanlığa aittir. Düzenleme
yetkisi Madde 54- Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak
üzere her türlü alt düzenlemeyi yapmaya yetkilidir. Yönetmeliğe
aykırılık hali Madde 55- Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler
hakkında 2872 sayılı Çevre Kanununun 15 ve 16 ncı
maddelerinde belirtilen merciler tarafından gerekli işlemler yapılır ve aynı
Kanunun 20, 21, 22 ve 24 üncü maddelerinde belirtilen cezalar verilir. Yürürlükten
kaldırılan mevzuat Madde 56- 20/5/1993 tarihli ve 21586 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Geçici
Madde 1- Bu Yönetmeliğin yayımı
tarihinde belediyeler tarafından işletilmekte olan mevcut tıbbi atık yakma tesisleri, işletmeye
alındıkları tarihte geçerli olan işletme şartlarına göre faaliyetlerini
sürdürürler. Ancak bu tesisler, en geç beş yıl içinde 34 üncü maddede
belirtilen şartları sağlayacak şekilde gerekli tedbirleri alırlar. Geçici
Madde 2- Üniteler, 10 uncu maddede
öngörülen Ünite İçi Atık Yönetim Planı’nı, bu Yönetmeliğin yayımı tarihini
takip eden altı ay içinde hazırlamak ve uygulamaya geçirmek zorundadır. Geçici
Madde 3- Büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir
belediyesi olmayan yerlerde ise belediyeler, 32 nci
maddede belirtilen Tıbbi Atık Yönetim Planı’nı, bu Yönetmeliğin yayımı
tarihini takip eden altı ay içinde hazırlamak, uygulamaya geçirmek ve bu
planın bir örneğini valiliğe göndermek zorundadırlar. Geçici
Madde 4- Bu Yönetmeliğin yayımı
tarihinde geçici atık deposu olarak konteyner
kullanmakta olan en az 20 yataklı üniteler, bu Yönetmeliğin yayımı tarihini
takip eden bir yıl içinde 18 inci madde hükmü gereğince geçici atık
depolarını inşa etmekle yükümlüdürler. Geçici
Madde 5- 20’den az yatağa sahip olan
üniteler, bu Yönetmeliğin yayımı tarihini takip eden altı ay içinde 21 inci
madde hükmü gereğince geçici atık deposu olarak konteyner
sistemlerini veya istedikleri takdirde geçici atık depolarını kurmak
zorundadırlar. Geçici
Madde 6- Tıbbi atık taşıma araçları
için, bu Yönetmeliğin yayımı tarihini takip eden altı ay içinde tıbbi atık
taşıma lisansı alınması zorunludur. Yürürlük Madde 57- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 58- Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür. EK-1 FAALİYETLERİ SONUCU ATIK OLUŞUMUNA NEDEN OLAN SAĞLIK KURULUŞLARI a) Büyük Miktarda Atık
Üreten Sağlık Kuruluşları 1) Üniversite hastaneleri ve
klinikleri, 2) Genel maksatlı hastaneler
ve klinikleri, 3) Doğum hastaneleri ve
klinikleri, 4) Askeri hastaneler ve
klinikleri.
b) Orta Miktarda Atık
Üreten Sağlık Kuruluşları 1)
Sağlık merkezleri, tıp merkezleri, dispanserler, 2)
Ayakta tedavi merkezleri, 3)
Morglar ve otopsi merkezleri, 4)
Hayvanlar üzerinde araştırma ve deneyler yapan kuruluşlar, 5)
Bakımevleri ve huzurevleri, 6)
Tıbbi ve biyomedikal laboratuarlar, 7)
Hayvan hastaneleri, 8)
Kan bankaları ve transfüzyon merkezleri, 9)
Acil yardım ve ilk yardım merkezleri, 10)
Diyaliz merkezleri, 11)
Rehabilitasyon merkezleri, 12)
Biyoteknoloji laboratuvarları
ve enstitüleri, 13)
Tıbbi araştırma merkezleri.
