|
Yönetmelik Başbakanlıktan: Kamu Görevlileri Etik
Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde
1 — Bu Yönetmeliğin amacı; kamuda
etik kültürünü yerleştirmek, kamu görevlilerinin
görevlerini yürütürken uymaları gereken etik
davranış ilkelerini belirlemek, bu ilkelere uygun davranış göstermeleri açısından
onlara yardımcı olmak ve görevlerin yerine getirilmesinde adalet, dürüstlük,
saydamlık ve tarafsızlık ilkelerine zarar veren ve toplumda güvensizlik
yaratan durumları ortadan kaldırmak suretiyle kamu yönetimine halkın güvenini
artırmak, toplumu kamu görevlilerinden beklemeye hakkı olduğu davranışlar
konusunda bilgilendirmek ve Kurula başvuru usul ve esaslarını düzenlemektir. Kapsam Madde
2 — Bu Yönetmelik; genel
bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, kamu iktisadi teşebbüsleri,
döner sermayeli kuruluşlar, mahalli idareler ve bunların birlikleri, kamu
tüzel kişiliğini haiz olarak kurul, üst kurul, kurum, enstitü, teşebbüs,
teşekkül, fon ve sair adlarla kurulmuş olan bütün kamu kurum ve
kuruluşlarında çalışan; yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan
ve üyeleri dahil tüm personeli kapsar. Cumhurbaşkanı, Türkiye
Büyük Millet Meclisi üyeleri, Bakanlar Kurulu üyeleri, Türk Silahlı
Kuvvetleri, yargı mensupları ve üniversiteler hakkında bu Yönetmelik
hükümleri uygulanmaz. Hukuki dayanak Madde
3 — Bu Yönetmelik, 25/5/2004
tarihli ve 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu
Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 3 ve 7 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde
4 — Bu Yönetmelikte geçen; a) Kanun: 25/5/2004
tarihli ve 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu
Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu, b) Kurum ve kuruluş: 2 nci maddede geçen ve kapsama dahil kamu kurum ve
kuruluşlarını, c) Kamu görevlileri: 2 nci maddede geçen ve kapsama dahil kamu kurum ve
kuruluşlarında görevli tüm personeli, d) Kurul: Kamu
Görevlileri Etik Kurulunu, e) Etik
davranış ilkeleri: Kamu görevlilerinin uyması gereken etik
davranış ilkelerini, f) Başvuru sahibi:
Kanun kapsamında başvuru hakkını kullanarak Kurula veya yetkili disiplin
kurullarına başvuran gerçek kişileri, g) Bilgi: Kurum ve
kuruluşların kayıtlarında yer alan 5176 sayılı Kanun kapsamında yapılacak
inceleme ve araştırmalara ilişkin her türlü veriyi, h) Belge: Kurum ve
kuruluşların sahip oldukları 5176 sayılı Kanun kapsamında yapılacak inceleme
ve araştırmalarla ilgili yazılı, basılı veya çoğaltılmış dosya, evrak, kitap,
dergi, broşür, etüt, mektup, program, talimat, kroki, plan, film, fotoğraf,
teyp ve video kaseti, harita, elektronik ortamda kaydedilen her türlü bilgi,
haber ve veri taşıyıcılarını, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Etik Davranış İlkeleri Görevin yerine getirilmesinde
kamu hizmeti bilinci Madde
5 — Kamu görevlileri, kamu
hizmetlerinin yerine getirilmesinde; sürekli gelişimi, katılımcılığı, saydamlığı,
tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını gözetmeyi, hesap verebilirliği,
öngörülebilirliği, hizmette yerindenliği ve beyana
güveni esas alırlar. Halka hizmet bilinci Madde
6 — Kamu görevlileri, kamu
hizmetlerinin yerine getirilmesinde; halkın günlük yaşamını kolaylaştırmayı,
ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli
biçimde karşılamayı, hizmet kalitesini yükseltmeyi, halkın memnuniyetini
artırmayı, hizmetten yararlananların ihtiyacına ve hizmetlerin sonucuna
odaklı olmayı hedeflerler. Hizmet standartlarına uyma Madde
7 — Kamu kurum ve
kuruluşlarının yöneticileri ve diğer personeli, kamu hizmetlerini belirlenen
standartlara ve süreçlere uygun şekilde yürütürler, hizmetten yararlananlara
iş ve işlemlerle ilgili gerekli açıklayıcı bilgileri vererek onları hizmet
süreci boyunca aydınlatırlar. Amaç ve misyona bağlılık Madde
8 — Kamu görevlileri,
çalıştıkları kurum veya kuruluşun amaçlarına ve misyonuna uygun davranırlar.
