|
Kanun İl Özel İdaresi Kanunu Kanun No. 5302 Kabul
Tarihi: 22.2.2005 BİRİNCİ KISIM Genel
Hükümler BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Tanımlar Amaç MADDE 1. — Bu
Kanunun amacı; il özel idaresinin kuruluşunu, organlarını, yönetimini, görev,
yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir. Kapsam MADDE 2. — Bu
Kanun il özel idaresini kapsar. Tanımlar MADDE 3. — Bu
Kanunun uygulanmasında; a) İl
özel idaresi: İl halkının mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak
üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan,
idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini, b) İl
özel idaresinin organları: İl genel meclisini, il encümenini ve valiyi, İfade
eder. İKİNCİ
BÖLÜM İl
Özel İdaresinin Kuruluşu ve Sınırları Kuruluş MADDE 4. — İl
özel idaresi, ilin kurulmasına dair kanunla kurulur ve ilin kaldırılmasıyla
tüzel kişiliği sona erer. İl özel idaresinin görev alanı MADDE 5. — İl
özel idaresinin görev alanı il sınırlarını kapsar. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İl Özel İdaresinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları İl özel idaresinin görev ve
sorumlulukları MADDE 6. — İl
özel idaresi mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla; a)
Sağlık, tarım, sanayi ve ticaret; ilin çevre düzeni plânı, bayındırlık ve
iskân, toprağın korunması, erozyonun önlenmesi, sosyal hizmet ve yardımlar,
yoksullara mikro kredi verilmesi, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtları; ilk
ve orta öğretim kurumlarının arsa temini, binalarının yapım, bakım ve onarımı
ile diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına ilişkin hizmetleri il sınırları
içinde, b)
İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım ve kurtarma,
kültür, turizm, gençlik ve spor; orman köylerinin desteklenmesi,
ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetleri belediye sınırları
dışında, Yapmakla
görevli ve yetkilidir. İl
çevre düzeni plânı; valinin koordinasyonunda, büyükşehirlerde
büyükşehir belediyeleri, diğer illerde il
belediyesi ve il özel idaresi ile birlikte yapılır. İl çevre düzeni plânı
belediye meclisi ile il genel meclisi tarafından onaylanır. Hizmetlerin
yerine getirilmesinde öncelik sırası, il özel idaresinin malî durumu,
hizmetin ivediliği ve verildiği yerin gelişmişlik düzeyi dikkate alınarak
belirlenir. İl
özel idaresi hizmetleri, vatandaşlara en yakın yerlerde ve en uygun
yöntemlerle sunulur. Hizmet sunumunda özürlü, yaşlı, düşkün ve dar
gelirlilerin durumuna uygun yöntemler uygulanır. Hizmetlerin
diğer mahallî idareler ve kamu kuruluşları arasında bütünlük ve uyum içinde
yürütülmesine yönelik koordinasyon o ilin valisi tarafından sağlanır. 4562
sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve
organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve sorumluluklar bu Kanun kapsamı
dışındadır. İl özel idaresinin yetkileri ve
imtiyazları MADDE 7. — İl
özel idaresinin yetkileri ve imtiyazları şunlardır: a)
Kanunlarla verilen görev ve hizmetleri yerine getirebilmek için her türlü
faaliyette bulunmak, gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri için kanunlarda belirtilen
izin ve ruhsatları vermek ve denetlemek. b)
Kanunların il özel idaresine verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak,
emir vermek, yasak koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları
vermek. c)
Hizmetlerin yürütülmesi amacıyla, taşınır ve taşınmaz malları almak, satmak,
kiralamak veya kiraya vermek, takas etmek, bunlar üzerinde sınırlı aynî hak
tesis etmek. d)
Borç almak ve bağış kabul etmek. e)
Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı yirmibeşmilyar
Türk Lirasına kadar olan dava konusu uyuşmazlıkların anlaşmayla tasfiyesine
karar vermek. f)
Özel kanunları gereğince il özel idaresine ait vergi, resim ve harçların
tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak. g)
Belediye sınırları dışındaki gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat
ve eğlence yerlerine ruhsat vermek ve denetlemek. İl
özel idaresi, hizmetleri ile ilgili olarak, halkın görüş ve düşüncelerini
belirlemek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir. İl
özel idaresinin mallarına karşı suç işleyenler Devlet malına karşı suç
işlemiş sayılır. İl
özel idaresinin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde edilen gelirleri,
vergi, resim ve harçları, şartlı bağışlar ve kamu hizmetlerinde fiilen
kullanılan malları haczedilemez. İl özel idaresine tanınan muafiyetler MADDE 8. — İl
özel idaresinin kamu hizmetine ayrılan veya kamunun yararlanmasına açık,
gelir getirmeyen taşınmaz malları ile bunların inşa ve kullanımları her türlü
vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarından muaftır. İKİNCİ KISIM İl
Özel İdaresinin Organları BİRİNCİ
BÖLÜM İl Genel Meclisi İl genel meclisi MADDE 9. — İl
genel meclisi, il özel idaresinin karar organıdır ve ilgili kanunda
gösterilen esas ve usullere göre ildeki seçmenler tarafından seçilmiş
üyelerden oluşur. İl genel meclisinin görev ve yetkileri MADDE 10. — İl
genel meclisinin görev ve yetkileri şunlardır: a)
Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi
faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara
bağlamak. b)
Bütçe ve kesinhesabı kabul etmek, bütçede kurumsal
kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri
arasında aktarma yapmak. c) İl
çevre düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını
görüşmek ve karara bağlamak. d)
Borçlanmaya karar vermek. e)
Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına
veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım
ortaklığı kurulmasına karar vermek. f)
Taşınmaz mal alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin
değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine izin;
üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmibeş
yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî
hak tesisine karar vermek. g)
Şartlı bağışları kabul etmek. h)
Vergi, resim ve harç dışında kalan miktarı beşmilyardan
yirmibeşmilyar Türk Lirasına kadar ihtilaf konusu
olan özel idare alacaklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek. i) İl
özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının
yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine ait
şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek. j)
Encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek. k) İl
özel idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek. l)
Norm kadro çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının
kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek. m)
Yurt içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare
birlikleriyle karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek. n)
Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya
veya ayrılmaya karar vermek. o) İl
özel idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve
ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini
belirlemek. Meclis başkanlık divanı MADDE 11. — İl genel meclisi, seçim
sonuçlarının ilânını izleyen beşinci gün kendiliğinden toplanır. Bu
toplantıda meclise en yaşlı üye başkanlık eder. Meclis, bu toplantıda,
üyeleri arasından ve gizli oyla meclis başkanını, meclis birinci ve ikinci
başkan vekillerini, ikisi yedek olmak üzere dört kâtip üyeyi ilk iki yıl için
görev yapmak üzere seçer. İlk iki yıldan sonra seçilecek başkanlık divanı,
yapılacak ilk mahallî idareler seçimlerine kadar görev yapar. Meclis
başkanlık divanı seçimi üç gün içinde tamamlanır. Meclis
başkanlığı ve başkanlık divanında boşalma olması durumunda, kalan süreyi
tamamlamak üzere, yenisi seçilir. İl
genel meclisine meclis başkanı, bulunmaması durumunda meclis birinci başkan
vekili, onun da bulunmaması durumunda ikinci başkan vekili başkanlık eder. Meclis
başkanı, meclis çalışmalarında düzeni sağlamakla yükümlüdür. İl
genel meclisinin çalışmalarına ilişkin esas ve usuller İçişleri Bakanlığı
tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Meclis toplantısı MADDE 12. — İl
genel meclisi, il genel meclisince belirlenecek bir aylık tatil hariç her
ayın ilk haftası meclis tarafından önceden belirlenen günde mutat toplantı
yerinde toplanır. Kasım ayı toplantısı dönem başı toplantısıdır. Bütçe
görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok yirmi gün, diğer toplantıların
süresi en çok beş gündür. Mutat
toplantı yeri dışında toplanılmasının zorunlu olduğu durumda üyelere ve
valiye önceden bilgi vermek kaydıyla meclis başkanının belirlediği yerde
toplantı yapılır. Ayrıca, toplantının yeri ve zamanı mutat usullerle halka
duyurulur. İl
genel meclisinin toplantıları açıktır. Meclis başkanı veya üyelerden herhangi
birinin gerekçeli önerisi üzerine, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla
kapalı oturum yapılmasına karar verilebilir. Salt çoğunluk belli bir sayının
yarısından az olmayan çoğunluğu ifade
eder. İl
genel meclisi görüşmeleri görevlilerce tutanağa geçirilir, tutanak başkan ve
kâtip üyeler tarafından imzalanır. Toplantılar, meclisin kararıyla sesli veya
görüntülü cihazlarla da kaydedilebilir. Özel
idare teşkilatı ve ildeki kamu kurum ve kuruluşlarının birim amirleri
gündemdeki konularla ilgili olarak meclis toplantılarına davet edilebilir
ve bilgi alınabilir. Gündem MADDE 13. — Gündem,
meclis başkanı tarafından belirlenir ve üyelere en az üç gün önceden
bildirilir. Valinin önerdiği hususlar gündeme alınır. Gündem, çeşitli
yollarla da halka duyurulur. İl
genel meclisi üyeleri de il özel idaresine ait işlerle ilgili konuların
gündeme alınmasını önerebilir. Öneri, toplantıya katılanların salt
çoğunluğuyla kabul edildiği takdirde gündeme alınır. Toplantı ve karar yeter sayısı MADDE 14. — İl
genel meclisi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların
salt çoğunluğuyla karar verir. Ancak, karar yeter sayısı, üye tam sayısının
dörtte birinden az olamaz. Oylamada eşitlik çıkması durumunda meclis
başkanının bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Gizli oylamalarda eşitlik
çıkması durumunda oylama tekrarlanır, eşitliğin bozulmaması durumunda meclis
başkanı tarafından kur'a çekilir. Meclisin
toplanmasında, üye tam sayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde, başkan,
gün ve saatini tespit ederek en geç üç gün içinde toplanmak üzere meclisi
tatil eder. Gelecek toplantı, üye tam sayısının dörtte birinden az olmayan
üye sayısı ile yapılır. Görüşmeler
sırasında başkan veya üyelerden birinin isteği üzerine yapılacak yoklamada
karar yeter sayısının bulunmadığı anlaşılırsa, ikinci fıkradaki hükümler
uygulanır. Üyeler
oylarını bizzat kullanır. Gizli oy kullanmaya fizikî bakımdan engelli üyeler,
tayin edecekleri kişi eliyle oy kullanabilir. Oylama;
gizli, işaretle veya ad okunarak yapılır. Oy verme kabul, ret veya çekimser
şeklinde olur. Kararlar,
meclis başkanı ve kâtip üyeler tarafından imzalanır ve bir sonraki toplantıda
üyelere dağıtılır. Meclis kararlarının kesinleşmesi MADDE 15. — İl
genel meclisi tarafından alınan kararların tam metni, en geç beş gün içinde
valiye gönderilir. Vali, hukuka aykırı gördüğü kararları, yedi gün içinde
gerekçesini de belirterek yeniden görüşülmek üzere il genel meclisine iade
edebilir. Valiye gönderilmeyen meclis kararları yürürlüğe girmez. Yeniden
görüşülmesi istenilmeyen kararlar ile yeniden görüşülmesi istenip de il genel
meclisi üye tam sayısının salt çoğunluğuyla ısrar edilen kararlar kesinleşir. Vali,
meclisin ısrarı ile kesinleşen
kararlar aleyhine on gün içinde idarî yargıya başvurabilir. Kesinleşen
il genel meclisi karar özetleri toplantıyı izleyen en geç yedi gün içinde
çeşitli yollarla halka duyurulur. İhtisas komisyonları MADDE 16. — İl
genel meclisi, her dönem başı toplantısında, üyeleri arasından seçilecek en
az üç, en çok beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Plân ve
Bütçe ile İmar ve Bayındırlık komisyonları en çok yedi kişiden meydana gelir. İhtisas
komisyonları, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin il genel
meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle
oluşturulur. Eğitim, kültür ve sosyal hizmetler komisyonu, imar ve
bayındırlık komisyonu, çevre ve sağlık komisyonu ile plân ve bütçe komisyonu
kurulması zorunludur. İmar
ve bayındırlık komisyonu dışındaki komisyonların çalışma süreleri meclisin
toplantı süresiyle sınırlıdır. Meclis toplantısını müteakip imar ve bayındırlık komisyonu en fazla on iş
günü, diğer komisyonlar ise beş iş günü toplanarak kendisine havale edilen işleri
sonuçlandırır. Rapor bu sürenin sonunda meclise sunulmadığı takdirde, konu
meclis başkanı tarafından doğrudan gündeme alınır. Kaymakamlar
ve ildeki kamu kuruluşlarının amirleri ve
ildeki kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversite ve
sendikalar ile gündemdeki konularla ilgili köy ve mahalle muhtarları ile
sivil toplum örgütlerinin temsilcileri, oy hakkı olmaksızın kendi görev ve
faaliyet alanlarına giren konuların görüşüldüğü ihtisas komisyonu
toplantılarına katılabilir ve görüş bildirebilir. İhtisas
komisyonlarının görev alanına giren işler bu komisyonlarda görüşüldükten
sonra il genel meclisinde karara bağlanır. Komisyon
çalışmalarında uzman kişilerden yararlanılabilir. Komisyon
raporları alenîdir, çeşitli yollarla halka duyurulur ve isteyenlere il genel
meclisi tarafından belirlenecek bedel karşılığında verilir. Denetim komisyonu MADDE 17. — İl
genel meclisi, her yılın ocak ayında yapılacak toplantısında il özel
idaresinin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile hesap ve işlemlerinin
denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az,
beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her
siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin il genel meclisindeki üye
sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur. Komisyon,
vali tarafından il özel idare binası içinde belirlenen yerde çalışır ve
çalışmalarında uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanabileceği gibi valinin
onayıyla kamu kuruluşları personelinden de yararlanabilir. Komisyon
tarafından istenen bilgi ve belgelerin iade edilmek üzere verilmesi
zorunludur. Komisyon,
çalışmasını şubat ayı sonuna kadar tamamlar ve buna ilişkin raporunu, izleyen
ayın onbeşine kadar meclis başkanlığına sunar. Konusu
suç teşkil eden hususlarla ilgili olarak meclis başkanlığı tarafından yetkili
mercilere suç duyurusunda bulunulur. Meclisin bilgi edinme ve denetim yolları MADDE
18. — İl genel meclisi soru, genel görüşme ve faaliyet
raporunu değerlendirme yollarıyla bilgi edinme ve denetim yetkisini kullanır. Meclis üyeleri, meclis
başkanlığına önerge vererek il özel idaresi işleriyle ilgili konularda sözlü
veya yazılı soru sorabilir. Soru, vali veya görevlendireceği kişi tarafından
sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılır. İl genel meclisi üyelerinin en az
üçte biri, meclis başkanlığına istekte bulunarak il özel idaresinin işleriyle
ilgili bir konuda mecliste genel görüşme açılmasını isteyebilir. Bu istek,
meclis tarafından kabul edildiği takdirde gündeme alınır. Vali, mart ayı toplantısında bir
önceki yıla ait faaliyet raporunu meclise sunar. Faaliyet raporundaki açıklamalar,
meclis üye tam sayısının dörtte üç çoğunluğuyla yeterli görülmezse,
yetersizlik kararıyla görüşmeleri kapsayan tutanak, meclis başkanı tarafından
gereği yapılmak üzere İçişleri Bakanlığına gönderilir. Başkan ve meclis üyelerinin görüşmelere katılamayacağı durumlar MADDE
19. — İl genel meclisi başkanı ve üyeleri, münhasıran
kendileriyle veya ikinci derece dahil kan, kayın hısımları ve evlatlıkları
ile ilgili işlerin görüşüldüğü meclis toplantılarına katılamazlar. Meclis üyelerinin yükümlülükleri MADDE
20. — İl genel meclisi üyeleri, görevleri süresince ve
görevlerinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle il özel idaresi ve
bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde
giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz. Meclis üyeliğinin sona ermesi MADDE
21. — İl genel meclisi üyeliği, ölüm ve istifa durumunda
kendiliğinden sona erer. Özürsüz veya izinsiz olarak arka
arkaya üç birleşim günü veya bir yıl içinde yapılan toplantıların yarısına
katılmayan üyenin üyeliğinin düşmesine, savunması alındıktan sonra üye tam
sayısının salt çoğunluğuyla karar verilir. İl genel meclisi üyeliğine
seçilme yeterliliğinin kaybedilmesi durumunda, valinin bildirmesi üzerine
Danıştay tarafından üyeliğin düşmesine karar verilir. Meclisin
feshi MADDE
22. — İl genel meclisi; a) Kendisine kanunla verilen
görevleri süresi içinde yapmayı ihmal eder ve bu durum il özel idaresine ait
işleri aksatırsa, b) İl özel idaresine verilen
görevlerle ilgisi olmayan siyasî konularda karar alırsa, İçişleri Bakanlığının bildirisi
üzerine Danıştayın kararı ile feshedilir. İçişleri Bakanlığı gerekli gördüğü
takdirde meclisin feshine dair bildiri ile birlikte karar verilinceye kadar
meclis toplantılarının ertelenmesini de ister. Danıştay, toplantıların
ertelenmesi hususunu en geç bir ay içinde karara bağlar. Bu şekilde feshedilen meclisin
yerine seçilen meclis, kalan süreyi tamamlar. Boşalan meclisin görevinin yerine getirilmesi MADDE 23. — İl genel meclisinin; a) Danıştay tarafından feshi veya
meclis toplantılarının ertelenmesi, b) Yedek üyelerin getirilmesinden
sonra da meclis üye tam sayısının yarısından aşağı düşmesi, c) Geçici olarak görevden
uzaklaştırılması, d) Meclis üye tamsayısının
yarıdan fazlasının tutuklanması, Durumlarında, meclis çalışabilir
duruma gelinceye veya yeni meclis seçimi yapılıncaya kadar il genel meclisi
görevi, encümenin memur üyeleri tarafından yürütülür. Meclis üyelerinin huzur hakları ve diğer sosyal hakları MADDE
24. — Meclis toplantılarına katıldıkları her gün için; il
genel meclisi başkanına 2600 gösterge, diğer meclis üyelerine 2200 gösterge
rakamının, memur aylıklarına uygulanan
katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir. İl genel meclisi üyeleri
hastalıkları süresince izinli sayılır. Ayrıca mazeretleri durumunda, bir yıl
içindeki toplantı süresinin yarısını aşmamak şartıyla istekleri üzerine
meclis tarafından izin verilebilir. İKİNCİ
BÖLÜM İl Encümeni İl encümeni MADDE 25. — İl
encümeni valinin başkanlığında, il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri
arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri malî hizmetler birim
amiri olmak üzere valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş
üyeden oluşur. Valinin
katılamadığı encümen toplantısına genel sekreter başkanlık eder. Encümen
toplantılarına gündemdeki konularla ilgili olarak, ilgili birim amirleri vali
tarafından oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere çağrılabilir. Encümenin görev ve yetkileri MADDE 26. — Encümenin
görev ve yetkileri şunlardır: a)
Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip
il genel meclisine görüş bildirmek. b)
Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını
almak ve uygulamak. c)
Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek. d)
Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak. e)
Kanunlarda öngörülen cezaları vermek. f)
Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşmilyar
Türk Lirasına kadar olan ihtilafların sulhen
halline karar vermek. g)
Taşınmaz mal satımına, trampa
edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek. h)
Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini
belirlemek. i)
Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek. j)
Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak. Encümen toplantısı MADDE 27. — Encümen, haftada en
az bir defa olmak üzere önceden belirlenen gün ve saatte toplanır. Başkan
acil durumlarda encümeni toplantıya çağırabilir. Encümen
üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların salt
çoğunluğuyla karar verir. Oyların eşitliği durumunda başkanın bulunduğu taraf
çoğunluk sayılır. Çekimser oy kullanılamaz. Encümen
gündemi vali tarafından hazırlanır. Encümen üyeleri gündem maddesi teklif
edebilir. Encümen,
gündemindeki konuları en geç bir hafta içinde görüşüp karara bağlar. Alınan
kararlar başkan ve toplantıya katılan üyeler tarafından imzalanır. Karara
muhalif kalanlar gerekçelerini de açıklar. Vali
kanun, tüzük, yönetmelik ve il genel meclisi kararlarına aykırı gördüğü
encümen kararının bir sonraki toplantıda tekrar görüşülmesini isteyebilir.
