|
Kanun Yenilenebilir
Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı
Kullanımına İlişkin Kanun Kanun
No. 5346 Kabul
Tarihi : 10.5.2005 BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç,
Kapsam, Tanımlar ve Kısaltmalar Amaç MADDE
1. — Bu Kanunun amacı; yenilenebilir enerji kaynaklarının
elektrik enerjisi üretimi amaçlı kullanımının yaygınlaştırılması, bu kaynakların
güvenilir, ekonomik ve kaliteli biçimde ekonomiye kazandırılması, kaynak
çeşitliliğinin artırılması, sera gazı emisyonlarının azaltılması, atıkların
değerlendirilmesi, çevrenin korunması ve bu amaçların gerçekleştirilmesinde
ihtiyaç duyulan imalat sektörünün geliştirilmesidir. Kapsam MADDE
2. — Bu Kanun; yenilenebilir enerji kaynak alanlarının
korunması, bu kaynaklardan elde edilen elektrik enerjisinin belgelendirilmesi
ve bu kaynakların kullanımına ilişkin usul ve esasları kapsar. Tanımlar
ve kısaltmalar MADDE
3. — Bu Kanunda geçen; 1. Bakanlık : Enerji ve Tabiî
Kaynaklar Bakanlığını, 2. EPDK : Enerji Piyasası
Düzenleme Kurumunu, 3. DSİ : Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğünü, 4. EİE : Elektrik İşleri Etüt
İdaresi Genel Müdürlüğünü, 5. TEİAŞ : Türkiye Elektrik
İletim Anonim Şirketini, 6. MTA : Maden Tetkik ve Arama
Genel Müdürlüğünü, 7. TETAŞ : Türkiye Elektrik
Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketini, 8. Yenilenebilir enerji
kaynakları (YEK) : Hidrolik, rüzgâr, güneş, jeotermal,
biyokütle, biyogaz,
dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarını, 9. Biyokütle
: Organik atıkların yanı sıra bitkisel yağ atıkları, tarımsal hasat artıkları
dahil olmak üzere, tarım ve orman ürünlerinden ve bu ürünlerin işlenmesi
sonucu ortaya çıkan yan ürünlerden elde edilen katı, sıvı ve gaz halindeki
yakıtları, 10. Jeotermal
kaynak : Yerkabuğundaki doğal ısı nedeniyle sıcaklığı sürekli olarak bölgesel
atmosferik ortalama sıcaklığın üzerinde olan, erimiş madde ve gaz içerebilen
doğal su, buhar ve gazlar ile kızgın kuru kayalardan elde edilen su, buhar ve
gazları, 11. Bu Kanun kapsamındaki
yenilenebilir enerji kaynakları : Rüzgâr, güneş, jeotermal,
biyokütle, biyogaz,
dalga, akıntı enerjisi ve gel-git ile kanal veya nehir tipi veya rezervuar alanı onbeş
kilometrekarenin altında olan hidroelektrik üretim tesisi kurulmasına uygun
elektrik enerjisi üretim kaynaklarını, 12. Türkiye ortalama elektrik
toptan satış fiyatı : Yılı içerisinde ülkede uygulanan ve EPDK tarafından
hesap edilen elektrik toptan satış fiyatlarının ortalamasını, İfade eder. İKİNCİ
BÖLÜM Yenilenebilir
Enerji Kaynak Alanlarının Belirlenmesi, Korunması, Kullanılması ile
Yenilenebilir Kaynaklardan Elde Edilen Elektrik Enerjisinin Belgelendirilmesi Kaynak
alanlarının belirlenmesi, korunması ve kullanılması MADDE
4. — Bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra kamu veya Hazine
arazilerinde yenilenebilir enerji kaynak alanlarının kullanımını ve
verimliliğini etkileyici imar planları düzenlenemez. Elektrik enerjisi
üretimine yönelik jeotermal kaynak alanlarının
belirlenmesi, korunması ve kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar
yönetmelikle düzenlenir. YEK
belgesi MADDE
5. — Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik
enerjisinin iç piyasada ve uluslararası piyasalarda alım satımında kaynak
türünün belirlenmesi ve takibi için üretim lisansı sahibi tüzel kişiye EPDK
tarafından "Yenilenebilir Enerji Kaynak Belgesi" (YEK Belgesi)
verilir. YEK Belgesi ile ilgili usul ve