Ülkenin çıkarları, toplumun refahı ve kurumlarının hizmet idealleri
doğrultusunda hareket ederler. Dürüstlük ve tarafsızlık Madde
9 — Kamu görevlileri; tüm eylem
ve işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda
hareket ederler, görevlerini yerine getirirken ve hizmetlerden
yararlandırmada dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve
benzeri sebeplerle ayrım yapamazlar, insan hak ve özgürlüklerine aykırı veya
kısıtlayıcı muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve
uygulamalarda bulunamazlar. Kamu görevlileri,
takdir yetkilerini, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda, her türlü
keyfilikten uzak, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine uygun olarak kullanırlar. Kamu görevlileri,
gerçek veya tüzel kişilere öncelikli, ayrıcalıklı, taraflı ve eşitlik
ilkesine aykırı muamele ve uygulama yapamazlar, herhangi bir siyasi parti,
kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranışta
bulunamazlar, kamu makamlarının mevzuata uygun politikalarını, kararlarını ve
eylemlerini engelleyemezler. Saygınlık ve güven Madde
10 — Kamu görevlileri, kamu
yönetimine güveni sağlayacak şekilde davranırlar ve görevin gerektirdiği
itibar ve güvene layık olduklarını davranışlarıyla gösterirler. Halkın kamu
hizmetine güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar
veren davranışlarda bulunmaktan kaçınırlar. Kamu görevlileri, halka
hizmetin kişisel veya özel her türlü menfaatin üzerinde bir görev olduğu
bilinciyle hizmet gereklerine uygun hareket eder, hizmetten yararlananlara
kötü davranamaz, işi savsaklayamaz, çifte standart uygulayamaz ve taraf
tutamazlar. Yönetici veya
denetleyici konumunda bulunan kamu görevlileri, keyfi davranışlarda, baskı,
hakaret ve tehdit edici uygulamalarda bulunamaz, açık ve kesin kanıtlara
dayanmayan rapor düzenleyemez, mevzuata aykırı olarak kendileri için hizmet,
imkan veya benzeri çıkarlar talep edemez ve talep olmasa dahi sunulanı kabul
edemezler. Nezaket ve saygı Madde
11 — Kamu görevlileri, üstleri,
meslektaşları, astları, diğer personel ile hizmetten yararlananlara karşı
nazik ve saygılı davranırlar ve gerekli ilgiyi gösterirler, konu yetkilerinin
dışındaysa ilgili birime veya yetkiliye yönlendirirler. Yetkili makamlara bildirim Madde
12 — Kamu görevlileri, bu
Yönetmelikte belirlenen etik davranış ilkeleriyle
bağdaşmayan veya yasadışı iş ve eylemlerde bulunmalarının talep edilmesi
halinde veya hizmetlerini yürütürken bu tür bir eylem veya işlemden haberdar
olduklarında ya da gördüklerinde durumu yetkili
makamlara bildirirler. Kurum ve kuruluş
amirleri, ihbarda bulunan kamu görevlilerinin kimliğini gizli tutar ve kendilerine
herhangi bir zarar gelmemesi için gerekli tedbirleri alırlar. Çıkar çatışmasından kaçınma Madde
13 — Çıkar çatışması; kamu
görevlilerinin görevlerini tarafsız ve objektif şekilde icra etmelerini
etkileyen ya da etkiliyormuş gibi gözüken ve kendilerine,
yakınlarına, arkadaşlarına ya da ilişkide bulunduğu
kişi ya da kuruluşlara sağlanan her türlü menfaati
ve onlarla ilgili mali ya da diğer
yükümlülükleri ve benzeri şahsi
çıkarlara sahip olmaları halini ifade eder. Kamu görevlileri, çıkar
çatışmasında şahsi sorumluluğa sahiptir ve çıkar çatışmasının doğabileceği
durumu genellikle şahsen bilen kişiler oldukları için, herhangi bir
potansiyel ya da gerçek çıkar çatışması konusunda
dikkatli davranır, çıkar çatışmasından kaçınmak için gerekli adımları atar,
çıkar çatışmasının farkına varır varmaz durumu üstlerine bildirir ve çıkar
çatışması kapsamına giren menfaatlerden kendilerini uzak tutarlar. Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması Madde
14 — Kamu görevlileri; görev,
unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler
lehine menfaat sağlayamaz ve aracılıkta bulunamazlar, akraba, eş, dost ve hemşehri kayırmacılığı, siyasal kayırmacılık veya
herhangi bir nedenle ayrımcılık veya kayırmacılık yapamazlar. Kamu görevlileri,
görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendilerinin veya başkalarının kitap,
dergi, kaset, cd ve benzeri ürünlerinin satışını ve
dağıtımını yaptıramaz; herhangi bir kurum, vakıf, dernek veya spor kulübüne
yardım, bağış ve benzeri nitelikte menfaat sağlayamazlar. Kamu görevlileri,
görevlerinin ifası sırasında ya da bu görevlerin
sonucu olarak elde ettikleri resmi veya gizli nitelikteki bilgileri,
kendilerine, yakınlarına veya üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı olarak
ekonomik, siyasal veya sosyal nitelikte bir menfaat elde etmek için
kullanamazlar, görevdeyken ve görevden ayrıldıktan sonra yetkili makamlar
dışında hiçbir kurum, kuruluş veya kişiye açıklayamazlar. Kamu görevlileri, seçim
