YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ

Milletlerarası Andlaşma

          Karar Sayısı : 2004/8170

          7 Nisan 2004 tarihinde Ankara’da imzalanan ve 21/10/2004 tarihli ve 5248 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ekli “Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması”nın onaylanması; Dışişleri Bakanlığı’nın 19/11/2004 tarihli ve ABEY/470701 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarih ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre Bakanlar Kurulu’nca 29/11/2004 tarihinde kararlaştırılmıştır.

                                                                                                                 Ahmet Necdet SEZER

                                                                                                                  CUMHURBAŞKANI

Türkiye Cumhuriyeti ile Fas Krallığı Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması

DİBÂCE

             Türkiye Cumhuriyeti ve Fas Krallığı (bundan böyle «Taraflar» olarak adlandırılacaktır),

             Avrupa'daki ve Akdeniz Havzasındaki iktisadi bütünleşme sürecine etkin olarak katılmak niyetlerini hatırda tutarak ve bu süreci kuvvetlendirmenin yollarını ve araçlarını araştırma hususunda işbirliğinde bulunmaya hazır olduklarını ifade ederek;

             Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu arasında Ortaklık Kuran Anlaşmayı ve Avrupa Toplulukları ile Fas arasında Ortaklık Kuran Avrupa-Akdeniz Anlaşmasını dikkate alarak;

             Bu Anlaşmaya Taraf olanların kendi aralarında ve başlıca ticari ortakları ile geliştirdikleri işbirliğinden edinilen tecrübeyi dikkate alarak;

             Ticaretlerinin ahenkli bir şekilde gelişmesini teşvik etmek ve ortak menfaat alanlarında karşılıklı işbirliğini artırmak ve çeşitlendirmek, böylece eşitliğe, ayrımcılık yapmamaya, haklar ve yükümlülükler arasında dengeye dayalı bir çerçeve ve destekleyici bir çevre yaratmak amacıyla harekete geçmek hususunda arzulu olduklarını beyan ederek;

             Tarafların Dünya Ticaret Örgütüne (bundan böyle "DTÖ") üyeliklerini ve en çok kayrılan ülke ve ulusal muamele ilkeleri dahil olmak üzere, DTÖ'nü Kuran Anlaşmadan doğan haklarına ve yükümlülüklerine uyma hususundaki taahhütlerini hatırda tutarak,

             Bu amaçla, özellikle serbest ticaret alanlarının kurulmasına ilişkin bulunanlar olmak üzere, anılan vasıtaların hükümlerine uygun olarak, Taraflar arasındaki ticarette engellerin tedricen ortadan kaldırılmasını hedefleyen hükümleri ortaya koymak hususunda kararlı olarak;

             Çok taraflı ticaret sisteminin kuvvetlendirilmesine katkıda bulunmak ve DTÖ kurallarıyla uyumlu olarak ilişkilerini serbest ticaret yönünde geliştirmek hususlarında kararlı olarak,

             İktisadi ilişkilerini, işbu Anlaşmanın kapsamadığı alanlara da genişletmek amacıyla, ilgili bütün etmenlerin ışığı altında geliştirmek ve derinleştirmek imkanlarını incelemek hususunda hazır olduklarını beyan ederek;

             Aynı zamanda, işbu Anlaşmanın, aralarındaki iktisadi, ticari ve yatırımlara ait ilişkileri özendirecek şartları yaratacağına inanmış olarak,

             Bu amaçların takibi için aşağıdaki Anlaşmayı (bundan böyle "işbu Anlaşma" olarak adlandırılacaktır) akdetmeye karar vermişlerdir.

MADDE 1

Amaçlar

             1. Taraflar, işbu Anlaşmanın hükümleri ile Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması 1994 (bundan böyle "GATT 1994") ve DTÖ'nü Kuran Anlaşmanın eki mal ticaretine dair diğer çok taraflı Anlaşmalara uygun olarak, aralarındaki ticaretin önemli bir kısmını kapsayacak şekilde, Anlaşmanın yürürlüğe girişinden itibaren azami 10 yılda sona erecek geçiş dönemi içerisinde, aralarında tedricen bir serbest ticaret alanı kuracaklardır.

             2. İşbu Anlaşmanın amaçları şunlardır:

             a) Karşılıklı ticaretin genişletilmesi yoluyla, Taraflar arasındaki iktisadi ilişkilerin ahenkli bir şekilde gelişmesini teşvik etmek;

             b) Taraflar arasındaki ticarette adil rekabet şartlarını sağlamak;

             c) Ticaretteki engellerin kaldırılması yoluyla, dünya ticaretinin ahenkli gelişmesine ve genişlemesine katkıda bulunmak;

             d) Taraflar arasında işbirliğini artırmak.

MADDE 2

Temel Vergiler

             1. İşbu Anlaşmanın kapsadığı ticari mübadelelerde, Taraflar, ithal edilen malların sınıflandırmasında kendi Gümrük Tarifelerini uygulayacaktır.

