|
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZA RİSKLERİNİN AZALTILMASINA
YÖNELİK DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI TEBLİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, 30/12/2013
tarihli ve 28867 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük
Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında
Yönetmelikte belirtilen üst seviyeli kuruluş işletmecilerinin aynı
Yönetmeliğin 13 üncü maddesi gereği hazırlamaları veya hazırlatmaları
gereken dâhili acil durum planına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, Büyük Endüstriyel
Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmeliğin 5 inci
maddesinde tanımlanan üst seviyeli kuruluşlara uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, Büyük Endüstriyel Kazaların
Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü, 15
inci, 16 ncı ve 21 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Tebliğde geçen;
a) Acil durum: Kuruluşun tamamında veya bir
kısmında meydana gelebilecek ve yangın, patlama ve toksik yayılım gibi acil
müdahale gerektirecek olayları ve bu olayların oluşturduğu kriz halini,
b) Acil durum başlangıç safhası: Büyük bir baskı
altında, kısa bir sürede verilmesi gereken, etki azaltma önlemleri üzerinde
oldukça fazla etkisi olan kilit kararların alındığı, meydana gelen kazayı
takip edecek olası olayların detaylı bir şekilde kavranması ve bunlara
karşı uygun tedbirlerin alınması ile ilgili çalışmaların yürütüleceği acil
durum müdahale aşamasını,
c) Acil hizmet birimleri: Büyük endüstriyel
kazalarda, kuruluşta ve civarında meydana gelebilecek zararın en aza
indirilmesinde görev alan İl Emniyet Müdürlüğü ve İl Jandarma Komutanlığı,
itfaiye, ambulans, sahil güvenlik ve sivil savunma hizmetleri dâhil sağlık
ve güvenlik hizmetlerini,
ç) Baş kontrolör: Kuruluş içi acil durum yönetim
merkezinden tüm operasyonu yönetmekle sorumlu olan ve kuruluş hakkında her
türlü bilgi ve yetkiye sahip kişiyi,
d) Dâhili acil durum planı: Üst seviyeli kuruluşun
sınırları içinde büyük endüstriyel kaza öncesi, kaza sırası ve sonrasında
kuruluşun kendi imkânları ile gerçekleştirilen tüm acil durum müdahale
düzenlemelerini içeren (ihtiyaç duyulacak acil gereksinimler, kısa ve uzun
vadeli iyileştirmeler) ve Yönetmeliğin Ek-4 Kısım 1’inde belirtilen
bilgileri içerecek şekilde Tebliğin ekleri dikkate alınarak hazırlanan
planı,
e) Harici acil durum planı: Kuruluş dışındaki
kişileri ve çevreyi etkileyebilecek veya acil bir durum meydana geldiğinde
kuruluş dışından acil hizmet birimlerinin hazır bulunmasını gerektirecek,
Yönetmeliğin Ek-4 Kısım 2’sinde belirtilen bilgileri içerecek şekilde
hazırlanan planı,
f) Hizmet grubu: Kuruluş içi acil durumlara
müdahalede rol alacak personelin yer aldığı grupları,
g) Kaza: Büyük endüstriyel kazayı,
ğ) Kazazede: Kazadan etkilenen bireyi,
h) Kaza kontrolörü: Kazanın meydana geldiği alanın
kontrolünden sorumlu olan, kaza alanı ve civar durumu hakkında detaylı
bilgilere sahip kuruluş yöneticisi/müdürü, vardiya sorumlusu veya vardiya
amirini,
ı) Kritik olay (KO): Büyük kazaya sebebiyet verme
potansiyeli olan bütünlük kaybını,
i) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezi: Acil
durum müdahale çalışmalarının yönetildiği ve koordine edildiği yeri,
j) Ramak kala: Kuruluşta büyük bir kazaya
dönüşmeden önlenebilen olayı,
k) Toplanma noktası: Acil durumların olumsuz
sonuçlarından çalışanların etkilenmeyeceği mesafede veya korunakta
belirlenmiş yeri,
l) Üst seviyeli kuruluş: Yönetmeliğin Ek-1 Bölüm
1’inde ve Bölüm 2’sinde verilen tehlikeli madde listelerinde, Sütun 3’teki
eşik değerlere eşit veya üzerindeki miktarlarda tehlikeli madde bulunduran
kuruluşu,
m) Yönetmelik: Büyük Endüstriyel Kazaların
Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmeliği,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Yükümlülükler
İşletmecinin
dâhili acil durum planı ile ilgili yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) Üst seviyeli kuruluş işletmecisi; Yönetmeliğin
Ek-4 Kısım 1’inde belirtilen bilgileri içeren ve bu Tebliğin eklerini
dikkate alarak bir dâhili acil durum planı hazırlar veya hazırlatır.