kampanyalarında görev yaptığı kurumun kaynaklarını doğrudan veya dolaylı
olarak kullanamaz ve kullandıramazlar. Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı Madde
15 — Kamu görevlisinin
tarafsızlığını, performansını, kararını veya görevini yapmasını etkileyen
veya etkileme ihtimali bulunan, ekonomik değeri olan ya
da olmayan, doğrudan ya da dolaylı olarak kabul
edilen her türlü eşya ve menfaat hediye kapsamındadır. Kamu görevlilerinin
hediye almaması, kamu görevlisine hediye verilmemesi ve görev sebebiyle çıkar
sağlanmaması temel ilkedir. Kamu görevlileri, yürüttükleri
görevle ilgili bir iş, hizmet veya menfaat ilişkisi olan gerçek veya tüzel
kişilerden kendileri, yakınları veya üçüncü kişi veya kuruluşlar için
doğrudan doğruya veya aracı eliyle herhangi bir hediye alamazlar ve
menfaat sağlayamazlar. Kamu görevlileri, kamu
kaynaklarını kullanarak hediye veremez, resmi gün, tören ve bayramlar
dışında, hiçbir gerçek veya tüzel kişiye çelenk veya çiçek gönderemezler;
görev ve hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru ve anma ilanları veremezler. Uluslararası ilişkilerde
nezaket ve protokol kuralları gereğince, yabancı kişi ve kuruluşlar
tarafından verilen hediyelerden, 3628 sayılı Kanunun 3. maddesi hükümleri
saklı kalmakla birlikte, sözkonusu maddede belirtilen
sınırın altında kalanlar da beyan edilir. Aşağıda belirtilenler hediye alma yasağı kapsamı
dışındadır: a) Görev yapılan kuruma
katkı anlamına gelen, kurum hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini etkilemeyecek
olan ve kamu hizmetine tahsis edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek
ve kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam aracı ve belli bir kamu
görevlisinin hizmetine tahsis edilmek üzere alınan diğer hediyeler hariç) ile
kurum ve kuruluşlara yapılan bağışlar, b) Kitap, dergi,
makale, kaset, takvim, cd veya buna benzer
nitelikte olanlar, c) Halka açık
yarışmalarda, kampanyalarda veya etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler, d) Herkese açık
konferans, sempozyum, forum, panel, yemek, resepsiyon veya buna benzer
etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler, e) Tanıtım amacına yönelik,
herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri, f) Finans kurumlarından
piyasa koşullarına göre alınan krediler. Aşağıda belirtilenler
ise hediye alma yasağı kapsamındadır: a) Görev yapılan
kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde bulunanlardan alınan karşılama,
veda ve kutlama hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye
çekleri, b) Taşınır veya
taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa
fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler, c) Hizmetten
yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü
hediyeler, d) Görev yapılan
kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler. Bu Yönetmelik kapsamına
giren en az genel müdür, eşiti ve üstü görevliler, bu maddenin 5 inci fıkrası
ve 6 ncı fıkranın (a) bendinde sayılan hediyelere
ilişkin bir önceki yılda aldıklarının listesini, herhangi bir uyarı beklemeksizin
her yıl Ocak ayı sonuna kadar Kurula bildirirler. Kamu malları ve kaynaklarının kullanımı Madde
16 — Kamu görevlileri, kamu
bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve
hizmet gerekleri dışında kullanamaz ve kullandıramazlar, bunları korur ve her
an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri alırlar. Savurganlıktan kaçınma Madde
17 — Kamu görevlileri, kamu
bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf
ve savurganlıktan kaçınır; mesai süresini, kamu mallarını, kaynaklarını,
işgücünü ve imkanlarını kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranırlar. Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan Madde
18 — Kamu görevlileri,
görevlerini yerine getirirken yetkilerini aşarak çalıştıkları kurumlarını bağlayıcı
açıklama, taahhüt, vaat veya girişimlerde bulunamazlar, aldatıcı ve gerçek
dışı beyanat veremezler. Bilgi verme, saydamlık ve katılımcılık Madde
19 — Kamu görevlileri, halkın
bilgi edinme hakkını kullanmasına yardımcı olurlar. Gerçek ve tüzel kişilerin
talep etmesi halinde istenen bilgi veya belgeleri, 4982 sayılı Bilgi Edinme
Hakkı Kanununda belirlenen istisnalar dışında, usulüne uygun olarak verirler. Üst yöneticiler, ilgili
kanunların izin verdiği çerçevede, kurumlarının ihale süreçlerini, faaliyet
ve denetim raporlarını uygun araçlarla kamuoyunun bilgisine sunarlar. Kamu görevlileri, kamu
hizmetleri ile ilgili temel kararların hazırlanması, olgunlaştırılması,
alınması ve bu kararların uygulanması aşamalarından birine, bir kaçına veya tamamına,
aksine yasal bir hüküm olmadıkça, o karardan doğrudan ya