             2. Her bir ürün için, işbu Anlaşma ile tesis edilen aşamalı indirimlerin uygulanacağı temel vergi, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte, Tarafların yürürlükteki, erga omnes bazda, En Çok Kayrılan Ülke (MFN) vergileridir.

             3. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra, özellikle DTÖ çerçevesinde akdedilmiş olan tarife anlaşmasından kaynaklanan indirimler olmak üzere, erga omnes bazda tarife indirimi uygulanması halinde, söz konusu indirilmiş vergiler, indirimlerin uygulandığı tarihten itibaren, 2'nci paragrafta belirtilen temel vergilerin yerini alacaktır.

             4. Taraflar, temel vergileri konusunda birbirlerini bilgilendireceklerdir.

BÖLÜM I

SANAYİ ÜRÜNLERİ

MADDE 3

Kapsam

             Bu Bölümün hükümleri, işbu Anlaşmanın I sayılı Ek'inde sayılan ürünler hariç tutulmak üzere, Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sisteminin 25 ila 97'nci fasılları arasında yer alan ürünlere uygulanacaktır.

MADDE 4

İthalat Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler

             1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Taraflar arasındaki ticarette hiç bir yeni ithalat gümrük vergisi veya eş etkili vergi konulmayacaktır.

             2. İthalattaki gümrük vergileri ve gümrük vergilerine eş etkili bütün vergiler, işbu Anlaşmanın Protokol I hükümlerine göre kaldırılacaktır.

MADDE 5

Mali Nitelikteki Gümrük Vergileri

             4'üncü Maddenin hükümleri, mali nitelikteki gümrük vergilerine de uygulanacaktır.

MADDE 6

İhracat Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergiler

             1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Taraflar arasındaki ticarette hiç bir yeni ihracat gümrük vergisi veya eş etkili vergi konulmayacak, var olanlar ise daha kısıtlayıcı hale getirilmeyecektir.

             2. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girişiyle, Taraflar arasındaki ihracat gümrük vergileri ve eş etkili vergiler kaldırılacaktır.

MADDE 7

İthalat Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Önlemler

             1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Taraflar arasındaki ticarette, hiç bir yeni ithalat miktar kısıtlaması veya eş etkili önlem konulmayacak, var olanlar ise daha kısıtlayıcı hale getirilmeyecektir.

             2. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girişiyle, Taraflar arasında ithalat miktar kısıtlamaları kaldırılacaktır.

MADDE 8

İhracat Miktar Kısıtlamaları ve Eş Etkili Önlemler

             1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Taraflar arasındaki ticarette hiç bir yeni ihracat miktar kısıtlaması veya eş etkili önlem konulmayacak, var olanlar ise daha kısıtlayıcı hale getirilmeyecektir.

             2. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girişiyle, Taraflar arasında ihracat miktar kısıtlamaları ve eş etkili önlemler kaldırılacaktır.

BÖLÜM II

TARIM ÜRÜNLERİ

MADDE 9

Kapsam ve Taviz Değişimi

             1. Bu Bölümün hükümleri, Taraf ülkeler menşeli, Armonize Mal Tanımlaması ve Kodlama Sisteminin 1 ila 24'üncü fasılları arasında yer alan tarım ürünlerine ve I sayılı Ek'te sayılan ürünlere uygulanacaktır.

             2. Taraflar, tarım ürünleri ticaretinin kolaylaştırılmasını teminen akdettikleri II sayılı Protokolde belirtilen tavizleri birbirlerine tanırlar.

             3. Taraflar: 

             - tarımın ekonomilerindeki rolünü,

             - Taraflar arasındaki tarım ürünleri ticaretinin geliştirilmesini,

             - tarım ürünlerinin özel hassasiyetini,

             - tarım politikalarının kurallarını,

             - GATT ve DTÖ kapsamındaki çok taraflı ticaret müzakerelerinin sonuçlarını,

             gözönünde bulundurarak, birbirlerine daha ileri tavizler tanıma imkanlarını inceleyeceklerdir.

MADDE 10

Tavizlerin Geliştirilmesi

             1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, tarım politikalarının izin verdiği ölçüde, temel tarım, işlenmiş tarım ve balıkçılık ürünleri ticaretinin ahenkli bir şekilde gelişmesini teşvik etmeye ve bu konuyu Ortak Komitede düzenli olarak tartışmaya hazır olduklarını beyan ederler.

             2. İşbu Anlaşmanın Tarafları, II sayılı Protokolün içerdiği cari tavizlerin geliştirilmesi amacıyla tarım ürünlerindeki ikili ticaretin seyrini izlemeyi ve tavizleri işlenmiş tarım ürünleri ile balıkçılık ürünlerine de teşmil etmeyi taahhüt ederler.

MADDE 11

Tavizler ve Tarım Politikaları

             1. Bu Bölüm hükümleri, 9'uncu Madde kapsamında tanınan tavizlere halel getirmeksizin, Tarafların, kendi tarım politikalarını takip etmelerini veya GATT 1994'ün ve DTÖ'nü Kuran Anlaşmanın himayesi altında müzakere edilen Tarım Anlaşması hükümlerinin yerine getirilmesi de dahil olmak üzere, bu politikalar kapsamında herhangi bir önlem alınmasını hiç bir surette kısıtlamayacaktır.