(2) Dâhili acil durum planı, güvenlik raporunda
belirtilen tüm büyük kaza senaryolarına uygulanabilecek nitelikte ve her
bir kaza türünü (yangın, patlama, toksik yayılım) içerecek ve deprem, sel
gibi doğal afetler de dikkate alınacak şekilde hazırlanır.
(3) Dâhili acil durum planı, kaza öncesi alınacak
tedbirler, kaza sırasında uygulanacak prosedürler ve kaza sonrasında
yapılacak olan iyileştirme çalışmaları ile ilgili gerekli bütün
kaynakların, ilgili kişi ve kuruluşları kapsayan anlaşma ve prosedürlerin
yer aldığı detaylı bilgileri içeren yazılı bir belge olarak kuruluşta
bulundurulur.
(4) İşletmeci, kuruluşta çalışan personel sayısını
dikkate alarak Ek-1’ de verilen hizmet gruplarından gerekli olanlarının
kurulmasını sağlar.
(5) İşletmeci, yerel ve diğer itfaiye ekiplerinde
bulunan kaynakları dikkate alarak, kuruluş içi yangınla mücadele ve
yangından korunma için, yeterli sayıda, uygun kaynak ve ekipmanı sağlar,
konuyla ilgili itfaiye ile iş birliği yapar.
(6) İşletmeci, acil durumlarda çalışanların
etkilenmeyeceği mesafede veya korunakta toplanma noktası/noktaları
belirler.
(7) İşletmeci, acil durum müdahalelerinde
kullanılacak olan kaynakların ve diğer ekipmanların bakımı, muayenesi,
incelenmesi ve test edilmesi için uygun düzenlemelerin yapılmış olduğunu
göstermekle yükümlüdür. Yangınla mücadele ekipmanları gibi doğrudan
hafifletme işlevine sahip ekipmanlar, personelin kazadan haberdar
edilmesinde kullanılan alarmlar gibi anahtar işlevlere sahip diğer
ekipmanlar bu düzenlemeler kapsamında ele alınır.
(8) Hazırlanan dâhili acil durum planının kapak
sayfası işletmeci veya işletmecinin yasal vekili tarafından imzalanır. Plan
kapağının işletmeci tarafından yetkilendirilmiş kişi tarafından imzalanması
durumunda bu kişiye ait yetki belgesi ve imza sirkülerinin birer kopyası
planın ekinde gönderilir.
(9) Dâhili acil durum planının tüm ekleri de dâhil
olmak üzere her sayfasının alt ortası kaşelenir. Planın tüm ekleri ile
birlikte yazılı ve ıslak imzalı bir nüshası ile bu nüshanın dört ayrı
harici bellekte bulunan kopyaları Çevre ve Şehircilik Bakanlığına sunulur.
(10) Dâhili acil durum planı ekleri ile birlikte,
harici belleklere pdf ve word formatında kaydedilir. Eklerin plan ana
metnini bozmaması için bütün ekler ikinci bir dosya olacak şekilde
kaydedilir.