esaslar yönetmelikle düzenlenir. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Yenilenebilir
Enerji Kaynaklarından Elektrik Enerjisi Üretiminde
Uygulanacak Usul ve Esaslar Uygulama
esasları MADDE
6. — Bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji
kaynaklarından elektrik enerjisi üretim ve ticaretinde lisans sahibi tüzel
kişiler aşağıdaki uygulama esaslarına tabidirler: a) Bu Kanun kapsamındaki
yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisi, perakende
satış lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından (b), (c) ve (d) bentlerindeki
hükümlere göre tesis edilen ikili anlaşmalar çerçevesinde satın alınır. b) Bu Kanun kapsamındaki
uygulamalardan yararlanabilecek YEK Belgeli elektrik enerjisi miktarına
ilişkin bilgiler, Bakanlık tarafından belirlenen projeksiyon çerçevesinde her
yıl EPDK tarafından yayınlanır. Perakende satış lisansı sahibi tüzel
kişilerin her biri, bir önceki takvim yılında satışa sundukları elektrik
enerjisi miktarının, ülkede sattıkları toplam elektrik enerjisi miktarına
oranı kadar, EPDK tarafından ilan edilen YEK Belgeli elektrik enerjisinden
satın alırlar. Ülkede arz edilen YEK Belgeli
toplam elektrik enerjisi miktarının yeterli olması halinde, perakende satış
lisansı sahibi tüzel kişilerin alım yükümlülüğü bir önceki takvim yılında
sattıkları elektrik enerjisi miktarının yüzde sekizinden daha az olamaz. c) 2011 yılı sonuna kadar bir
takvim yılı içerisinde bu Kanun kapsamında satın alınacak elektrik enerjisi
için uygulanacak fiyat; EPDK'nın belirlediği bir
önceki yıla ait Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatıdır. Bu fiyatı
her yılın başında en fazla % 20 oranında artırmaya Bakanlar Kurulu
yetkilidir. d) 2011 yılı sonundan itibaren bu
fiyat uygulaması işletmede yedi yılını tamamlamış olan YEK Belgeli elektrik
enerjisi üreten tesisler için sona erer. Perakende satış şirketleri, bu Kanun
kapsamında almakla yükümlü oldukları YEK Belgeli elektrik enerjisini,
öncelikle işletmede yedi yılını doldurmamış olanlardan (c) bendinde
belirlenen fiyat uygulamasına göre satın alır ve aldıkları elektrik enerjisi
miktarı (b) bendinde belirtilen oranın altında kaldığı takdirde bu orana
ulaşmak için kalan gerekli miktarı, ikili anlaşmalar çerçevesinde Türkiye ortalama elektrik toptan satış fiyatından
yüksek olmamak üzere piyasa koşullarında satın alırlar. DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM Yatırım
Dönemine İlişkin Uygulama Esasları Yatırım
dönemi uygulamaları MADDE
7. — Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak sadece
kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla azami bin kilovatlık kurulu güce
sahip izole elektrik üretim tesisi ve şebeke destekli elektrik üretim tesisi kuran
gerçek ve tüzel kişilerden kesin projesi, planlaması, master
planı, ön incelemesi veya ilk etüdü DSİ veya EİE tarafından hazırlanan
projeler için hizmet bedelleri alınmaz. Bu Kanun kapsamında; a) Enerji üretim tesis
yatırımları, b) Kullanılacak elektro-mekanik
sistemlerin yurt içinde imalat olarak temini, c) Güneş pilleri ve odaklayıcılı
üniteler kullanan elektrik üretim sistemleri kapsamındaki yapılacak AR-GE ve
imalat yatırımları, d) Biyokütle
kaynaklarını kullanarak elektrik enerjisi veya yakıt üretimine yönelik AR-GE
tesis yatırımları, Bakanlar Kurulu kararı ile
teşviklerden yararlandırılabilir. Yeterli jeotermal
kaynakların bulunduğu bölgelerdeki valilik ve belediyelerin sınırları içinde