             2. Taraflar, takip ettikleri tarım politikalarındaki veya uyguladıkları önlemlerde, İşbu Anlaşma ile temin edilen tarım ürünleri ticaretinin şartlarını etkileyebilecek değişiklikleri Ortak Komiteye bildireceklerdir. Taraflardan birinin talebi üzerine, durumun incelenmesi için Ortak Komitede gecikmeksizin danışmalarda bulunulacaktır.

MADDE 12

Özel Korunma Hükümleri

             İşbu Anlaşmanın diğer hükümleri ve özellikle 22 nci Madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla ve 9'uncu Maddede belirtilen tarım ürünlerinin özel hassasiyeti göz önünde bulundurularak, işbu Anlaşma kapsamında tanınan tavizlere konu olan Taraflardan biri menşeli ürünlerin ithalatının diğer Tarafın pazarlarında ciddi zararlara sebebiyet vermesi halinde, ilgili Taraf, işbu Anlaşmanın 22'nci Maddesinde düzenlenen koşullar ve usullere göre uygun önlemleri alabilir.

MADDE 13

Sağlık ve Bitki Sağlığı Önlemleri

             1. Taraflar, veterinerlik, bitki sağlığı ve kamu sağlığı konularındaki mevzuatını keyfi, gayrı adil ve fark gözetici surette uygulamayacak ve haksız yere ticareti engelleyici hiç bir yeni önlem ihdas etmeyeceklerdir.

             2. Taraflar, sağlık ve bitki sağlığı önlemlerini, GATT 1994'ün ve ilgili diğer DTÖ Anlaşmalarının hükümlerine uygun olarak uygulayacaklardır.

BÖLÜM III

KURULUŞ HAKKI VE HİZMET ARZI

MADDE 14

             1. Taraflar, hizmetler ve yatırımlar gibi belli alanların giderek artan önemini idrak etmektedir. Taraflar, aralarındaki işbirliğinin tedricen geliştirilmesi ve genişletilmesi yönündeki çabalarında, özellikle Avrupa-Akdeniz bütünleşmesi bağlamında, Ticaret ve Hizmetler Genel Anlaşmasının (GATS) ilgili hükümlerini de dikkate alarak, yatırımların daha fazla teşvik edilmesi ve tedricen serbestleştirmenin başarılması ile pazarlarının hizmetler ticaretine karşılıklı olarak açılması amacıyla işbirliği yapacaklardır.

             2. Taraflar, aralarındaki serbestleştirme önlemlerinin ele alınmasını teminen hizmetler sektöründeki gelişmeleri gözden geçireceklerdir.

             3. Taraflar, işbu Anlaşma kapsamındaki ilişkilerinin geliştirilmesi ve derinleştirilmesi amacıyla, Ortak Komitede işbirliği konusunda görüşmelerde bulunacaklardır.

             4. Taraflar, işbu Anlaşmanın kapsamını, bir Tarafın diğer Tarafın ülkesinde şirket kurma hakkını kapsayacak şekilde genişletmek için çaba sarfedeceklerdir.

BÖLÜM IV

GENEL HÜKÜMLER

MADDE 15

İç Vergilendirme

             1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, bir Tarafın ürünleri ile diğer Taraf menşeli benzer ürünler arasında, gerek doğrudan gerek dolaylı olarak, farklı muamele tesis eden iç mali nitelikli her türlü önlem veya uygulamadan kaçınacaklardır.

             2. Taraflardan birine ihraç edilen ürünler, bu ürünlerin üzerine konulmuş olan doğrudan veya dolaylı vergilerin miktarını aşan iç vergi iadesinden yararlanamaz.

MADDE 16

Diğer Anlaşmalar Tarafından Düzenlenen Ticari İlişkiler

             1. İşbu Anlaşma, kendisinin getirdiği ticaret rejimini ve özellikle menşe kurallarıyla ilgili hükümlerini olumsuz olarak etkilemedikçe, gümrük birliklerinin, serbest ticaret alanlarının veya sınır ticaretine yönelik düzenlemelerin devamını veya bunların kurulmasını engellemeyecektir.

             2. Taraflar arasında, talep üzerine, gümrük birliği veya serbest ticaret alanı kuran bu tür anlaşmalarla ilgili olarak Ortak Komitede bilgi değişiminde bulunulacaktır.

MADDE 17

Geçici Uyum Önlemleri

             1. Taraflar, 4 üncü Madde hükümlerinden sapma olarak, sınırlı bir süre için, gümrük vergilerinin yükseltilmesi şeklinde geçici uyum önlemleri ihdas edebilir.

             2. Bu önlemler, ancak bebek endüstriler veya yeniden yapılanma geçiren yahut özellikle önemli toplumsal sorunlara neden olabilecek ciddi güçlüklerle karşılaşan endüstriler bakımından söz konusu olabilecektir.