(11) Harici bellekler, arşivlenebilmesi ve
muhafazası için üzerinde işletmecinin unvan ve adı/soyadı, kuruluşun ticari
unvanı, planın sunum yılı ile revizyon sayı ve tarih bilgilerinin bulunduğu
ayrı ayrı zarflar içerisinde teslim edilir.
(12) İşletmeci, dâhili acil durum planının nihai
halini Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bildirim sistemine yükler.
(13) İşletmeci, dâhili acil durum planını ihtiyaç
duyulduğunda gecikmeye mahal vermeden derhal uygular.
(14) İşletmeci, büyük bir kaza meydana geldiği
takdirde, Yönetmeliğin 18 inci maddesi gereği, ilgili kurumları bu kazadan
derhal haberdar eder ve kaza ile ilgili bilgi sağlar.
(15) İşletmeci; acil durumun sona erdiği ilan
edilir edilmez ve tesis güvenli hale alınır alınmaz, ilgili tüm verilerin
toplanmasının ardından, acil durum ya da ramak kala olaylarından etkilenen
alanın temizlenmesini sağlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Dâhili Acil Durum Planının Amacı ve Hedefi
Dâhili
acil durum planının amacı
MADDE 6 –
(1) Dâhili acil durum planı, olası
kazaların etkilerini en aza indirmek ve insan, çevre ve mala gelebilecek
zararları sınırlamak için gerekli tedbirleri alarak meydana gelebilecek
kazaları ve acil durumları organize etmeyi amaçlar.
Dâhili
acil durum planının hedefi
MADDE 7 –
(1) Dâhili acil durum planının ana
hedefleri:
a) İnsan, çevre ve mala verilecek zararın önlenmesi
ve önlenemediği durumda zararın en aza indirgenmesi,
b) Kazadan etkilenmesi muhtemel insanların, kaza
sırasında yapılması gereken doğru eylemler ve alınması gereken güvenlik
tedbirleri hakkında bilgilendirilmesi,
c) Acil durum esnasında personelin iş yerinden
güvenli ve düzenli bir şekilde tahliye edilmesinin ve kazadan etkilenen
kişilere ilk yardım yapılmasının sağlanması,
ç) Acil durum ile mücadelede yer alan kurumlar ile
iş birliğinin sağlanması,
d) Gerekirse harici kurumların (itfaiye, diğer
makamlar ve/veya bölgenin güvenliği ile ilgili şirketler) desteğini
beklerken tehlikeli durumlarla baş etmek için personelin koordinasyonu,
tesis ve kaynakların kullanımı için kriterleri tanımlayarak acil durumların
önlenmesi ve kontrol altına alınması,
e) Büyük bir kazanın ardından çevrenin ve kuruluşun
temizlenmesi ve iyileştirilmesinin sağlanması,
şeklindedir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Dâhili Acil Durum Planı Hazırlığı
Dâhili
acil durum planı kapsamı
MADDE 8 –
(1) Dâhili acil durum planı,
Yönetmeliğin Ek-4 Kısım1’inde belirtilen gereklilikleri ve bu Tebliğin
eklerinde belirtilen bilgileri içerir.
(2) Bu Tebliğe göre hazırlanmamış dâhili acil durum
planları için Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b)
bendinde belirtilen hükümler uygulanır.
(3) Dâhili acil durum planı;
a) Kuruluşun kapasitesi, karmaşıklığı ve büyüklüğü,
sürmekte olan proseslerin doğası ve kullanılan malzemeler, işletmede
çalışan personel sayısı, kaynakların uygunluğu ve kuruluşun yeri dikkate
alınarak,
b) Acil durumlara müdahale aşamasında görev alacak
hizmet grupları, görevli personel iletişim bilgileri, Ek-1’de verilen
tablolar ve şemalar esas alınarak,
c) Ek-2’de verilen form, güvenlik raporunda yer
alan tüm kaza senaryolarının her biri ile kuruluşun konumuna bağlı olarak
deprem, sel gibi doğal afetler için de ayrı ayrı doldurularak,
ç) Güvenlik raporunda yer alan her bir senaryo için
çalışacak hizmet grupları belirlenip, Ek-2’de verilen 0. Dakika planlaması
tablosu doldurularak,
d) Acil durumlarda, Ek-3’te verilen tablo uyarınca
raporlama yapılarak,
e) Acil hizmet birimlerine ait görevler, acil
hizmet birimlerinin müdahale planları ile uyumlu olarak,
hazırlanır.