Encümen, kararında ısrar ederse karar kesinleşir. Bu takdirde, vali,
kesinleşen encümen kararının uygulanmasını durdurur ve idari yargı mercilerine yürütmeyi durdurma
talebi ile birlikte on gün içinde başvurur. İtiraz Danıştayca
en geç altmış gün içinde karara bağlanır. Encümen
başkan ve üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dahil kan ve kayın
hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü encümen
toplantılarına katılamazlar. Encümen üyelerine verilecek ödenek MADDE 28. — Encümen
başkanına 14000, üyelerine 12000 gösterge rakamının Devlet memurları için
belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt
ödenek verilir. Encümenin memur üyelerine encümen üyeleri için belirlenen
gösterge rakamının yarısı ödenir. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Vali Vali MADDE 29. — Vali,
il özel idaresinin başı ve tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Valinin görev ve yetkileri MADDE 30. — Valinin
görev ve yetkileri şunlardır: a) İl
özel idaresi teşkilâtının en üst amiri olarak il özel idaresi teşkilâtını
sevk ve idare etmek, il özel idaresinin hak ve menfaatlerini korumak. b) İl
özel idaresini stratejik plâna uygun olarak yönetmek, il özel idaresinin
kurumsal stratejilerini oluşturmak, bu stratejilere uygun olarak bütçeyi, il
özel idaresi faaliyetlerinin ve personelinin performans ölçütlerini
hazırlamak ve uygulamak, izlemek ve değerlendirmek, bunlarla ilgili raporları
meclise sunmak. c) İl
özel idaresini Devlet dairelerinde ve törenlerde, davacı veya davalı olarak
da yargı yerlerinde temsil etmek veya
vekil tayin etmek. d) İl
encümenine başkanlık etmek. e) İl
özel idaresinin taşınır ve taşınmaz mallarını idare etmek. f) İl
özel idaresinin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek. g)
Yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak. h) İl
genel meclisi ve encümen kararlarını uygulamak. i)
Bütçeyi uygulamak, bütçede meclis ve encümenin yetkisi dışında kalan aktarmaları
yapmak. j) İl
özel idaresi personelini atamak. k) İl
özel idaresi, bağlı kuruluşlarını ve işletmelerini denetlemek. l)
Şartsız bağışları kabul etmek. m) İl
halkının huzur, esenlik, sağlık ve mutluluğu için gereken önlemleri almak. n) Bütçede
yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanmak. o)
Kanunlarla il özel idaresine verilen ve il genel meclisi veya il encümeni
kararını gerektirmeyen görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak. Stratejik plân ve performans plânı MADDE 31. — Vali,
mahallî idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde; kalkınma plân
ve programları ile varsa bölge plânına uygun olarak stratejik plân ve ilgili
olduğu yıl başından önce de yıllık performans plânı hazırlayıp il genel
meclisine sunar. Stratejik
plân, varsa üniversiteler ve meslek odaları ile konuyla ilgili sivil toplum
örgütlerinin görüşleri alınarak hazırlanır ve il genel meclisinde kabul
edildikten sonra yürürlüğe girer. Stratejik
plân ve performans plânı bütçenin hazırlanmasına esas teşkil eder ve il genel
meclisinde bütçeden önce görüşülerek kabul edilir. Yetki devri MADDE 32. — Vali,
görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde, yöneticilik sıfatı
bulunan il özel idaresi görevlileri ile ilçelerde kaymakamlara devredebilir. İhtilaf halinde temsil yetkisinin devri MADDE 33. — Vali
ile birinci ve ikinci derecedeki kan ve kayın hısımlarının il özel idaresi
ile ihtilâflı olduğu durumlarda, dava açılması ve bu davada il özel
idaresinin temsili, meclis başkanı, bulunmadığı takdirde başkan vekili veya
bunların yetkilendireceği kişiler tarafından yerine getirilir. DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM Organlara İlişkin Ortak Hükümler Görevden uzaklaştırma MADDE 34. — Görevleriyle
ilgili bir suç nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma açılan il özel
idaresi organları veya bu organların üyeleri, geçici bir önlem olarak kesin
hükme kadar görevden uzaklaştırılabilir. Görevden
uzaklaştırma önlemi iki ayda bir gözden geçirilir. Devamında kamu yararı
bakımından yarar görülmeyen görevden uzaklaştırma önlemi kaldırılır. Soruşturma
veya kovuşturma sebebiyle görevden uzaklaştırılan il özel idaresi organları
veya bu organların üyeleri hakkında; 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu
Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanuna göre soruşturma izni verilmemesi,
takipsizlik, kamu davasının düşmesi veya beraat kararı verilmesi, davanın
genel af ile ortadan kaldırılması veya görevden düşürülmeyi gerektirmeyen bir
suçla mahkûm olunması durumunda görevden uzaklaştırma önlemi kaldırılır. ÜÇÜNCÜ KISIM İl
Özel İdaresi Teşkilâtı İl özel idaresi teşkilâtı MADDE 35. — İl
özel idaresi teşkilatı; genel sekreterlik, malî işler, sağlık, tarım, imar,
insan kaynakları, hukuk işleri
birimlerinden oluşur. İlin
nüfusu, fiziki ve coğrafi yapısı, ekonomik, sosyal, kültürel
özellikleri ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak norm kadro sistemine ve
ihtiyaca göre oluşturulacak diğer birimlerin kurulması, kaldırılması veya
birleştirilmesi il genel meclisinin kararıyla olur. Bu birimler büyükşehir belediyesi olan illerde daire başkanlığı ve
müdürlük, diğer illerde müdürlük şeklinde kurulur. Genel
sekreter, il özel idaresi hizmetlerini vali adına ve onun emirleri yönünde,
mevzuat hükümlerine, il genel meclisi ve il encümeni kararlarına, il özel
idaresinin amaç ve politikalarına, stratejik plan ve yıllık çalışma
programına göre düzenler ve yürütür. Bu amaçla il özel idaresi kuruluşlarına gereken emirleri verir ve bunların
uygulanmasını gözetir ve sağlar. Genel
sekreter yukarıda belirtilen hizmetlerin yürütülmesinden valiye karşı
sorumludur. Toplam
nüfusu 3.000.000'a kadar olan illerde, ihtiyaca göre en fazla iki, nüfusu
bunun üzerinde olan illerde en fazla dört genel sekreter yardımcılığı kadrosu
ihdas edilebilir. İlçelerde,
özel idare işlerini yürütmek amacıyla kaymakama bağlı ilçe özel idare
teşkilâtı oluşturulabilir. Norm kadro ve personel istihdamı MADDE 36. — Norm
kadro ilke ve standartları İçişleri Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı
tarafından müştereken belirlenir. Bu ilke ve standartlar çerçevesinde norm
kadro çalışmasını il özel idaresi yapar veya yaptırır. İl
özel idaresi personeli, vali tarafından atanır ve ilk toplantıda il genel
meclisinin bilgisine sunulur. İl