             3. Taraf ülkeler menşeli ürünlerin ithalatında, bu önlemler kapsamında uygulanabilecek gümrük vergileri, ad valorem %25 düzeyini geçemeyecek ve Taraf ülkeler menşeli ürünler için tercih unsurunu koruyacaktır. Bu önlemlere tabi ürünlerin toplam ithal kıymeti, 3'üncü Maddede tanımlanan sanayi ürünlerinin diğer Taraftan toplam ithalatının, istatistiklerin temin edilebildiği son yıl itibariyle %15'ini geçemeyecektir.

             4. Bu önlemler, Ortak Komite tarafından daha uzun bir süreye izin verilmedikçe, 5 yılı aşmayacak bir dönem için uygulanacaktır. En geç geçiş döneminin sona ermesinden itibaren 3 yılın sonunda bu önlemlerin uygulanmasına son verilecektir.

             5. Bir ürüne ilişkin bütün vergilerin ve miktar kısıtlamalarının yahut eş etkili vergilerin veya önlemlerin kaldırılmasından itibaren üç yıldan fazla bir zamanın geçmiş olması halinde söz konusu ürüne karşı bu tür önlemler ihdas edilemeyecektir.

             6. Taraflar almayı düşündükleri istisnai önlemler hakkında Ortak Komiteyi bilgilendirecekler ve Taraflardan herhangi birinin talebi üzerine, bu önlemler ve uygulanacakları sektörler konusunda, önlemlerin uygulanmasından önce Ortak Komitede danışmalarda bulunulacaktır. Taraflar söz konusu önlemleri alırken, Ortak Komiteye, bu Madde kapsamında ihdas edilen gümrük vergilerinin kaldırılmasına yönelik bir takvim sunacaklardır. Söz konusu takvim, bu vergilerin, yürürlüğe konulmalarından en geç iki yıl sonra başlamak üzere, eşit oranlarda tedricen kaldırılmalarını sağlayacaktır. Ortak Komite farklı bir takvime karar verebilir.

MADDE 18

Antidamping ve Telafi Edici Önlemler

             Taraflardan biri, işbu Anlaşma tarafından düzenlenen ticari ilişkilerde, GATT 1994'ün VI'ncı Maddesinin uygulanmasına dair DTÖ Anlaşması anlamında damping veya sübvansiyon ve telafi edici önlemlere dair DTÖ Anlaşması anlamında sübvansiyon uygulamaları yapılmakta olduğunu tespit ederse, bu uygulamalara karşı, damping uygulamaları için, GATT 1994'ün VI’ncı Maddesinin uygulanmasına dair DTÖ Anlaşmasının kural ve disiplinlerine uygun olarak, sübvansiyon uygulamaları için, sübvansiyon ve telafi edici önlemlere dair DTÖ Anlaşmasının kural ve disiplinlerine ve 22 nci Maddede ortaya konan usullere göre uygun önlemler alabilir.

MADDE 19

Korunma Önlemleri

             1. Her bir Taraf, GATT 1994'ün XIX'uncu Maddesi ve korunma önlemlerine dair DTÖ Anlaşması kapsamındaki hak ve yükümlülüklerini muhafaza eder. İşbu Anlaşma, korunma önlemleri bakımından Taraflara herhangi bir ilave hak veya yükümlülük getirmemektedir.

             2. Bu Maddenin birinci fıkrası hükümlerine halel gelmeksizin, Taraflardan herhangi biri tarafından alınan korunma önlemleri hakkında 22'nci Maddede ortaya konan usuller uygulanacaktır.

MADDE 20

Reeksport ve Ciddi Kıtlık

             1. 6'ncı ve 8'inci Maddelerin hükümlerine uyulması:

             a) İşbu Anlaşmanın ihracatçı Tarafının ilgili üründe, ihracat miktar kısıtlamaları, ihracat vergileri yahut eş etkili önlemler veya vergiler uyguladığı bir üçüncü ülkeye reeksporta yol açmakta ise; veya,

             b) İhracatçı Taraf için gerekli bir üründe ciddi bir kıtlığa veya kıtlık tehdidine yol açmakta ise ve yukarıda belirtilen durumların, ihracatçı Taraf için büyük güçlükler doğurması veya bunları doğurması ihtimalini ortaya çıkarması halinde, söz konusu Taraf, 22'nci Maddede yer alan koşullar ve usullere göre uygun önlemleri alabilir.

             2. l'inci paragrafta belirtilen durumda alınan önlemler ayırım gözetilmeyecek şekilde uygulanacak ve var olmalarını gerektiren sebepler ortadan kalktığında sona erdirilecektir.

MADDE 21

Devlet Tekelleri

             1. İşbu Anlaşmanın yürürlüğe girişinden itibaren birinci yılın sonuna kadar, Taraflar, ticari nitelikteki her türlü devlet tekelini, malların tedarikine ve pazarlanmasma ilişkin koşullarda Tarafların vatandaşları arasında ayrımcılık olmayacak şekilde, tedricen uyumlaştıracaklardır.