(4) Dâhili acil durum planı, sahadaki personelin
maruz kalabileceği risklerin sınırlandırılması ile ilgili olarak meydana
gelebilecek büyük kazaların erken fark edilmesi amacıyla kullanılacak
sistemleri, ekipman ve tesis detaylarını, alandaki personel için müdahale
çalışmalarının (tahliye, barınak, kişisel koruyucu ekipmanın kullanımını)
başlatılması ile ilgili sorumlulukları içerir.
(5) Dâhili acil durum planı, planın başlatılması
için gerekli düzenlemeyi, başlatmaktan sorumlu kişiyi, ne zaman
uygulanacağını ve acil hizmet birimlerine ne zaman haber verilmesi
gerektiğini de içerir.
(6) Dâhili acil durum planında, acil bir durumda
mevcut kaynakların en iyi şekilde kullanılması ve meydana gelebilecek
karmaşanın önlenmesi için görevlendirilmiş hizmet gruplarında yer alan
personelin adları ve iş tanımları belirtilir.
(7) Komşu kuruluş/kuruluşlarla karşılıklı yardım
anlaşması varsa, plana ilave edilir.
(8) Plan hazırlanırken tüm çalışanlar ile görüş
alışverişinde bulunulur.
(9) Dâhili acil durum planı hazırlanırken, aşağıda
sıralanan ilgili kurum ve kuruluşlar ile bilgi alışverişinde bulunulur;
a) İşçiler ve alt işverenler,
b) İtfaiye teşkilatı,
c) İl Emniyet Müdürlüğü ve İl Jandarma Komutanlığı,
ç) 112 İl Ambulans Servisi veya özel ambulans
servisi,
d) İl Sağlık Müdürlüğü ve İl Halk Sağlığı
Müdürlüğü,
e) Sahil güvenlik birimleri (eğer gerekli ise),
f) Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri,
g) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve
İş Kurumu İl Müdürlükleri,
ğ) İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri,
h) İlgili il özel idareleri ve/veya belediyeler,
ı) İlgili organize sanayi bölgesi yetkilileri,
i) İlgili endüstri bölgesi müdürlüğü.
(10) İl Sağlık Müdürlüğü, açığa çıkması muhtemel
tehlikeli maddelere maruz kalan kişilerin tedavi edilebilmesi amacıyla;
ilgili tehlikeli maddeler, maruziyet yolları ve etkileri hakkında işletmeci
tarafından bilgilendirilir.
(11) Acil durumlara yönelik düzenlemeler günün 24
saatini kapsar. Düzenlemelerde tatil, hastalık, vardiya değişikliği, bakım,
tesisin devre dışı bırakılması ve devreye alınması gibi olaylar dikkate
alınır.
(12) Yaşanan bir kaza sonrasında basına ve halka
verilecek demeçlerin kim tarafından yapılacağı planda belirtilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Kaza Kontrolörü, Baş Kontrolör ve Kuruluş İçi Acil
Durum Yönetim Merkezi
Kaza
kontrolörü ve baş kontrolör
MADDE 9 – (1) Yönetmelik gereği acil durum prosedürlerini
belirlemeye yetkili kişiler ile tesisteki acil durumların etkilerini
azaltıcı/düzeltici faaliyetlerden sorumlu olan ve koordine eden “kaza
kontrolörü” ve “baş kontrolör” isim ya da unvanları dâhili acil durum
planında belirtilir. Çalışan personel sayısı göz önüne alınarak,
kuruluşlarda bu iki görev tek bir kişi tarafından yürütülebilir.