da dolaylı olarak etkilenecek olanların katkıda bulunmasını sağlamaya dikkat
ederler. Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu Madde 20 — Kamu görevlileri, kamu
hizmetlerinin yerine getirilmesi sırasında sorumlulukları ve yükümlülükleri konusunda hesap verebilir ve kamusal
değerlendirme ve denetime her zaman açık ve hazır olurlar. Yönetici kamu
görevlileri, kurumlarının amaç ve politikalarına uygun olmayan işlem veya
eylemleri engellemek için görev ve yetkilerinin gerektirdiği önlemleri
zamanında alırlar. Yönetici kamu
görevlileri, yetkisi içindeki personelin yolsuzluk yapmasını önlemek için
gerekli tedbirleri alırlar. Bu tedbirler; yasal ve idari düzenlemeleri
uygulamayı, eğitim ve bilgilendirme konusunda uygun çalışmalar yapmayı,
personelinin karşı karşıya kaldığı mali ve diğer zorluklar konusunda dikkatli
davranmayı ve kişisel davranışlarıyla personeline örnek olmayı kapsar. Yönetici kamu
görevlileri, personeline etik davranış ilkeleri konusunda
uygun eğitimi sağlamak, bu ilkelere uyulup uyulmadığını gözetlemek, geliriyle
bağdaşmayan yaşantısını izlemek ve etik davranış
konusunda rehberlik etmekle yükümlüdür. Eski kamu görevlileriyle ilişkiler Madde
21 — Kamu görevlileri, eski
kamu görevlilerini kamu hizmetlerinden ayrıcalıklı bir şekilde
faydalandıramaz, onlara imtiyazlı muamelede bulunamaz. Kamu görevlerinden
ayrılan kişilere, ilgili kanunlardaki hükümler ve süreler saklı kalmak
kaydıyla, daha önce görev yaptıkları kurum veya kuruluştan, doğrudan veya
dolaylı olarak herhangi bir
yüklenicilik, komisyonculuk, temsilcilik, bilirkişilik, aracılık veya benzeri
görev ve iş verilemez. Mal bildiriminde bulunma Madde
22 — Kamu görevlileri,
kendileriyle eşlerine ve velayeti altındaki çocuklarına ait taşınır ve
taşınmazları, alacak ve borçları hakkında, 3628 sayılı Mal Bildiriminde
Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca,
yetkili makama mal bildiriminde bulunurlar. Kurul, gerek gördüğü
takdirde mal bildirimlerini inceleme yetkisine sahiptir. Mal
bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve
kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dahil) talep edilen bilgileri,
en geç otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Etik Davranış İlkelerinin Uygulaması ve Etik
Kültürün Yerleştirilmesi Etik davranış ilkelerine uyma Madde
23 — Kamu görevlileri,
görevlerini yürütürken bu Yönetmelikte belirtilen etik
davranış ilkelerine uymakla yükümlüdürler. Bu ilkeler, kamu görevlilerinin
istihdamını düzenleyen mevzuat hükümlerinin bir parçasını oluşturur. Bu Kanun kapsamındaki
kamu görevlileri, bir ay içinde, Ek-1’de yer alan "Etik
Sözleşme" belgesini imzalamakla yükümlüdürler. Bu belge, personelin
özlük dosyasına konur. Kurum ve kuruluşların
yetkili sicil amirleri, personelin sicil ve performansını, bu Yönetmelikte
düzenlenen etik davranış ilkelerine uygunluk
açısından da değerlendirirler. Personeli bilgilendirme Madde
24 — Kamu kurum ve
kuruluşlarında istihdam edilen her düzeydeki personel, istihdama ilişkin
koşulların bir parçası olarak etik davranış
ilkeleri ve bu ilkelere ilişkin
sorumlulukları hakkında bilgilendirilir. Etik kültürün yerleştirilmesi ve eğitimi Madde 25 — Kurul, etik kültürün yerleştirilmesi ve
geliştirilmesi konusunda her türlü çalışmayı yapar, yaptırır, araştırma,
yayın, anket, kamuoyu yoklaması, bilimsel toplantılar ve benzeri etkinlikler
düzenler, kamu görevlileri için eğitim programları hazırlar, koordine eder,
yürütür veya bu konularda bakanlıklar, diğer kamu kurum ve kuruluşları,
üniversiteler, mahalli idareler ve
konusunda uzman sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapabilir. Etik
davranış ilkelerinin, kamu görevlilerine uygulanan temel, hazırlayıcı ve
hizmet içi eğitim programlarında yer alması, kurum ve kuruluş yöneticilerince
sağlanır. Kurumsal etik ilkeleri Madde
26 — Bu Yönetmelikle belirlenen
etik davranış ilkeleri, kapsama dahil kurum ve
kuruluşlarda uygulanır. Ayrıca, yürüttükleri hizmetin veya görevin niteliğine
göre kurum ve kuruluşlar kendi kurumsal etik davranış
ilkelerini düzenlemek üzere Kurulun inceleme ve onayına sunabilir. Bilgi ve belge isteme yetkisi Madde 27 — Bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşları, Kurulun başvuru konusu
ile ilgili olarak istediği bilgi ve belgeleri süresi içinde vermek
zorundadırlar. Kurul, bu Yönetmelik
kapsamındaki kuruluşlardan ve özel kuruluşlardan ilgili temsilcileri çağırıp
bilgi alma yetkisine sahiptir. İnceleme ve araştırma yetkisi Madde
28 — Kurul, etik
davranış ilkelerine aykırı davranış ve uygulamalar hakkında, resen veya yapılacak
başvurular üzerine, gerekli inceleme ve araştırmayı yapmaya yetkilidir.