özel idareleri, norm kadro unvan ve sayıları dahilinde olmak kaydıyla, çevre,
sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, sosyal ve ekonomi, kültür ve sanat,
bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık
alanlarında; tabip, uzman tabip, veteriner, avukat, mühendis, çözümleyici ve
programcı, mimar, ebe, hemşire, teknisyen ve tekniker gibi ihtiyaç duydukları
uzman ve teknik personeli, sözleşme ile çalıştırabilir. Bu şekilde sözleşmeli
olarak çalıştırılacakların, yürütecekleri hizmete ilişkin nitelikleri
taşımaları şarttır. Sözleşmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin
boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Üçüncü
fıkra hükmü uyarınca istihdam
edileceklerin ücret miktarları, yılları Bütçe Kanununda belirlenecek ücret
tavanını aşmamak üzere Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sınırlar
içerisinde il genel meclisi tarafından belirlenir. Bu şekilde
çalıştırılacaklara her ne ad altında olursa olsun sözleşme ücreti dışında
herhangi bir ödeme yapılamaz ve ücret mahiyetinde aynî ya
da nakdî menfaat temin edilemez. Söz konusu personel hakkında bu Kanunda
hüküm bulunmayan hususlarda vize hariç
14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin
(B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır. Genel
Sekreterlik kadrosuna atananlar, büyükşehir
belediyesi bulunan illerde genel idare hizmetleri sınıfına dahil bakanlık
genel müdürü, diğer illerde ise genel idare hizmetleri sınıfına dahil
müstakil daire başkanı için ilgili mevzuatında öngörülen tüm haklardan aynen
yararlanırlar; bunlar valinin teklifi ve İçişleri Bakanlığının onayı ile
atanır. Kamu
kurum ve kuruluşlarında istihdam edilmekte olan memurlar, valinin talebi,
kendilerinin isteği ve kurumlarının muvafakatiyle il özel idarelerinin birim
müdürü ve üstü yönetici kadrolarında görevlendirilebilirler. Bu şekilde
görevlendirmelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68 inci maddesinin
(B) bendinde öngörülen şartlar dikkate alınır. İl özel idarelerinde bu
şekilde istihdam edilen kamu kurum ve kuruluşları personeli kurumlarından
izinli sayılırlar. Bu personelin görevlendirildikleri süre zarfındaki,
görevlendirildikleri kadroya ait her türlü malî hakları ile kurumları
tarafından karşılanması gereken sosyal güvenlik ve benzeri diğer hakları il
özel idaresi tarafından ödenir. İzinli oldukları müddet, terfi ve
emekliliklerinde hesaba katılır ve terfi haklarını kazananlar başkaca bir
işleme lüzum kalmaksızın terfi ettirilirler. Bu şekilde görevlendirilenler,
görevlendirme süresinin sona ermesinden itibaren onbeş
gün içerisinde yazılı olarak eski kurumlarına başvurmaları halinde en geç bir
ay içerisinde kadrolarına, kadroları
kaldırılmış veya kadrolarına zorunlu sebeplerle atama yapılmış ise
durumlarına uygun bir kadroya atanırlar. Genel
sekreter olarak atanan mülki idare amirlerinin bu görevde geçen süreleri
meslekî kıdemlerinde geçmiş sayılır. Bu şekilde atananlar genel sekreterlik
görevinin sona ermesinden itibaren bir ay içerisinde İçişleri Bakanlığı
tarafından meslekî kıdemlerine uygun görevlere atanırlar. Sözleşmeli
ve işçi statüsünde çalışanlar hariç olmak üzere il özel idaresi memurlarına,
başarı durumlarına göre toplam memur sayısının %10’unu ve Devlet memurlarına
uygulanan aylık katsayısının 20000 gösterge rakamı ile çarpımı sonucu
bulunacak miktarı geçmemek üzere, çalıştıkları
sürelerle (hastalık ve yıllık izinleri dahil) orantılı olarak, encümen kararı
ile yılda en fazla iki kez ikramiye ödenebilir. Büyükşehir belediyelerinin
olduğu yerlerde bu rakam 30000 olarak uygulanır. DÖRDÜNCÜ KISIM İl
Özel İdarelerinin Denetimi Denetimin amacı MADDE 37. — İl
özel idarelerinin denetimi; faaliyet ve işlemlerinde hataların önlenmesine
yardımcı olmak, çalışanların ve il özel idaresi teşkilâtının gelişmesine,
yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı duruma
gelmesine rehberlik etmek amacıyla; hizmetlerin süreç ve sonuçlarını
mevzuata, önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve
kalite standartlarına göre tarafsız olarak analiz etmek, karşılaştırmak ve
ölçmek; kanıtlara dayalı olarak değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor
hâline getirerek ilgililere duyurmaktır. Denetimin kapsamı ve türleri MADDE 38. — İl
özel idarelerinde iç ve dış denetim yapılır. Denetim, iş ve işlemlerin hukuka
uygunluk, malî ve performans denetimini kapsar. İç ve
dış denetim 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre
yapılır. Ayrıca,
il özel idaresinin malî işlemler dışında kalan diğer idarî işlemleri,
idarenin bütünlüğüne ve kalkınma plânı ve stratejilerine uygunluğu
açısından İçişleri Bakanlığı, vali veya görevlendireceği elemanlar
tarafından da denetlenir. İl
özel idarelerine bağlı kuruluş ve işletmeleri yukarıdaki esaslara göre
denetlenir. Denetime
ilişkin sonuçlar kamuoyuna açıklanır ve meclisin bilgisine sunulur. Faaliyet raporu MADDE 39. — Vali,
Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 41 inci maddesinin dördüncü
fıkrasında belirtilen biçimde; stratejik plân ve performans hedeflerine göre
yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş performans ölçütlerine göre hedef ve
gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini açıklayan
faaliyet raporunu hazırlar. Faaliyet
raporu mart ayı toplantısında vali veya genel sekreter tarafından meclise
sunulur. Raporun bir örneği İçişleri Bakanlığına gönderilir ve kamuoyuna da
açıklanır. Hizmetlerde aksama MADDE 40. — İl
özel idaresi hizmetlerinin ciddî bir biçimde aksatıldığının ve bu durumun
halkın sağlık, huzur ve esenliğini hayatî derecede olumsuz etkilediğinin
ilgili bakanlığın talebi üzerine yetkili sulh hukuk hâkimi tarafından
belirlenmesi durumunda, İçişleri
Bakanlığı; a)
Hizmetlerde meydana gelen aksamanın giderilmesini, hizmetin özelliğine göre
makul bir süre vererek il özel idaresinden ister. b)
Aksama giderilemezse, söz konusu hizmetin yerine getirilmesini o ilin
valisinden ister. Bu durumda, vali, aksaklığı öncelikle il özel idaresinin
araç, gereç, personel ve diğer kaynaklarıyla giderir. Mümkün olmadığı
takdirde diğer kamu kurum ve kuruluşlarının imkânlarını da kullanabilir. Bu
nedenle ortaya çıkacak maliyet vali tarafından İller Bankasına bildirilir ve
İller Bankasınca o il özel idaresinin müteakip ay genel bütçe vergi gelirleri
tahsilâtı toplamı üzerinden il özel idaresine ayrılan paydan valilik emrine