(2) Kaza kontrolörü; kaza alanı ve civar durumu
hakkında detaylı bilgilere sahip olup, kazanın meydana geldiği alanın
kontrolünden sorumludur.
(3) Kaza kontrolörlüğü görevi; kaza durumunda
kuruluş yöneticisi, vardiya sorumlusu veya vardiya amiri tarafından
gerçekleştirilir.
(4) Kaza kontrolörlüğü görevi 24 saat süresince
kesintisiz olarak yerine getirilir. 24 saat sürekli çalışılmayan iş
yerlerinde acil bir durumda çalışan personel sayısı göz önüne alınarak
önemli fonksiyonların yerine getirilmesini sağlayacak uygun yönetim
düzenlemeleri yapılır.
(5) Kaza kontrolörünün sorumlulukları aşağıda
belirtilmiştir;
a) Olayın meydana geldiğini fark ettiği anda,
olayın büyük bir kaza olup olmadığını veya büyük bir kaza haline dönüşüp
dönüşmeyeceğini değerlendirerek, büyük bir kaza durumu söz konusu ise
dâhili acil durum planını devreye sokarak tüm operasyonu yönetir,
gerekiyorsa aynı zamanda baş kontrolörün talimatıyla harici acil durum
planının uygulamaya geçmesi için ilgili İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğüne
haber verir.
b) Baş kontrolör olay yerine gelinceye kadar onun
görevlerini üstlenir.
c) İlgili hizmet gruplarının devreye girmesini
sağlar.
ç) Kuruluş içinde haberleşme hizmet grubu personeli
ile birlikte uygun alarm sistemlerinin devreye alınmasını sağlar.
d) Etkilenmesi muhtemel tesislerin tahliye,
yerleştirme ve planlama hizmet grubu personeli ile birlikte tahliyesi ve
devre dışı bırakılması gibi faaliyetleri yönetir.
e) Acil hizmet birimleri gelinceye kadar ilgili
hizmet grupları personeli ile birlikte kurtarma, yangın söndürme ve benzeri
diğer çalışmaların kontrol altında yürütülmesini sağlar.
f) Acil hizmet birim yetkilileri geldikten sonra
bahsi geçen görevleri yetkili kişilere devreder.
g) Arama, kurtarma ve tahliye faaliyetlerinde AFAD
ve itfaiye ekipleri ile beraber çalışır.
ğ) Çalışmalarda yer almayan personelin önceden
belirlenen toplanma noktalarına tahliyesini sağlar.
h) Acil durum yönetim merkezleri ile iletişim
kurulması amacıyla uygun iletişim araçlarının bulunduğu iletişim
sistemlerini kurar.
ı) Olay yerinde, acil hizmet birimleri tarafından
talep edilen bilgiyi sağlar ve tavsiyelerde bulunur.
i) Baş kontrolöre bilgi verir ve önemli gelişmeler
hakkında kuruluş içi acil durum yönetim merkezini sürekli ve eksiksiz
olarak bilgilendirir.
(6) Baş kontrolör, kuruluş içi acil durum yönetim
merkezinden tüm operasyonu yönetmekle sorumludur.
(7) Baş kontrolörlük görevi, tesis hakkında her
türlü bilgiye sahip, kuruluş yöneticisi veya müdürü tarafından yürütülür.
(8) Baş kontrolörün ana sorumlulukları aşağıda
belirtilmiştir;
a) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezine giderek
olayların kontrolü ile ilgili bütün sorumluluğu alır.
b) Acil bir durum söz konusu olduğunda, acil hizmet
birimlerine haber verilmesi ve gerekliliği halinde harici acil durum
planının harekete geçirilmesi konularında kaza kontrolörüne talimat verir.