Kurul, etik ilkelere aykırı davranış ve uygulamalar
hakkında yapacağı inceleme ve araştırmalara esas olmak üzere gerektiğinde
yetkili makamlar kanalıyla kurum ve kuruluşlardan bilgi ve belge
toplayabilir. Kurul inceleme ve
araştırmasını etik davranış ilkelerinin ihlal
edilip edilmediği çerçevesinde yürütür. Kurul yapacağı inceleme ve
araştırmayı, en geç üç ay içinde sonuçlandırır. Kurul, ayrıca kurum ve
kuruluşlarda etik davranış ilkelerinin
yerleştirilmesi ve geliştirilmesi konusunda faaliyet, inceleme ve araştırma
yapabilir. Etik komisyonu Madde
29 — Kurum ve kuruluşlarda, etik kültürünü yerleştirmek ve geliştirmek, personelin etik davranış ilkeleri konusunda karşılaştıkları
sorunlarla ilgili olarak tavsiyelerde ve yönlendirmede bulunmak ve etik uygulamaları değerlendirmek üzere kurum veya
kuruluşun üst yöneticisi tarafından kurum içinden en az üç kişilik bir etik komisyonu oluşturulur. Etik
komisyonu üyelerinin ne kadar süreyle görev yapacağı ve diğer hususlar, kurum
ve kuruluşun üst yöneticisince belirlenir. Etik
komisyonu üyelerinin özgeçmiş ve iletişim bilgileri, üç ay içinde Kurul’a
bildirilir. Etik komisyonu, Kurul ile işbirliği
içinde çalışır. Görüş bildirme Madde
30 — Kurul, kurum ve kuruluşların, etik
davranış ilkeleri konusunda uygulamada karşılaştıkları sorunlara yönelik
olarak görüş bildirmeye yetkilidir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Başvuru ve Resen İnceleme Usul ve Esasları Başvuru hakkı Madde
31 — 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına İlişkin
Kanunda belirlenen esaslara göre, medeni hakları kullanma ehliyetine sahip
Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları ile Türkiye'de oturan yabancı gerçek kişiler
başvuruda bulunabilirler. Herhangi bir nedenle Türkiye’de bulunup da başvuru
nedeni sayılan etik ilkelerden birisine aykırı
davranıldığına tanık olan yabancı, başvuru hakkı açısından Türkiye’de
oturuyor kabul edilir. Başvuruda bulunabilmek için başvuranın menfaatinin
etkilenmesi koşulu aranmaz. Ancak, kamu
görevlilerini karalama amacı güttüğü açıkça anlaşılan ve başvuranın kimliği
tespit edilemeyen başvurular değerlendirmeye alınmaz. Yargı organlarınca
incelenmekte olan veya karara bağlanmış bulunan uyuşmazlıklar hakkında Kurula
veya yetkili disiplin kurullarına başvuru yapılamaz. İnceleme sırasında yargı
yoluna gidildiği anlaşılan başvuruların işlemi durdurulur. Daha önce Kurulca
incelenmiş şikayet konusu, yeni kanıtlar gösterilmedikçe bir daha şikayet
konusu yapılamaz ve incelenemez. Başvuru biçimleri Madde 32 — Başvurular; a) Yazılı dilekçe, b) Elektronik posta, c) Tutanağa geçirilen
sözlü başvuru yolları ile yapılır. Başvuru usulü Madde
33 — Başvuru, gerçek kişiler tarafından adı, soyadı, oturma
yeri veya iş adresi ile imzayı kapsayan dilekçelerle, en az genel müdür ve
Kurulca genel müdür düzeyinde oldukları kabul edilen EK-2 listede bulunan
unvanlarda bulunanlar için Kurul Başkanlığına, diğer görevliler için ise
kurum yetkili disiplin kurullarına yöneltilmek üzere ilgili kurum amirliğine
yapılır. Dilekçede, etik ilkeye aykırı davranış iddiasına ilişkin bilgi ve
belgeler açık ve ayrıntılı olarak belirtilir. Elde bulunan belgeler dilekçeye
eklenir. Başvuru konusu aykırı davranış iddiası, kişi, zaman ve yer