c) Küçük Miktarda Atık
Üreten Sağlık Kuruluşları 1) Sağlık hizmeti verilen diğer
üniteler (doktor muayenehaneleri, diş ve ağız sağlığı muayenehaneleri ve
benzerleri), 2) Veteriner
muayenehaneleri, 3) Akapunktur
merkezleri, 4) Fizik tedavi merkezleri, 5) Evde yapılan tedavi ve
hemşire hizmetleri, 6) Güzellik, kulak delme ve
dövme merkezleri, 7) Eczaneler, 8) Ambulans hizmetleri, 9) Hayvanat bahçeleri. EK-2
*Avrupa Birliği Avrupa Atık Katalogu Kod Numaraları EK-3 ULUSLAR
ARASI BİYOTEHLİKE AMBLEMİ
TIBBİ ATIK KAPLARI, TAŞIMA
ARAÇLARI, GEÇİCİ DEPOLAMA BİRİMLERİ VE DİĞER İLGİLİ MALZEME VE ARAÇTA BULUNMASI
GEREKEN AMBLEM ÖRNEĞİ
EK-4 TIBBİ ATIKLARIN TAŞINMASI AMACIYLA VALİLİKLERE YAPILACAK LİSANS BAŞVURULARINDA İSTENECEK BİLGİ VE BELGELER a) Araç lisansı için valiliklere yapılacak başvurularda
aşağıdaki bilgi ve belgeler bulundurulacaktır. 1) Aracın ait olduğu kurum/kuruluşun adı, adresi ve
telefon numarası, 2) Aracın tipi, 3) Plaka numarası ve şasi numarası, 4) Araç sahibinin adı, iş adresi ve telefon numarası, 5) Taşınacak atıkların fiziksel ve kimyasal özelliği,
kaza anında insan ve çevre sağlığına olabilecek olumsuz etkilerin en aza
indirilmesi için alınacak tedbirler, 6) Olabilecek kazalara karşı ilk müdahale ve ilk
yardımda kullanılacak malzemeler, 7) Her bir aracın bu Yönetmeliğin 28 inci maddesinde
belirtilen teknik özelliklere sahip olduğunu gösteren teknik rapor 8) Her bir araç için Türk Standartları Enstitüsü
tarafından 22/10/1976 tarihli ve 15742 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Tehlikeli Maddelerin Karayollarında Taşınması Hakkında Yönetmelik
çerçevesinde atığın bulunduğu tehlike grubuna göre aracın sahip olması
gereken donanımlara ve özelliklerine sahip olduğunu gösterir Uygunluk
Belgesi. b) Aracın bağlı olduğu kurum/kuruluşun
lisanslandırılması için valiliklere yapılacak başvurularda aşağıdaki bilgi ve
belgeler bulundurulacaktır. 1)
Kurum/kuruluşun adı, adresi, telefon numarası, 2)
Sahibinin / sahiplerinin adı, adresi, telefon numarası, 3)
Araç sayısı, 4)
Lisans alacak araçların plakaları, 5)
Yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlardan alınan
tehlikeli madde taşıyan araç sürücüleri için verilen sürücü eğitim
sertifikası, 6)
Taşınacak atıkların, Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınması Hakkında
Yönetmeliğe göre tehlikeli grup numarası. EK-5 STERLİZASYON
TESİSLERİNE ÖN LİSANS ALINMASI İÇİN YAPILACAK
BAŞVURULARDA BULUNMASI GEREKLİ BİLGİ VE
DOKÜMANLAR a) BAŞVURU DİLEKÇESİ b) TESİS HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1) Tesisin Adı : 2) Adresi (Mah., Cad, Sok, Numara, İlçe, İl) : 3) Telefonu : 4) Faksı : 5) Elektronik posta adresi : 6)İşyeri Vergi Kimlik No : 7) Tesis sahibinin /
ortaklarının Adı,
Soyadı : Adresi
(Mah, Cad, Sok, Numara, İlçe, İl) : Telefonu : Faksı : Elektronik posta adresi : 8) Tesis işletmecisinin Adı,
Soyadı : Adresi
(Mah, Cad, Sok, Numara, İlçe, İl) : Telefonu : Faksı : Elektronik posta adresi : 9) Başvuru raporunu
hazırlayan kişi/kuruluşun Adı,
Soyadı (veya unvanı) : Adresi
(Mah, Cad, Sok, Numara, İlçe, İl) : Telefonu : Faksı : Elektronik posta adresi : 10) Diğer Bilgiler Tesisin işletmeye açılma muhtemel tarihi : Tesiste çalışacak personelin sayısı ve görevleri : Tesisin çalışma saatleri (günlük, aylık, yıllık) : Ekipman
listesi : Sosyal
tesisler (yemekhane, yatakhane, soyunma odası, tuvalet, lavabo, banyo-duş,
revir ve benzeri) : c) FAALİYETE İLİŞKİN BİLGİLER 1) Kurulması istenen tesisin
insan, hayvan, toprak, bitki, su, hava, iklim, bitki örtüsü ve kültür
yapısına temel etkileri verilecektir. 2) Tesisin Yüzölçümü Kapalı alan : ............................