kalan yerleşim birimlerinin ısı enerjisi ihtiyaçlarını öncelikle jeotermal ve güneş termal kaynaklarından karşılamaları
esastır. Arazi
ihtiyacına ilişkin uygulamalar MADDE
8. — Orman veya Hazinenin özel mülkiyetinde ya da Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan her
türlü taşınmazın bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından
elektrik enerjisi üretimi yapmak amacıyla kullanılması halinde, bu araziler
için Çevre ve Orman Bakanlığı veya Maliye Bakanlığı tarafından bedeli
karşılığında izin verilir, kiralama yapılır, irtifak hakkı tesis edilir veya
kullanma izni verilir. Yatırım döneminde izin, kira, irtifak hakkı ve
kullanma izni bedellerine yüzde elli indirim uygulanır. Orman arazilerinde
ORKÖY ve Ağaçlandırma Özel Ödenek Gelirleri alınmaz. BEŞİNCİ
BÖLÜM Çeşitli
Hükümler Uygulamaların
koordinasyonu MADDE
9. — Bakanlık, bu Kanunda belirtilen temel ilkelerin ve
yükümlülüklerin uygulanması, yönlendirilmesi, izlenmesi, değerlendirilmesi ve
alınacak tedbirlerin planlanmasında koordinasyonu sağlar. Yaptırımlar MADDE
10. — Bu Kanunun 6 ncı maddesi
hükümlerine aykırı faaliyet gösteren perakende satış lisans sahibi tüzel
kişilere EPDK tarafından ikiyüzelli milyar TL idari
para cezası verilir ve aykırılığın altmış gün içinde giderilmesi ihtar edilir. Yukarıdaki para cezasını
gerektiren fiillerin ihtara rağmen düzeltilmemesi veya tekrarlanması halinde
para cezaları her defasında bir önceki cezanın iki katı oranında artırılarak
uygulanır. Bu cezaların verildiği tarihten itibaren iki yıl içinde idarî para
cezası verilmesini gerektiren aynı fiil işlenmediği takdirde önceki cezalar
tekrarda esas alınmaz. Ancak aynı fiil iki yıl içinde işlendiği taktirde
artırılarak uygulanacak para cezasının tutarı cezaya muhatap tüzel kişinin
bir önceki mali yılına ilişkin bilançosundaki gayrisafi
gelirinin yüzde onunu aşamaz. Cezaların bu düzeye ulaşması halinde EPDK,
lisansı iptal edebilir. Yönetmelikler MADDE
11. — Bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren dört ay
içerisinde, bu Kanunun 5 inci maddesine ilişkin yönetmelik EPDK tarafından,
diğer yönetmelikler Bakanlık tarafından hazırlanarak yürürlüğe konulur. MADDE
12. — 18.12.1953 tarihli ve 6200 sayılı Devlet Su İşleri
Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanuna 20.2.2001 tarihli ve
4628 sayılı Kanunun 18 inci maddesi ile eklenen ek l inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir. Ek Madde 1. — Devlet Su İşleri
Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilmiş, işletmeye alınmış ve işletmeye
alınacak hidroelektrik santrallerinin enerji üretimiyle ilgili kısımları ve
bunların mütemmim cüzleri olan taşınmazlar; yapım maliyetleri, işletmede
bulundukları süre, bu tesisler tamamlandıktan sonra Kamu Ortaklığı Fonuna
aktarılan geri ödemeler ile bu tesisler için Hazine Müsteşarlığı tarafından
temin edilerek Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne tahsis edilen dış kaynaklı
proje kredilerinden doğan malî yükümlülükler dikkate alınarak tespit edilecek
bedeller üzerinden, herhangi bir ödeme yapılmaksızın Elektrik Üretim Anonim
Şirketi Genel Müdürlüğüne devredilir. Bu tesisler için sağlanmış olan dış
kredilerin enerji maksadına tekabül eden kısmına ilişkin olarak devir
tarihini izleyen yıllarda Hazine Müsteşarlığı tarafından yapılacak ödemelerin
Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından üstlenilmesini teminen Hazine Müsteşarlığı ile Elektrik Üretim Anonim
Şirketi Genel Müdürlüğü arasında ikraz anlaşması yapılır. Devre ilişkin usul ve esaslar;
Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı tarafından
hazırlanacak ve Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe girecek bir yönetmelikle
belirlenir. Devir işlemleri her türlü vergi,
resim ve harçtan muaftır. MADDE 13. — 4.12.1984 tarihli ve 3096 sayılı Kanunun Kamulaştırma
başlıklı 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Madde 11. - Görevli şirketlerin
yapacağı üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin onaylanmış tatbikat
projelerine göre, kamulaştırma ihtiyacı ortaya çıktığında; rezervuarlı tesisler hariç kamulaştırma bedeli görevli
şirket tarafından ödenmek kaydıyla Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığınca 4650
sayılı Kanun hükümlerine göre yapılır. Rezervuarlı
tesislerin kamulaştırma bedelleri ilgili Bakanlığın bütçesine konulacak
ödenek marifetiyle Hazine tarafından ödenir. Bu madde ile değiştirilen hüküm
3096 sayılı Kanun kapsamında sözleşmesi imzalanmış ancak işletmeye geçmemiş olan projelere uygulanır. GEÇİCİ
MADDE 1. — 4628 sayılı
Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında tanımlanan mevcut sözleşmeler arasında
yer alan ve bu Kanun kapsamındaki yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim
yapacak olan işletmeye girmemiş yap-işlet-devret modeli kapsamındaki tüzel
kişiler, mevcut sözleşmelerinden doğan haklarından feragat etmek şartıyla, bu
Kanun kapsamındaki uygulamalardan yararlanırlar. EPDK tarafından bu projelere
üretim lisansı verilir. GEÇİCİ
MADDE 2. — Perakende satış lisansı sahibi kamu dağıtım şirketleri
Bakanlık ve EPDK'nın mevcut mevzuatı ve
uygulamaları dışında, bu Kanunun 6 ncı maddesi
kapsamındaki alım yükümlülüklerinden 1.1.2007 tarihine kadar muaftır. Ancak
bu Kanunun yürürlük tarihinden sonra kendilerine müracaat eden YEK belgeli
üretim lisansı sahibi tüzel kişilerle alım yükümlülüğü 1.1.2007 tarihinden
geçerli olacak elektrik satış anlaşmalarını yaparlar. GEÇİCİ
MADDE 3. — Bu Kanunun 6 ncı maddesinde belirtilen
projeksiyon, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde
Bakanlık tarafından yayımlanır. Ancak bu projeksiyon, Kanunun yürürlük
tarihinden önce EPDK tarafından üretim lisansları verilmiş projeleri ve
geçici 1 inci maddede tanımlanan mevcut sözleşmeli projelerden bu Kanun
kapsamında üretim lisansı alacak olan projeleri de kapsar. GEÇİCİ
MADDE 4. — Mevcut sözleşmeleri çerçevesinde faaliyet gösteren ve
DSİ katılım payları tarife yoluyla TETAŞ tarafından ödenen işletmedeki Yap-İşlet-Devret
modeli hidroelektrik santrallerin sözleşmelerinde ABD Doları cinsinden yer
alan DSİ enerji katılım payları,
sözleşmede yer aldığı miktarda ödeme tarihindeki Merkez Bankası döviz kuru
üzerinden her işletme yılının sonunda DSİ'ye
ödenir. 4628 sayılı Kanun kapsamında
kurulmuş veya kurulacak olan hidroelektrik santrallar
için belirlenecek ve Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne ödenecek olan enerji
hissesi katılım payının hesabında esas alınacak ortak tesis bedeli, TEFE ile
su kullanım anlaşmasının yapıldığı tarihe getirilmiş olan ihaleye esas ilk
keşif bedelinin % 30’undan fazlasını geçemez. Proje
ile ilgili kamulaştırmalar için yapılmış ve yapılacak olan ödemelerin TEFE
ile su kullanım anlaşması tarihine getirilmiş bedelinin enerji hissesine
düşen miktarının tamamı şirket tarafından ödenir. Yürürlük MADDE
14. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE
15. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 17 Mayıs 2005 |