belirtilerek somut biçimde gösterilir. Başvuru dilekçelerinin daktilo ile yazılması veya
bilgisayar çıktısı olması koşulu aranmaz. Dilekçelerin okunaklı ve anlaşılır
olması yeterlidir. Başvurunun Kurul kayıtlarına geçtiği
tarih, başvuru tarihidir. Başvuru dilekçeleri posta yoluyla da Kurula
gönderilebilir. Bu durumda dilekçenin Kurul kayıtlarına geçtiği
tarih süre başlangıcına esas alınır. Başvurunun tutanağa geçirilmek koşuluyla
sözlü yapılması durumunda başvuranın imzası ve adresi de tutanağa alınır. Elektronik ortamda yapılacak
başvurular Madde
34 — Başvurunun; gerçek kişiler tarafından elektronik posta
yoluyla yapılması halinde, başvuru sahibinin adı ve soyadı, oturma yeri veya
iş adresi belirtilir. Türkiye’de oturan yabancıların bu yolla yaptıkları
başvurularda, pasaport numarası ve uyruğu gösterilir. Elektronik posta yolu
ile yapılacak başvurularda, başvurunun Kurulun elektronik posta adresine
ulaştığı tarih başvuru tarihidir. Başvuruların kabulü ve işleme
konulması Madde
35 — Başvuru dilekçeleri
kaydedilir ve başvuran hazır ise tarih ve sayı içeren alındı verilir. Kurum
ve kuruluşların herhangi bir birimine yanlışlıkla ulaşan başvuru dilekçeleri
işleme konulmadan ilgisine göre yetkili disiplin kuruluna veya Kamu
Görevlileri Etik Kurulu Başkanlığına gönderilir. a) Kaydedilen başvuru
en kısa zamanda Kurul Başkanı veya görevlendireceği üye tarafından bir raportöre verilir. b) Raportör başvuruyu
görev, konu ve kabul edilebilirlik yönlerinden inceleyerek bir ön rapor
hazırlayıp Kurul Başkanına sunar. c) Raportörün
raporunda, başvuranın adı, soyadı, şikayet edilen kamu görevlisinin adı,
soyadı, görevi, başvuru konusu, raportörün önerisi, adı, soyadı ile tarih ve
imzası yer alır. d) Rapor, Kurul Başkanı
veya ilgili üye tarafından, gerekirse ilgili yerlerden gerekli ek bilgi ve
belgeler de istenip eklenerek görüşülmek üzere Kurul gündemine alınır. e) Kurul raporu
görüşerek gerekirse incelemeyi derinleştirmek suretiyle ilgili yerlerden
gerekli bilgi ve belgelerin istenmesine karar verir. Başvurunun kabul
edilebilir bulunması durumunda, şikayet edilen kamu görevlisinin savunması
alınır. Savunma süresi, istem yazısının kendisine bildirildiği tarihi izleyen
günden itibaren 10 gündür. Sürenin son gününün resmi tatil gününe rastlaması
durumunda, tatili izleyen çalışma günü sürenin son günü olarak kabul edilir. f) Kendisinden bilgi
istenen resmi ve özel kurum ve kuruluşlar istenen bilgi ve belgeleri
belirlenen süre içinde Kurula vermekle yükümlüdürler. g) Kurul incelemesini
en geç üç aylık süre içinde bitirerek üye tam sayısının salt çoğunluğu ile
karar verir. Bu süre, başvurunun kayda alındığı tarihte başlar. h) Kurul Üyelerine,
incelemelerin gerektirdiği durumlarda iş bölümü çerçevesinde görev
verilebilir. ı) İsim ve imza
bulunmayan başvuru dilekçeleri ile 33 ve 34 üncü maddelerde belirtilen
unsurları içermeyen elektronik posta yolu ile gönderilmiş başvurular işleme
konulmaz ve mümkünse durum başvuru sahibine bildirilir. Gerçeğe aykırı
beyanları içerdiği sonradan anlaşılan başvurular, bu durumun anlaşıldığı
tarihte işlemden kaldırılır. Elektronik posta
yoluyla yapılan başvurularda, başvuru sahibi gerçek kişilerin verdiği T.C.