m², Açık alan : ............................
m², Toplam : .............................m². 3) Tesisin Kapasitesi Kurulu Kapasite : ............................kg/saat, kg/gün,
ton/yıl, Fiili Kapasite : ............................kg/saat,
kg/gün, ton/yıl. 4) Sterilizatörün,
mekanik güvenlik (yüksek kabin içi basınç, sıcaklığa dayanıklılık ve
benzeri.) ve sterilizasyon performansı açısından
uluslar arası kabul edilmiş standartlara (ISO, CE ve benzeri) uygunluğu. 5) Proses akım şeması ve
teknolojisi. Tıbbi
atığın kabulünden başlayarak, her bir ünitede uygulanacak işlemlerin
ayrıntılı açıklaması, gerekli şema, formül ve şekiller. 6) Sterilizasyon
verimi. 7) Tıbbi atığın temin
edileceği yerler 8) Tesiste kullanılacak
kimyasal maddelerin isimleri, miktarı (ton/yıl) ve depolama şekilleri 9) Tıbbi atığın işleme
alınmadan önce bekletileceği konteynerlerin/depoların
özellikleri 10) Sterilizasyon
işleminden çıkacak tıbbi atıkların bileşimi ve nasıl bertaraf edilecekleri. d) ÇEVRESEL TEDBİRLER (16/12/2003
tarihli ve 25318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki
Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne tabi olmayan tesisler bu bilgileri temin
edecektir.) 1) Su Kirliliği; Tesiste kullanım suyu ve
proses suyunun nereden temin edileceği ve su tüketim miktarı Kuyu suyu, Şebeke suyu, Diğer. Proses suyunda bulunabilecek
kirleticiler ve alınacak önlemler, Kullanım suyu ve proses
suyunun deşarj yerleri, Yağmur suyunun toplanmasına
ilişkin alınan önlemler. 2) Hava Kirliliği; Tesiste kullanılacak yakıt
türleri ve miktarları, Tesiste hava kirliliğine
neden olabilecek ünitelerin isimleri, kapasiteleri ve her bir ünitenin baca
sayısı, Toz kaynakları ve alınacak
önlemler. 3) Gürültü Kirliliği; Gürültü kaynakları, Alınacak önlemler. 4) Toprak Kirliliği; Toprak kirliliğini önlemek
amacıyla alınacak tedbirler. 5) Koku Kirliliği; Koku kirliliğini önlemek
amacıyla alınacak tedbirler. 6) Tesiste Alınan Güvenlik
Önlemleri; Yangın, İşçi Güvenliği, İlk yardım, Diğer. Başvuru Sahibi Tarih, İsim, İmza Not: Müracaat dosyasında
bulunan tüm evraklar imzalı ve kaşeli olacaktır. EK-6 STERİLİZASYON
TESİSLERİNE LİSANS VERİLMESİNDE İSTENECEK BİLGİ VE
BELGELER a) Ön Lisans Belgesi, b) Tesisin, projesi ve
şartnamesine uygun olarak yapıldığını gösterir rapor, c) Tıbbi atığın temin
edildiği sağlık kuruluşları, bunların adresleri, telefon ve faks numaraları
ve sorumlu kişiler, d) Emisyon İzin Belgesi,
Deşarj İzin Belgesi, e) Tesise tıbbi atık getiren
araçların taşıma lisansı belgelerinin örnekleri, f) Tesisten kaynaklanan
proses atıklarının türleri, nitelikleri (tehlikeli, tehlikesiz, inert), miktarları ve bu atıkların ne şekilde bertaraf
edildikleri, g) Diğer Belgeler; 1) GSM Ruhsatı, 2) Vergi Dairesi ve
Numarası, 3) İşyeri Açma ve Çalışma
Ruhsatı, 4) Ticaret Sicil Gazetesi
Örneği, 5) İmza Sirküleri, 6) Kapasite Raporu, 7) Sanayi Sicil Belgesi, 8) İşletme Belgesi (Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından alınmış). Başvuru Sahibi Tarih, İsim, İmza Not: Müracaat dosyasında bulunan tüm evraklar imzalı ve kaşeli olacaktır. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