             2. Ortak Komite, bu amacın gerçekleştirilmesi için alınan önlemlerden haberdar edilecektir.

MADDE 22

Önlemlerin Uygulanması için Yapılacak Bildirim ve Danışma Usulleri

             1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, 12, 17, 18, 19, 20 ve 25’inci Maddelerde belirtilen önlemlerin uygulanması işlemini başlatmadan önce, doğrudan danışmalarda bulunmak suretiyle aralarında uygun bir çözüme ulaşmak için gayret gösterecekler ve diğer Tarafı bilgilendireceklerdir.

             2. Yukarıda belirtilen maddelerde ortaya konan bir önleme başvurmayı planlayan Taraf, derhal Ortak Komite'ye bilgi verecektir. İlgili Taraf, Ortak Komite'ye, konuyla ilgili bütün bilgileri sağlayacak ve olayın incelenmesi için gerekli yardımı yapacaktır. Soruna ortak olarak kabul edilebilir bir çözüm bulunabilmesini teminen Taraflar arasında Ortak Komite'de gecikmeksizin danışmalarda bulunulacaktır.

             3. Sorunun Ortak Komite'ye intikalini izleyen bir ay içerisinde, ilgili Tarafın, itiraz edilen uygulamaya ya da bildirilmiş olan güçlüklere son verememesi ve soruna ilişkin olarak bir Ortak Komite kararının bulunmaması halinde, zarar gören Taraf durumun düzelmesi için gerekli gördüğü önlemi alabilir.

             4. Alınacak önlemler derhal Ortak Komite'ye bildirilecektir. Söz konusu önlemler kapsam ve süreleri bakımından, uygulanmalarına sebebiyet veren durumun düzeltilmesi için kesinlikle gerekli olanlarla sınırlı tutulacak ve bahsekonu güçlük ve uygulamalardan doğan zararı aşmayacaklardır. İşbu Anlaşmanın işleyişine en az zarar verecek olan önlemlere öncelik tanınacaktır.

             5. Alınan önlemler, hafifletilmelerini veya koşulların bu önlemlerin devam ettirilmesini haklı çıkarmadığı zaman sona erdirilmelerini teminen Ortak Komite bünyesinde düzenli olarak danışmalara konu kılınacaktır.

             6. Önceden durum değerlendirmesi yapmayı imkansız kılan olağandışı koşullar ani bir eylemi gerektiriyorsa, ilgili Taraf, durumun düzeltilmesi için kesinlikle gerekli olanlarla sınırlı olmak üzere, geçici mahiyette önlemler uygulayabilir. Önlemler gecikmeksizin Ortak Komite'ye bildirilecek ve işbu Anlaşmanın Tarafları arasında Ortak Komite'de danışmalarda bulunulacaktır.

MADDE 23

Menşe Kuralları ve Gümrük İdaresinde İşbirliği

             Protokol III, menşe kuralları ve idari işbirliği yöntemlerini düzenlemektedir.

MADDE 24

Ödemeler

             Taraflar, Uluslararası Para Fonu Anlaşması Maddelerinin VlII'inci Maddesine uygun olarak, cari uluslararası işlemlere ilişkin ödemelerin ve transferlerin serbestçe konvertıbıl dövizler üzerinden gecikmeye mahal vermeden yapılmasına izin vermeyi taahhüt ederler.

MADDE 25

İşletmeler, Devlet Yardımlarına İlişkin Rekabet Kuralları

             1. Aşağıdaki hususlar, Taraflar arasındaki ticareti etkilediği ölçüde, işbu Anlaşmanın düzgün şekilde işlemesi ile bağdaşmamaktadır:

             a) Rekabetin önlenmesi, kısıtlanması veya saptırılmasını amaçlayan veya etki itibariyle bu sonucu doğuran tüm işletmeler arası anlaşmalar, işletme birlikleri tarafından alınan kararlar ve ortak uygulamalar;

             b) Bir veya birden fazla işletme tarafından Taraflardan birinin topraklarının tümünde veya bunun önemli bir bölümünde sahip oldukları hakim durumun kötüye kullanılması;

             c) Belirli işletmeleri veya belirli malların üretimini kayırarak rekabeti bozan veya bozma tehlikesi doğuran her devlet yardımı.

             2. Her bir taraf, diğer hususların yanı sıra, verilen devlet yardımının toplam miktarı ve dağılımına ilişkin yıllık bildirimlerde bulunarak ve talep edilmesi halinde yardım programları hakkında bilgi vererek devlet yardımları alanında şeffaflığı sağlayacaktır. Taraflardan birinin talebi üzerine, diğer Taraf, devlet yardımlarıyla ilgili özel durumlar hakkında bilgi sağlayacaktır.

             3. Bu Maddenin l'inci paragraf hükümlerinin uygulanması amacıyla, Taraflar, Avrupa Toplulukları ile aralarında mevcut Anlaşmalarında yer alan usul ve şartlara uygun önlemleri alacaklardır. Söz konusu usul ve/veya şartlarda yapılan herhangi bir değişiklik Taraflar arasında da uygulanacaktır.