(9) Baş kontrolör ayrıca, kaza durumu ve kazanın
doğasına bağlı olarak;
a) İlgili hizmet grubu personelinin harekete
geçmesinin,
b) Kuruluşun dışında kalan ve doğrudan etkilenen
alanlar içinde etkili bir kontrolün gerçekleşmesinin,
c) Kazayla ilgili gerçekleşmesi muhtemel durumların
önceden tahmin edilmesine yardımcı olması amacıyla edinilen bilgiler
doğrultusunda gelişmelerin gözden geçirilerek gerekli değerlendirilmelerin
yapılmasının,
ç) Kaza kontrolörü ve ilgili hizmet grubu
personeliyle temas kurarak, tesislerin devre dışı bırakılması ve binaların
tahliye edilmesi ile ilgili faaliyetlerin yönetilmesinin,
d) Kazazedelere yeterli özenin gösterilmesi ve eğer
gerekiyorsa kazazedelere ilave yardım yapılmasının,
e) İl Emniyet Müdürlüğü ve/veya İl Jandarma
Komutanlığı ile iş birliği halinde, kayıp ve yaralı kişilerin yakınlarının
haberdar edilmesinin,
f) Hava tahminleri için, ilgili kuruluşlarla
iletişimin sağlanarak hava koşullarında kısa vadede meydana gelmesi beklenen
değişiklikler hakkında gerekli bilgilerin edinilmesinin,
g) Bütün personelin varlığının kontrolünün,
ğ) Kuruluş içindeki trafik akışının güvenlik ve
trafik hizmet grubu personeli ile birlikte kontrol edilmesinin,
h) Meydana gelen acil durum ve etkisinin
azaltılması için yapılan müdahalelerin, verilen kararların, gerçekleştirilen
eylemlerin ve çıkarılan derslerin kanıt olması amacıyla kayıt altına
alınmasının,
ı) Kuruluş personelinin yiyecek, içecek ve sağlıkla
ilgili temel ihtiyaçlarının karşılanmasının ve yakınlarının
bilgilendirilmesinin,
i) Kanıtların korunması için mümkün olan en üst
düzeyde önlem alınmasının,
j) Acil durum sonrasında etkilenen alanların
iyileştirilmesi ile ilgili çalışmaların kontrol edilmesinin,
k) Kaza sonrasında Yönetmeliğin 18 inci maddesi
gereği yetkili idarelere kaza bildiriminin yapılmasının,
sağlanmasından sorumludur.
Kuruluş
içi acil durum yönetim merkezi
MADDE 10
– (1) Kuruluş içi acil durum
yönetim merkezinde, acil durumlarda taktiksel ve operasyonel komut veren ve
kontrolü sağlayan baş kontrolör ile bu tarz durumlar için görevlendirilmiş
diğer personel ve acil hizmet birimi yetkilileri bulunur.
(2) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezinin, kaza
kontrolörü ve kuruluştaki diğer tesislerle iletişimi ve aynı zamanda
kuruluş dışı noktalarla da iletişim bağlarının güçlü olması sağlanır.
İletişim kurulacak olan dış noktalar;
a) İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü,
b) Acil hizmet birimleri,
c) İl Sağlık Müdürlüğü,
ç) Şirket ana merkezleri,
d) Kuruluşun Organize Sanayi Bölgesi veya Endüstri
Bölgesi içerisinde olması halinde bağlı bulunduğu Organize Sanayi Bölgesi
veya Endüstri Bölgesi,
e) Komşu kuruluşlar,
f) 112 il ambulans servisi başhekimliği,
g) Basın,
ğ) Bu konuda düzenleme yetkisi olan diğer kurum ve
kuruluşlar,
şeklindedir. Bu dış noktalara ait iletişime
geçilecek kişi ve iletişim bilgileri dâhili acil durum planında belirtilir.
(3) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezinde uygun
kontrol metotları ile ilgili karar verilmesi ve kaza yönetimine yardımcı
olması amacıyla kaza gelişmelerini kaydeden teçhizat bulunur. Bu kayıtlar
ileride gerçekleşebilecek herhangi bir inceleme için saklanır.