gönderilir. Denetimle ilgili diğer hükümler MADDE 41. — Denetimin
yapılması ve faaliyet raporunun hazırlanması hususunda bu Kanunda hüküm
bulunmayan durumlarda 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile
diğer kanunların ilgili hükümleri uygulanır. BEŞİNCİ KISIM Malî
Hükümler ve Cezalar BİRİNCİ
BÖLÜM İl Özel İdaresinin Gelirleri ve Giderleri İl özel idaresinin gelirleri MADDE 42. — İl
özel idaresinin gelirleri şunlardır: a)
Kanunlarla gösterilen il özel idaresi vergi, resim, harç ve katılma payları. b)
Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar. c)
Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler. d)
Taşınır ve taşınmaz malların kira, satış ve başka suretle
değerlendirilmesinden elde edilecek gelirler. e) İl
genel meclisi tarafından belirlenecek tarifelere göre tahsil edilecek hizmet
karşılığı ücretler. f)
Faiz ve ceza gelirleri. g)
Bağışlar. h)
Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler. i)
Diğer gelirler. İl özel idaresinin giderleri MADDE 43. — İl
özel idaresinin giderleri şunlardır: a) İl
özel idaresi binaları, tesisleri ile araç ve malzemelerinin temini, yapımı,
bakımı ve onarımı için yapılan giderler. b) İl
özel idaresinin personeline ve seçilmiş organlarının üyelerine ödenen maaş,
ücret, ödenek, huzur hakkı, yolluklar, hizmete ilişkin eğitim harcamaları ile
diğer giderler. c) Her
türlü alt yapı, yapım, onarım ve bakım giderleri. d)
Vergi, resim, harç, katılma payı, hizmet karşılığı alınacak ücretler ve diğer
gelirlerin takip ve tahsili için yapılacak giderler. e) İl
genel meclisince belirlenecek ilkeler çerçevesinde köylere veya köylerin
aralarında kurdukları birliklere yapılacak yardımlar. f) İl
özel idaresinin kuruluşuna katıldığı şirket, kuruluş ve birliklerle ilgili
ortaklık payı, üyelik aidatı giderleri. g)
Faiz, borçlanmaya ilişkin diğer ödemeler ve sigorta giderleri. h)
Yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile özürlülere yapılacak sosyal hizmet ve
yardımlar. i)
Dava takip ve icra giderleri. j)
Temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderleri. k)
Avukatlık, danışmanlık ve denetim hizmetleri karşılığı yapılacak ödemeler. l) Yurt
içi ve yurt dışı kamu ve özel kesim ile sivil toplum örgütleriyle birlikte
yapılan ortak hizmetler ve diğer proje giderleri. m) Sosyo-kültürel ve bilimsel etkinlikler için yapılan
giderler. n)
Özel idare hizmetleriyle ilgili olarak yapılan kamuoyu yoklaması ve
araştırması giderleri. o)
Doğal afet giderleri. p)
Kanunla verilen görevler ve hizmetlerin yürütülmesi için yapılan diğer
giderler. İKİNCİ
BÖLÜM İl Özel İdaresi Bütçesi İl özel idaresi bütçesi MADDE 44. — İlin
stratejik plânına uygun olarak hazırlanan bütçe, il özel idaresinin malî yıl
ve izleyen iki yıl içindeki gelir ve gider tahminlerini gösterir, gelirlerin
toplanmasına ve harcamaların yapılmasına izin verir. Bütçeye
ayrıntılı harcama programları ile finansman programları eklenir. Bütçe
yılı Devlet malî yılı ile aynıdır. Bütçe
dışı harcama yapılamaz. Vali
ve harcama yetkisi verilen diğer görevliler, bütçe ödeneklerinin verimli,
tutumlu ve yerinde harcanmasından sorumludur. Bütçenin hazırlanması ve kabulü MADDE 45. — Vali
tarafından hazırlanan bütçe tasarısı eylül ayı başında il encümenine sunulur.
Encümen, bütçeyi inceleyerek görüşüyle birlikte kasım ayının birinci gününden
önce il genel meclisine sunar. İl
genel meclisi bütçe tasarısını yıl başından önce aynen veya değiştirerek
kabul eder. Ancak, meclis bütçe denkliğini bozacak biçimde gider artırıcı ve
gelir azaltıcı değişiklikler yapamaz. Harcama yetkilisi MADDE 46. — İl
özel idaresi bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisi harcama yetkilisidir.
İlçelerde bu yetki kaymakam tarafından kullanılır. İlçelere
gönderilecek ödeneklerin, il özel idaresi malî kontrol yetkilisi tarafından
vize edilmesi yeterlidir. Bu ödeneklerin harcanması sırasında ayrıca harcama
öncesi kontrol işlemi yapılmaz. Kesin hesap MADDE 47. — Her
yıl bütçesinin kesin hesabı, vali tarafından hesap döneminin bitiminden sonra
gelen mart ayı içinde encümene sunulur. Kesin hesap il genel meclisinin mayıs
ayı toplantısında görüşülerek karara bağlanır. Kesin
hesabın görüşülmesi ve kesinleşmesinde, bütçeye ilişkin hükümler uygulanır. Bütçe MADDE 48. — İl
özel idaresi bütçesi ile muhasebe işlemlerine ilişkin esas ve usuller Maliye
Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak
yönetmelikle düzenlenir. Geçmiş yıl bütçesinin devamı MADDE 49. — Herhangi
bir nedenle yeni yıl bütçesi kesinleşmemiş ise yeni bütçenin kesinleşmesine
kadar geçen yıl bütçesi uygulanır. Bütçenin
kabulüne kadar yapılan işlemler yeni yıl bütçesine göre yapılmış sayılır. Gelecek yıllara yaygın hizmet
yüklenmeleri MADDE 50. — İl
özel idarelerinde il genel meclisinin, il özel idaresine bağlı kuruluşlarda
yetkili organın kararı ile park, bahçe ve havuz bakımı; araç kiralama,
kontrollük, temizlik ve yemek hizmetleri; araç, bilgisayar, faks, fotokopi ve
diğer teknolojik ürünlerin bakım ve onarım işleri süresi ilk mahallî idareler
genel seçimlerini izleyen üçüncü ayın sonunu geçmemek
üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülebilir. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Borçlanma ve İktisadî Girişimler Borçlanma MADDE 51. — İl
özel idaresi, görev ve hizmetlerinin gerektirdiği giderleri karşılamak
amacıyla aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre borçlanma yapabilir ve
tahvil ihraç edebilir: a)
Dış borçlanma, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi
Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde
ve sadece il özel idaresinin yatırım programında yer alan projelerin
finansmanı amacıyla yapılabilir. b)
İller Bankasından yatırım kredisi ve nakit kredi kullanan il özel idaresi,
ödeme plânını bu bankaya sunmak zorundadır. İller Bankası hazırlanan geri
ödeme plânını yeterli görmediği il özel idaresinin kredi isteklerini
reddeder. c)
Tahvil ihracı, yatırım programında yer alan projelerin finansmanı için ve
ilgili mevzuat hükümleri uyarınca yapılır. d) İl
özel idaresi ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin %50’sinden
fazlasına sahip oldukları şirketlerin faiz dahil iç ve dış borç stok tutarı,
en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanununda
belirlenen yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarını aşamaz. Bu miktar büyükşehir belediyesi bulunan illerin özel idareleri için