             4. Taraflar belirli bir uygulamanın bu maddenin l'inci paragrafında yer alan kurallar ile bağdaşmadığını düşünürse ve,

             a) sözkonusu uygulamanın, bu Maddenin 3'üncü paragrafında atıfta bulunulan uygulama kuralları çerçevesinde yeterince düzenlenmemiş olması; veya,

             b) böyle kuralların bulunmaması halinde ve bu tür uygulamaların diğer tarafın çıkarlarına önemli zarar vermesi veya zarar verme tehdidinde bulunması veya hizmet sektörünü de içeren yerel sanayiye maddi zarar vermesi durumunda,

             söz konusu Taraf, Ortak Komite'de konu hakkında danışmalarda bulunduktan sonra veya danışma talebinin Ortak Komite'ye intikal ettirilmesinin üzerinden otuz çalışma günü geçtikten sonra uygun önlemleri alabilir.

             5. 1'inci paragrafın (c) bendine aykırı uygulamalar söz konusu olduğunda, bu gibi uygun önlemler, DTÖ/GATT 1994 hükümlerinin uygulanabildiği hallerde, yalnızca DTÖ/GATT 1994 ve onun gözetiminde müzakere edilmiş olan Taraflar arasında geçerli diğer bir başka uygun vasıta ile düzenlenen usuller ve koşullar dairesinde kabul edilebilir.

             6. Taraflar, bu Maddenin 3'üncü paragrafındaki hükümlere halel gelmeksizin, profesyonellik ve iş gizliliğinin gerektirdiği sınırlamaları göz önünde bulundurarak bilgi değişiminde bulunacaklardır.

MADDE 26

Ödemeler Dengesi Güçlükleri

             Taraflardan biri ciddi bir ödemeler dengesi güçlüğü içinde veya tehdidi altında olduğu takdirde, ilgili Taraf, DTÖ/GATT 1994 çerçevesinde düzenlenen koşullara ve Uluslararası Para Fonu Anlaşması Maddelerinin VlII'inci Maddesine uygun olarak, sınırlı bir süre için ve ödemeler dengesi durumunu iyileştirmek bakımından gerekenin ötesine gitmeyecek kısıtlayıcı önlemler alabilir. İlgili Taraf, söz konusu önlemlerin başlangıcı hakkında diğer Tarafı derhal haberdar edecek ve mümkün olan en kısa zamanda bunların kaldırılmasına yönelik takvimi diğer Tarafa sunacaktır.

MADDE 27

Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması

             1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, bu Madde ve ilgili uluslararası anlaşmaların hükümlerine uygun olarak, fikri mülkiyet haklarının, ihlal, sahtecilik ve korsancılığa karşı uygulanmaları için alınacak önlemler dahil olmak üzere, yeterli, etkin ve ayırım gözetmeyecek şekilde korunmasını sağlayacaklardır.

             2. İşbu Anlaşmanın Tarafları, birbirlerinin vatandaşlarına kendi vatandaşlarına tanıdıklarından daha az avantajlı bir muamele tanımayacaklardır. Bu yükümlülüğe ilişkin istisnalar, TRIPS Anlaşmasının 3 üncü Maddesinin esasa ilişkin hükümleri ile uyumlu olmalıdır.

             3. İşbu Anlaşmanın Tarafları, birbirlerinin vatandaşlarına diğer herhangi bir ülkenin vatandaşlarına tanıdıkları uygulamadan daha az avantajlı bir muamele tanımayacaklardır. Bu yükümlülüğe ilişkin istisnalar, TRIPS Anlaşmasının ve özellikle bu Anlaşmanın 4 ve 5'inci Maddelerinin esasa ilişkin hükümleri ile uyumlu olmalıdır.

             4. İşbu Anlaşmanın Tarafları, her bir Tarafın talebi üzerine, koruma seviyesinin iyileştirilmesi ve fikri mülkiyet haklarının fiili koruma seviyelerinin yol açtığı ticaret sapmalarından kaçınılması veya bunların düzeltilmesi amacıyla bu Maddede yer alan fikri mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin hükümlerin gözden geçirilmesini kabul ederler.

MADDE 28

Kamu Alımları

             1. Taraflar, ayrım gözetmeme ve mütekabiliyet temelinde, kamu ihalelerine serbestçe katılımın sağlanmasını arzulanan bir amaç olarak mütalaa etmektedir.

             2. Taraflar, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, ihalelere katılma konusunda, birbirlerinin firmalarına, diğer herhangi bir ülkenin firmalarına tanınandan daha az ayrıcalıklı muamelede bulunmayacaklardır.

             3. Ortak Komite, 30 ve 31'inci Maddeye uygun olarak, yukarıda yer alan 1 ve 2'nci paragrafın yerine getirilmesi için uygulama koşullarını periyodik olarak inceleyecektir. Ortak Komite, DTÖ/GATT 1994 kapsamında mutabık kalınan çözümleri gözönünde bulundurarak, mümkün olan en kısa zamanda gerekli kapsam, takvim ve kuralları belirleyecektir.