(4) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezi
aşağıdaki unsurları içerir:
a) Acil durum personeline tahsis edilmiş, iç ve dış
iletişimi sağlayacak, kaza sonrası personel yakınlarının ve medyanın sebep
olabileceği aşırı yüklemeden etkilenmemesini sağlayacak mekanizmayı içeren
kuruluş dışı iletişim ekipmanı,
b) İç iletişimin sağlanması amacıyla dâhili telefon
ve telsiz sistemleri gibi uygun haberleşme ekipmanları,
c) Acil hizmet birimlerinin merkezi kontrol
birimleri ile bağlantılarının kurulmasını sağlamak üzere iletişim
düzenlemeleri,
ç) Kuruluş ile ilgili;
1) Tehlikeli maddelerin nakledildiği, depolandığı
veya işlendiği tüm alanların,
2) Varsa radyoaktif maddelerin,
3) Güvenlik ekipmanlarının,
4) Yangın hidrantı, yangın için kullanılacak boru
hattı ve ilave olarak kullanılabilecek su kaynakları ile yangın söndürme
tüplerinin ve diğer yangın söndürme malzemelerinin,
5) Acil durum kapıları ile yangın merdivenlerinin,
6) Elektrik trafoları ile pano ve şalterlerin,
7) Doğalgaz hattı izolasyon vanası ile emniyet
kapama vana ve şalterlerinin,
8) Akarsu, drenaj sistemi ve su sağlama
noktalarının,
9) İşletmeye ulaşım noktaları ile kuruluş içi yol
güzergâhını acil hizmet birimleri tarafından yükleme, boşaltma ve personel
tahliyesi amacıyla kullanılabilecek nakil araçlarının,
10) Toplanma noktaları, kaçış yolları ve kazazede
bakım ve tedavi merkezlerinin,
11) Yakın çevrede bulunan ve kazadan
etkilenebilecek topluluğun bulunduğu hastane, okul gibi kuruluşlar ile
çevresel unsurlarının,
yerlerini ve saha içi mevcut konumlarını açıkça
gösteren harita, kroki ve planları,
d) Kazanın meydana geldiği ve acil durum müdahale
çalışmalarının gerçekleştirildiği yerlerin, tahliye edilen alanların ve
benzeri bilgilerin gösterilmesi amacıyla kullanılacak tesis planları,
e) Alınan ve gönderilen mesaj kayıtlarının
saklandığı malzeme ve araçları,
f) Olay anında kuruluşta bulunan bütün bilgilere
erişimi,
g) Kaza müdahalesinde görevi olan tüm personele ait
iletişim numaraları.
(5) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezinin
konumu belirlenirken olası büyük kaza riski taşıyan kritik ekipmanların
konumları göz önünde bulundurulur.
(6) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezi en
şiddetli acil durumlar da dâhil olmak üzere her türlü durumda faaliyetine
devam edebilecek şekilde tasarlanır.
(7) Büyük işletmelerde veya toksik yayılımla
sonuçlanabilecek olası kaza senaryolarının öngörüldüğü kuruluşlarda,
birinin kullanım dışı kalması durumunda diğerinin faaliyetine devam
edebileceği iki adet kuruluş içi acil durum yönetim merkezi kurulur.
ALTINCI BÖLÜM
Eğitim ve Tatbikatlar
Eğitim
MADDE 11 – (1) Dâhili Acil Durum Planı, güvenlik yönetim
sisteminde kuruluş içindeki bireylerin acil durum müdahaleleri konusunda
eğitilmesine yönelik uygun düzenlemelerin yapıldığını, eğitime tabi
tutulduklarını ve bu eğitimlerde edinilen bilgilerin, bilgi tazeleme
eğitimleri ile güncel tutulduğunu gösterir.
(2) Eğitimin amaç ve hedefleri açıkça belirlenerek,
etkinliği gözden geçirilerek değerlendirilir ve eğitim yenilenmiş uygun
derslerle güncellenir.