kimlik numarası, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel
Müdürlüğünün internet sayfasından başvuru sahibi
tarafından verilen kimliğin doğru olup olmadığının tespiti amacıyla
gerektiğinde sorgulanır. Gerçeğe aykırı ad ve soyadı ile yapılan başvurular
işleme konulmaz. Elektronik ortamda veya
yazılı olarak alınan başvuruların bilgi veya belge güvenliği kurum ve
kuruluşlarda genel hükümlere göre sağlanır. Kurula gönderilen bilgi ve
belgeler ile Kurul tarafından edinilen bilgilerin değerlendirme ve
incelenmesinde gizlilik derecesi bulunanların korunmasında ve saklanmasında
gizlilik ilkesine uyulur. Kurul Başkanı ve Üyeleri ile sekretarya
personeli, gizlilik ilkesinin gereklerine uymakla yükümlüdür. Bu yükümlülük
Kurul Başkan ve Üyeleri ile diğer personelin görevlerinden ayrılmalarından
sonra da devam eder. İncelenmesi biten belgeler yerine geri gönderilir. Resen inceleme Madde
36 — Kurulun inceleme yetkisi
içinde bulunan bir kamu görevlisinin etik ilkelere
aykırı davrandığının çeşitli yollarla öğrenilmesi üzerine Kurul resen
inceleme yetkisini kullanabilir. a) Bu konuda Kurul
Başkanınca görevlendirilecek bir üyenin veya raportörün gözetiminde gerekli
bilgiler toplanarak hazırlanan rapor Başkana sunulur. b) Başkan tarafından
belirlenecek gündemde konu Kurulda görüşülerek gerekirse inceleme
derinleştirilmek suretiyle gerekli bilgi ve belgeler getirtilir. İnceleme 35
inci maddede belirlenen usule göre tamamlanır, gerekli karar verilir. Toplanma ve karar yeter sayısı ile kararlarda bulunacak hususlar Madde
37 — Kurul, Başkan veya
Başkanın özrü nedeniyle toplantıya katılamaması durumunda vekil olarak
belirlediği Üyenin Başkanlığında üye tam sayısının salt çoğunluğu ile
toplanır ve aynı çoğunlukla karar verir. Kararlarda, başvuranın
adı, soyadı ile şikayet edilen kamu görevlisinin adı, soyadı, görevi, karar
tarih ve sayısı ile kararın dayandığı belge ve bilgiler, savunma ve inceleme
sonucu ile karara katılan Başkan ve Üyelerin ad ve imzaları, varsa azlık oyu,
raportörün adı, soyadı yer alır. İncelenmekte olan
başvuru konusunun yargıya götürüldüğü anlaşılırsa inceleme bulunduğu aşamada
durdurulur ve yargı kararı sonucuna
göre değerlendirilir. Disiplin kurullarında inceleme ve karar verme usulü Madde
38 — 5176 sayılı Kanun ile bu
Yönetmelik kapsamında bulunan ve Kurulun görev alanı dışındaki kamu
görevlilerinin etik ilkelere aykırı davrandığı
yolunda disiplin kurullarına yapılan başvurular, yetkili disiplin
kurullarınca bu Yönetmelikte düzenlenen etik
davranış ilkeleri ile başvuru usul ve esasları çerçevesinde incelenir. Bu kurulların verdiği etik ilkeye aykırı davranışın varlığı veya yokluğu
konusundaki kararlar ilgili kurum veya kuruluş yetkilisine, hakkında başvuru
yapılan kamu görevlisine ve başvuru sahibine bildirilir. Disiplin
kurullarının kararları kamu oyuna duyurulmaz. Kararlar üzerine yapılacak işlem Madde
39 — Kararlar Başkan ve Üyeler
tarafından imzalanmakla kesinleşir. Kesinleşen karar Başbakanlık Makamına
sunulur. Kararlara karşı idari yargı yolu açıktır. Kurul, başvuruya konu
işlem veya eylemi gerçekleştiren kamu görevlisinin etik
davranış ilkelerine aykırı işlem ve eylemi olduğunu tespit etmesi halinde bu
durumu Başbakanlık, Kurul kararı olarak Resmî Gazete aracılığıyla kamu oyuna
duyurur, ancak, Kurul kararlarının yargı tarafından iptali halinde Kurul,
yargı kararını yerine getirir ve Resmî Gazete’de yayımlatır. Etik
ilkeye aykırı davranışın saptanamadığına ilişkin kararlar da Başbakanlık
Makamına ve ilgililere yazılı olarak bildirilir. Bu kararlar kamu oyuna
duyurulmaz. Kabul edilebilirliliği bulunmayan başvurular hakkında verilen
kararlar yalnızca başvuru sahibine iletilir. Madde 40 — Oluştuğu tarihi izleyen günden başlayarak iki yıl
içinde yapılmayan etik ilkelere aykırı davranışlar
hakkındaki başvurular incelenmez. Geçici Madde 1 — Bu Yönetmeliğin Resmî Gazete’de yayımı
tarihinden önce gerçekleşen etik ilkelere aykırı
davranışlar şikayet ve ihbar konusu yapılamaz. Geçici Madde 2 — Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren üç ay