bir buçuk kat olarak uygulanır. e) İl
özel idaresi ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin %50’sinden
fazlasına sahip oldukları şirketlerin, en son kesinleşen bütçe gelirlerinin,
213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirlenen yeniden değerleme oranıyla
artırılan miktarının yılı içinde toplam %10’unu geçmeyen
iç borçlanmayı il genel meclisinin kararı; %10’u geçen miktarlar için meclis
üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve İçişleri Bakanlığının onayı ile
yapabilir. f) İl
özel idarelerinin ileri teknoloji ve büyük tutarda maddi kaynak gerektiren
alt yapı yatırımlarında Devlet Plânlama Teşkilatı Müsteşarlığının teklifi
üzerine Bakanlar Kurulunca kabul edilen projeleri için yapılacak borçlanmalar
(d) bendindeki miktarın hesaplanmasında dikkate alınmaz. Dış kaynak
gerektiren projelerde Hazine Müsteşarlığının görüşü alınır. Yukarıda
belirtilen usul ve esaslara aykırı olarak borçlanan il özel idaresi
sorumluları hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda
Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesi hükümleri
uygulanır. İl
özel idaresi, varlık ve yükümlülüklerinin ayrıntılı bir şekilde yer aldığı
malî tablolarını üçer aylık dönemler halinde İçişleri ve Maliye bakanlıkları
ile Devlet Plânlama Teşkilatı ve Hazine müsteşarlıklarına gönderir. Şirket kurulması MADDE 52. — İl
özel idaresi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta
belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. İşletme tesisi MADDE 53. — İl
özel idaresi, özel gelir ve gideri bulunan hizmetlerini İçişleri Bakanlığının
izniyle bütçe içi işletme kurarak yapabilir. Bu
işletmeler il özel idaresinin tâbi olduğu usule göre denetlenir. Borç ve alacakların takas ve mahsubu MADDE 54. — 4749
sayılı Kanun kapsamındaki Hazine alacakları hariç olmak üzere, il özel
idaresinin, genel bütçeli kuruluşlardan, sosyal güvenlik kuruluşlarından,
mahalli idarelerden ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarından olan özel hukuk ve
kamu hukukuna tâbi alacak ve borçları takas ve mahsup edilir. Bu kurum ve
kuruluşların bütçelerine yeterli ve gerekli ödenek konulur. Bu
madde gereğince takas ve mahsup işlemlerine ilişkin esas ve usuller, İçişleri
Bakanlığının olumlu görüşü alınarak, Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılacak
bir yönetmelikle düzenlenir. DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM Cezalar Cezalar MADDE 55. — İl
özel idaresinin görev ve yetki alanına giren konularda, kanunların verdiği
yetkiye dayanarak il genel meclisi tarafından alınan ve usulüne uygun olarak
ilân edilen kararlara aykırı davrananlara; mevzuatta başka bir ceza
öngörülmediği durumlarda, üçyüzmilyon Türk Lirasına
kadar para cezası verilir. Suçun herhangi bir işyeri adına işlenmesi
durumunda para cezası iki kat uygulanır. Birinci
fıkrada belirtilen suçların yeme, içme, eğlenme, dinlenme, yatma, bakım ve
temizlenme gibi ihtiyaçlarla ilgili ticaret, sanat ve meslekleri yapanlar
tarafından işlenmesi durumunda ayrıca üç günden yedi güne kadar işyerinin
kapatılması cezası verilir. İl
özel idaresinin görev ve sorumluluk alanlarında bulunan tesislere herhangi
bir zarar verilmesi durumunda, il özel idaresince eski duruma getirilerek
yapılan masraflar %30 fazlasıyla zarar verenden tahsil edilir. Ceza verme yetkisi MADDE 56. — 55
inci maddede öngörülen cezalar il encümeni tarafından verilir. Ancak vali
veya kaymakam, suçun işlendiğini tespit ettirdiğinde yüzmilyon
Türk Lirasına kadar para cezası ve üç güne kadar işyerinin kapatılması cezası verebilir. Tutanak düzenlenmesi MADDE 57. — Cezayı
gerektiren işlem ve eylemleri yapanlar
hakkında il özel idaresinin yetkili personeli tarafından tespit tutanağı
düzenlenir. Tutanakta yasağa aykırı olarak yapılan işlem ve eylemin yeri,
zamanı, niteliği ve aykırı olduğu mevzuat hükmü gösterilir. Tutanak, işlem ve
eylemin yapıldığı yerde düzenlenir ve taraflarca imzalanarak bir örneği
ilgiliye, diğer örneği on gün içinde il özel idaresine verilir. İlgilinin
tutanağı imzalamaktan veya almaktan kaçınması hâlinde, durum tutanağa yazılır
ve bu halde tutanak ilgili muhtarlığa verilmek suretiyle kendisine tebliğ
edilmiş sayılır. Tutanağa itiraz ve karara bağlama MADDE 58. — Haklarında
tespit tutanağı düzenlenenler tebliğ tarihinden itibaren onbeş
gün içinde il özel idaresine itiraz edebilir. İtiraz, ilçelerde
kaymakamlıklar kanalıyla yapılabilir. Kaymakamlıklara yapılan itirazlar yedi
gün içinde il özel idaresine gönderilir. İtiraz
edilen veya edilmeyen tespit tutanakları onbeş gün
içinde il encümeni tarafından karara bağlanır. Kararların tebliği ve itiraz MADDE 59. — Bu
Kanuna göre verilen ceza kararları 11.2.1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat
Kanunu hükümlerine göre tebliğ edilir. İdarî
yargı mercilerine yapılacak müracaat, para cezalarının yürütülmesini
durdurmaz. Cezaların uygulanması MADDE 60. — Para
cezaları, tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde il özel idaresi hesabına
yatırılmadığı takdirde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümlerine göre tahsil edilir. İşyeri
kapatma cezası, ceza süresince işyerinin mühürlenmesi suretiyle uygulanır. Toplatma ve yok etme MADDE 61. — 1593
sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu hükümleri saklı
kalmak üzere, il özel idaresi tarafından satışı ve kullanılması yasaklanmış
bulunan maddeler toplattırılır. Yapılan inceleme ve tahlil sonucunda, sağlığa
zararlı olanlar imha edilir. Diğerleri sahibine teslim edilir. Otuz gün
içinde sahipleri tarafından teslim alınmayan mallar, il özel idaresi
tarafından uygun biçimde değerlendirilir. ALTINCI KISIM Çeşitli
ve Son Hükümler BİRİNCİ
BÖLÜM Çeşitli Hükümler Yurt dışı ilişkileri MADDE 62. — İl
özel idaresi, il genel meclisinin kararına bağlı olarak görev alanıyla ilgili
konularda faaliyet gösteren uluslararası teşekkül ve organizasyonlara, kurucu
üye veya üye olabilir. İl
özel idaresi, bu teşekkül ve organizasyonlarla ortak faaliyet ve hizmet
projeleri gerçekleştirebilir. Birinci
ve ikinci fıkra gereğince yapılacak faaliyetlerin, dış politikaya ve uluslararası
anlaşmalara uygun olarak yürütülmesi ve önceden İçişleri Bakanlığının izninin
alınması zorunludur. Kaymakamların görev ve ek ödeneği MADDE 63. — Kaymakamlar,
valinin verdiği il özel idaresinin görevlerini yapmakla yükümlü ve bu