MADDE 29

Genel İstisnalar

             İşbu Anlaşma, GATT 1994'ün XX nci Maddesi ve yorumlayıcı notları ile uyumlu olan veya Tarafların her birinin diğer bir çoktaraflı anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini uygulamak için gerekli olan ithalat, ihracat veya transit ürünler üzerindeki yasaklamaları veya kısıtlamaları engellemez. Bununla beraber, bu tür yasaklamalar ve kısıtlamalar, Taraflar arasındaki ticarette keyfi ayrım veya gizli kısıtlamalar getirilmesi için bir araç teşkil etmemelidir.

MADDE 30

Ortak Komitenin Kurulması

             1. Her iki Tarafın da temsil edileceği bir Ortak Komite kurulmuştur. Ortak Komite, işbu Anlaşmanın idaresinden sorumlu olacak ve düzgün şekilde uygulanmasını sağlayacaktır.

             2. Taraflar, işbu Anlaşmanın düzgün bir şekilde uygulanması amacıyla bilgi değişiminde bulunacak ve Taraflardan birinin talebi üzerine Ortak Komite bünyesinde danışmalar yapılacaktır. Ortak Komite, Taraflar arasındaki ticarette engellerin daha da ileri derecede kaldırılması imkanını düzenli olarak gözden geçirecektir.

             3. Ortak Komite, işbu Anlaşmada öngörülen hallerde kararlar alabilir. Ortak Komite, diğer konularda tavsiyelerde bulunabilir.

MADDE 31

Ortak Komite'nin Usulleri

             1. Ortak Komite, işbu Anlaşmanın düzgün bir şekilde uygulanması için, talep üzerine gerekli olduğu her zaman, ancak yılda en az bir defa olmak üzere uygun seviyede toplanacaktır. Taraflardan her biri bir toplantı yapılmasını talep edebilir.

             2. Ortak Komite mutabakat ile hareket edecektir.

             3. İşbu Anlaşmanın Taraflarından birinin Ortak Komite'deki temsilcisi bir kararı anayasal gereklerin tamamlanması şartına tabi olarak kabul ettiği takdirde, kararda daha geç bir tarih belirtilmiyorsa, bu karar, çekincenin kaldırıldığına ilişkin bildirimin yapıldığı tarihte yürürlüğe girecektir.

             4. Ortak Komite, çalışmalarına ilişkin usul kurallarını kabul edecek ve bu kurallar, diğer kuralların yanısıra, toplantı çağrılarının yapılması, Başkanın tayini ve görev süresine dair hükümleri içerecektir.

             5. Ortak Komite, görevlerini yerine getirmekte kendisine yardımcı olmaları için gerekli gördüğü alt komitelerin ve çalışma gruplarının kurulmasına karar verebilir.

MADDE 32

Güvenlik İstisnaları

             İşbu Anlaşmada yer alan hiç bir hüküm, Taraflardan birinin temel güvenlik çıkarları için gerekli gördüğü herhangi bir önlemi, bu önlemler GATT 1994'ün XXI'inci Maddesi ile uyumlu olduğu müddetçe, almasını engellemez.

MADDE 33

Anlaşmazlıkların Halli

             1. Taraflar, işbu Anlaşmanın amaçlarına ulaşılması ve işbu Anlaşmadan kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesi için gerekli tüm önlemleri alacaklardır.

             2. Taraflardan birinin, diğer Tarafın, işbu Anlaşmadan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediğini düşünmesi veya işbu Anlaşmanın hükümlerinin yorumuna ilişkin bir anlaşmazlığın bulunması durumunda, şikayette bulunan taraf, anlaşmazlığı Ortak Komite'ye sunabilir. Ortak Komite, kendisine sunulan anlaşmazlığı çözmüş ise, konuya ilişkin bir karar alacak ve Taraflar bu Kararın uygulanması için gerekli önlemleri almakla yükümlü olacaktır.

             3. Ortak Komite'ye sunulan Anlaşmazlık, sunulmasından itibaren 60 gün veya Ortak Komite tarafından kararlaştırılacak daha uzun bir süre içerisinde çözülememiş ise, şikayette bulunan Taraf konuyu anlaşmazlıkların halli paneline sunmak amacıyla diğer tarafı bilgilendirebilir.

             4. Panel, üç üyeden oluşacaktır. Tarafların her biri, 40 gün içerisinde birer üye atayacak ve bu iki üye, atanmalarından itibaren 30 gün içerisinde, başkan olarak görev yapacak olan üçüncü üyeyi seçecektir.

             5. Panel, üçüncü üyenin atanmasından itibaren 90 gün içinde, Taraflara bir ön rapor sunacaktır. Panel raporunu, işbu Anlaşmanın ilgili hükümlerine ve tarafların iddialarına dayandıracak ve anlaşmazlığın çözümü için tavsiyelerde bulunacaktır.

             6. Panel, Tarafların ön rapora ilişkin yorumlarını değerlendirdikten sonra, gerekli görmesi durumunda, raporunda değişikliklerde bulunabilir ve uygun gördüğü ileri incelemelerde bulunabilir. Panel, ön raporun sunulmasından itibaren 30 gün içinde Ortak Komiteye nihai raporunu sunacaktır.