içinde kapsam içindeki kamu görevlileri, 23 üncü maddede düzenlenen "etik sözleşme" belgesini imzalarlar ve bu belgeler
personelin özlük dosyasına konulur. Yürürlük Madde 41 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 42 — Bu Yönetmelik hükümlerini Başbakan yürütür. EK-1 Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi Kamu hizmetinin her
türlü özel çıkarın üzerinde olduğu ve kamu görevlisinin halkın hizmetinde
bulunduğu bilinç ve anlayışıyla; * Halkın günlük
yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde
karşılamak, hizmet kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini artırmak
için çalışmayı, * Görevimi insan
haklarına saygı, saydamlık, katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu
yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda yerine
getirmeyi, * Dil, din, felsefi
inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı
yapmadan, fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan
vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet gereklerine uygun davranmayı, * Görevimi, görevle
ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve
manevi fayda veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan, herhangi bir
özel menfaat beklentisi içinde olmadan yerine getirmeyi, * Kamu malları ve
kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve
kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi, * Kişilerin dilekçe,
bilgi edinme, şikayet ve dava açma haklarına saygılı davranmayı, hizmetten
yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer muhataplarıma karşı ilgili,
nazik, ölçülü ve saygılı hareket etmeyi, * Kamu Görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve değerlerine bağlı olarak görev
yapmayı ve hizmet sunmayı taahhüt ederim. EK-2 KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULUNUN YETKİ ALANINA GİREN EN AZ GENEL MÜDÜR, EŞİTİ VE ÜSTÜ KAMU GÖREVLİLERİ A) TBMM ve
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinde - Genel Sekreter - Genel Sekreter
Yardımcısı - Devlet Denetleme
Kurulu Üyeleri B) 1 — Başbakanlık ve
Bakanlıklarda - Müsteşar - Müsteşar
Yardımcısı - Genel Müdür - Teftiş Kurulu
Başkanı - Kurul Başkanı (Ek göstergesi 6400 ve
üzerinde olanlar) - Valiler - Kaymakamlar - Büyükelçiler,
Daimi Temsilciler - Başbakan Başmüşaviri 2 — Bağlı-İlgili ve
İlişkili Kurum ve Kuruluşlarda - Müsteşar - YÖK Başkanı,
Yürütme Kurulu Üyeleri, Genel Sekreteri ve ÖSYM Başkanı - Müsteşar
Yardımcısı - Genel Müdür - Teftiş Kurulu
Başkanı ve Diğer Denetim Kurullarının Başkanları - Genel Sekreter ve
Genel Sekreter Yardımcıları (ek göstergesi 6400 ve üzeri) - Başkan (ek
göstergesi 6400 ve üzeri olanlar) - Düzenleyici ve
denetleyici Kurum ve Kurul Başkan ve Yardımcıları - Kurul Üyeleri - Kurum ve Kuruluş
Başkan Yardımcıları (ek göstergesi 6400 ve üzeri olanlar) - Kamu İktisadi
Teşekkülleri ve bağlı ortaklıklarının Genel Müdürü - Kamu İktisadi
Teşekkülleri Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri C) Mahalli İdarelerde - Büyükşehir
Belediye Başkanı - İl ve İlçe
Belediye Başkanları - Büyükşehir
Belediyesi Genel Sekreteri ve Genel Sekreter Yardımcıları - Büyükşehir
Belediyesi ve Bağlı Kuruluşları Genel Müdürü - Büyükşehir
Belediyesi Teftiş Kurulu Başkanı - İl Belediye ve İl
Özel İdare Birlikleri ile bunların Üst Birlik Başkanları - Büyükşehir Belediye
Şirketleri Genel Müdürleri, Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri - Büyükşehir
sınırları içindeki Belediye Başkanları D) Kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşlarında - Yönetim Kurulu
Başkanı - Üst Birliklerde
Başkan, Yönetim Kurulu Üyeleri ve Genel Sekreter E) 5176 sayılı Kanun
çerçevesinde; ilgili mevzuatında özlük hakları veya emeklilik yönünden
müsteşar, müsteşar yardımcısı, genel müdür statüsünde olduğu belirtilenler,
Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşlardaki diğer yönetim ve denetim
kurulu üyeleri ile teşkilat yapısı ve yürüttükleri hizmetlerin niteliği
dikkate alınarak Kurul tarafından en az genel müdür veya eşiti sayılan diğer
Kamu Görevlileri. |