görevlerin yapılmasından valiye karşı sorumludur. Kaymakamlara yaptıkları
görevler karşılığında 12000 gösterge rakamının Devlet memurlarına uygulanan
aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ödenek verilir. Bu
madde ile 28 inci maddede belirtilen ödeneklerin ödenmesinde, 4505 sayılı
Sosyal Güvenlikle İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Temsil
Tazminatı Ödenmesi Hakkında Kanunun 5 inci maddesinin (c) fıkrası ile 631
sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Malî ve Sosyal Haklarında Düzenlemeler
ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanun Hükmünde Kararnamenin 16 ncı maddesi
hükümleri uygulanmaz. Diğer kuruluşlarla ilişkiler MADDE 64. — İl
özel idaresi, il genel meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun
olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; a)
Diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini
bedelli veya bedelsiz üstelenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet
projeleri gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında
bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tâbi olduğu
mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. b)
Merkezî idareye ait asli görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla
gerekli bina ve tesisler ile arsa ve aynî ihtiyaçları karşılayabilir, geçici
olarak araç ve personel görevlendirebilir. c)
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler, vakıflar ve 507
sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile
ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. d)
Kendilerine ait taşınmaz malları, asli görev ve hizmetlerinde kullanılmak ve
süresi yirmibeş yılı geçmemek
üzere diğer kamu kurum ve kuruluşlarına tahsis edebilir. Bu taşınmazların,
tahsis amacı dışında kullanılması durumunda, tahsis işlemi iptal edilir.
Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür. Bu
taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. (b)
ve (d) bentleri uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarına il özel idarelerince
karşılanan veya tahsis edilen taşınmazlar,
kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz. İl özel idaresi hizmetlerine gönüllü
katılım MADDE 65. — İl
özel idaresi sağlık, eğitim, spor, çevre, trafik ve kültür hizmetleriyle
yaşlılara, kadın ve çocuklara, özürlülere, yoksul ve düşkünlere yönelik
hizmetlerin yapılmasında ilde dayanışma ve katılımı sağlamak, hizmetlerde
etkinlik, tasarruf ve verimliliği artırmak amacıyla gönüllü kişilerin
katılımına yönelik programlar uygular. Gönüllülerin
nitelikleri ve çalıştırılmalarına ilişkin usul ve esaslar İçişleri Bakanlığı
tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yazışma MADDE 66. — İl özel idaresi
kamu kurum ve kuruluşlarıyla doğrudan yazışabilir. Avukatlık ücretinin dağıtımı MADDE 67. — İl özel idaresi lehine
sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan
tahsil olunan vekâlet ücretlerinin, kadroya bağlı olarak çalışan avukatlara
ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 2.2.1929
tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri
kıyas yolu ile uygulanır. Yeniden değerleme oranının uygulanması MADDE 68. — Bu
Kanunda belirtilen ücret, huzur hakkı ve ikramiye ödemeleri hariç diğer
parasal miktarlar, her yıl 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek
yeniden değerleme oranına göre artırılır. Acil durum plânlaması MADDE 69. — İl özel
idaresi, yangın, sanayi kazaları, deprem ve diğer doğal afetlerden korunmak
veya bunların zararlarını azaltmak amacıyla ilin özelliklerini de dikkate
alarak gerekli afet ve acil durum plânlarını yapar, ekip ve donanımı
hazırlar. Acil
durum plânlarının hazırlanmasında varsa il ölçeğindeki diğer acil durum
plânlarıyla da koordinasyon sağlanır ve ilgili bakanlık, kamu kuruluşları,
meslek teşekkülleriyle üniversitelerin ve diğer mahallî idarelerin görüşleri
alınır. Plânlar
doğrultusunda halkın eğitimi için gerekli önlemler alınarak ikinci fıkrada
sayılan idareler, kurumlar ve örgütlerle ortak programlar yapılabilir. İl
özel idaresi, il dışında yangın ve doğal afetler meydana gelmesi durumunda,
bu bölgelere gerekli yardım ve destek sağlayabilir. Uygulanmayacak hükümler MADDE 70. — Bu
Kanunla, il özel idaresinin sorumlu ve yetkili kılındığı görev ve hizmetlerle
ilgili olarak, 24.4.1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumî Hıfzıssıhha
Kanunu, 4.7.1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Selâhiyet
Kanunu, 10.6.1949 tarihli ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu, 2.7.1964 tarihli
ve 492 sayılı Harçlar Kanunu, 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet
Memurları Kanunu, 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu, 14.6.1989
tarihli ve 3572 sayılı İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun, 27.5.2004 tarihli
ve 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile 10.7.2003
tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununda bu Kanun hükümlerine
aykırılık bulunması durumunda bu Kanun hükümleri uygulanır. Yürürlükten kaldırılan hükümler MADDE 71. — 13
Mart 1329 tarihli İl Özel İdaresi Kanunu ile bu Kanunun ek ve değişiklikleri
yürürlükten kaldırılmıştır. GEÇİCİ MADDE 1. — Bu
Kanunun 11 inci maddesi gereğince yapılacak meclis başkanlık divanı seçimi bu
Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç bir ay içinde yapılır. Bu
Kanunun 25 inci maddesi hükmüne uygun il encümeni oluşuncaya kadar mevcut
encümen görevine devam eder. GEÇİCİ MADDE 2. — Memur kadrolarının,
il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile mahalli idare birliklerinde norm
kadro uygulamasına geçilinceye kadarki ihdas ve
iptalleri ile boş kadro değişiklikleri, Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel
Başkanlığının görüşü ve İçişleri Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu
kararı ile yapılır. Sürekli işçi kadroları ile geçici iş pozisyonları, bu
dönem içerisinde İçişleri Bakanlığının vizesine tâbidir. GEÇİCİ MADDE 3. — Bu Kanunun 31 inci
maddesinde öngörülen stratejik plânların hazırlanmasına dair altı aylık süre
Kanunun yürürlüğünü müteakip hazırlanması gereken ilk stratejik plânlar için
bir yıl olarak uygulanır. Yürürlük MADDE 72. — Bu
Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 73. — Bu
Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. 3 Mart 2005 |