             7. Ortak Komite, sorunun çözülmesi amacıyla, panelin nihai raporuna dayanarak karar verecek ve taraflar, sözkonusu kararın uygulanması için gerekli önlemleri almakla yükümlü olacaklardır.

             8. Hakkında şikayette bulunulan Tarafın, işbu maddenin 7'nci paragrafında belirtilen kararı yerine getirmemesi durumunda, şikayette bulunan Taraf, Ortak Komite kararına uygun olarak önlemleri almaya hak kazanacaktır.

             9. Taraflar, panel üyelerinin seçimi ve idaresi ile panel için usul kurallarının belirlenmesi amacıyla, Ortak Komite'nin ilk toplantısında görüşmelerde de bulunacaklardır.

MADDE 34

Ticarette Teknik Engeller

             1. İşbu Anlaşmanın Tarafları, teknik düzenlemeler, standartlar ve uygunluk değerlendirmeleri alanında işbirliğinde bulunacaklar; ve uygun önlemler vasıtasıyla, özellikle Avrupa çapında çözümler bulunmasını teşvik edeceklerdir. Ortak Komite bu paragrafın uygulanması için temel ilkeleri belirleyecektir.

             2. İşbu Anlaşmanın Tarafları, diğer Tarafın aldığı önlemlerin ticaretin önünde teknik bir engel yarattığını veya yaratma ihtimali olduğunu düşünmesi durumunda, Taraflar, Ortak Komite bünyesinde acil danışmalarda bulunacaklardır.

             3. İşbu Anlaşmanın Tarafları, DTÖ Ticarette Teknik Engeller Anlaşması'nın hükümleri uyarınca taslak teknik düzenlemeleri bildirme yükümlülüklerini teyit ederler.

MADDE 35

Geliştirici Hüküm

             1. Taraflardan biri, işbu Anlaşma ile kurulan ilişkileri, bu Anlaşmanın kapsamadığı alanlara yaymak suretiyle geliştirmenin, yararlı ve Tarafların ekonomilerinin menfaatine olacağını düşündüğü takdirde, diğer Tarafa gerekçeli bir talep sunacaktır. Taraflar, Ortak Komite'den, bu talebi incelemesini ve yerinde görmesi halinde, kendilerine, özellikle müzakerelerin başlatılmasına yönelik tavsiyelerde bulunmasını isteyebilir.

             2. l'inci paragrafta atıfta bulunulan usul sonucunda varılan Anlaşmalar, işbu Anlaşmanın Taraflarının iç yasal usulleri dairesinde onaylanacak veya kabul edilecektir.

MADDE 36

Tadilatlar

             Ekleri ve Protokolleri de dahil olmak üzere işbu Anlaşmada yapılacak tadilatlar, bunların yürürlüğe girmesi için Tarafların herbirinin öngördüğü iç yasal usullerin tamamlandığını teyid eden son diplomatik notanın alındığı tarihte yürürlüğe girecektir.

MADDE 37

Protokoller ve Ekler

             İşbu Anlaşmaya ilişkin Protokoller ve Ekler Anlaşmanın ayrılmaz parçasını oluşturur. Ortak Komite, Tarafların ulusal mevzuatlarına uygun olarak, Protokolleri ve Ekleri tadil etmeyi kararlaştırabilir.

MADDE 38

Ülkesel Uygulanma

             İşbu Anlaşma Tarafların ülkelerinde uygulanacaktır.

MADDE 39

Fesih

             1. İşbu Anlaşma sınırsız bir süre için akdedilmiştir.

             2. Taraflardan biri, işbu Anlaşmanın feshini diğer Tarafa yazılı olarak bildirebilir. İşbu Anlaşma, bu bildirimin diğer Tarafa ulaştığı tarihten sonraki yedinci ayın birinci günü sona erer.

MADDE 40

Yürürlüğe Giriş

             İşbu Anlaşma, Tarafların birbirlerine, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesi için iç yasal gereklerin yerine getirildiğini bildiren son diplomatik notanın diplomatik kanallar vasıtasıyla alındığı tarihten sonraki ikinci ayın birinci günü yürürlüğe girecektir.

             BUNUN KANITI OLARAK aşağıda imzaları bulunan tam yetkili temsilciler işbu Anlaşmayı imzalamışlardır.

             İşbu Anlaşma Ankara’da, 7 Nisan 2004 tarihinde, bütün metinler eşit derecede muteber olmak üzere, İngilizce, Türkçe, ve Arapça dillerinde iki orijinal nüsha olarak yapılmıştır. İşbu Anlaşmanın yorumunda farklılık olması halinde İngilizce metin esas alınacaktır.

Türkiye Cumhuriyeti Adına                                                                                                                         Fas Krallığı Adına

Tablolar ve Yabancı Dil metni Resmî Gazete'nin mevcut baskısında bulunmaktadır.

Sayfa Başı