(3) Büyük kaza durumunda görev alacak hizmet grubu
personeli, eğitim/bilgi ihtiyacına sahip diğer çalışanlar, alt işverenler,
karşılıklı yardım anlaşmasının bulunduğu komşu kuruluş personeli ve
ziyaretçiler de bu eğitim kapsamında yer alır.
Dâhili
acil durum planı tatbikatı
MADDE 12
– (1) Hazırlanan planın doğruluğu,
yeterliliği ve uygulanabilirliğinin tespit edilmesi için üç yılı aşmayan
aralıklarla gerçekleştirilen tatbikatlar, dâhili acil durum planını
uygulayan kişilerin, meydana gelen kaza sonucu oluşacak farklı durumlarla
baş edebileceği şekilde yapılır.
(2) Gerçekleştirilen tatbikat çalışmaları, acil bir
durumda kuruluş içinde meydana gelebilecek durumları yansıtır.
(3) Tatbikatlar, etki azaltma ve kontrol
faaliyetlerinin, gerekli bilginin iletilmesinin ve çevrenin iyileştirilmesi
ile ilgili çalışmaları yönlendirecek önlemlerin de planda belirtildiği
şekilde gerçekleşip gerçekleşmediğini gösterir.
(4) Tatbikatlar, planda belirtilen olası kaza
senaryolarına dayandırılır. Buna ek olarak planda belirtilmeyen kaza
senaryoları da dikkate alınır.
(5) Tatbikatlar, kazanın meydana gelişi itibariyle
geçen ilk bir kaç saatlik süre olarak ifade edilebilen acil durum başlangıç
safhasında gerçekleştirilecek müdahaleyi kapsar.
(6) Tatbikatlar, acil durum müdahalesi ile ilgili;
a) Dâhili acil durum planının harekete geçirilmesi
ve tarafların uyarılması, haberdar edilmesi,
b) Acil hizmet birimlerinin uyarılması,
c) Alarm sistemlerinin devreye sokulması,
ç) Hizmet gruplarının harekete geçirilmesi,
d) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezinin
kurulması,
e) Kuruluş içi acil durum yönetim merkezine bilgi
ve sürekli iletişimin sağlanması,
f) Haberleşmenin sağlanması ve halkın
bilgilendirilmesi,
g) Ekipman ve tesisler,
hususlarının kontrolünü ve denenmesini sağlar.
(7) Tatbikattan en az 15 iş günü öncesinde
işletmeci tarafından aşağıda belirtilen ilgili kurumlara haber verilir,
kurumlar gerek görmesi durumunda tatbikata katılım sağlar:
a) İtfaiye teşkilatı,
b) İl Emniyet Müdürlüğü ve İl Jandarma Komutanlığı,
c) 112 İl Ambulans Servisi veya özel ambulans
servisi,
ç) İl Sağlık Müdürlüğü ve İl Halk Sağlığı Müdürlüğü
yetkilileri,
d) Sahil güvenlik birimleri (eğer gerekli ise),
e) Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri,
f) İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri.
(8) Planın tatbikatı ile ilgili çalışmalar aşağıda
belirtilen yöntemlerle gerçekleştirilir;
a) Alıştırmalar,
b) Seminerler,
c) Sahada gözden geçirme,
ç) Masa başı gözden geçirme,
d) Kontrol sonrası çalışmalar,
e) Canlı uygulamalar.
(9) Dâhili acil durum planının tatbiki ile ilgili
çalışmalar sonucunda çıkarılan dersler, planda değişikliği gerektirirse
planın güncellenmesinde kullanılır ve yeni plana aktarılır.
(10) Dâhili acil durum planı ile ilgili
gerçekleştirilecek tatbikat çalışmaları hakkında kuruluş çevresinde bulunan
komşu kuruluş ve halk haberdar edilerek yersiz endişe oluşması engellenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
İzleme ve Örnekleme, Kaza Sonrası İnceleme ve
İyileştirme
İzleme ve
örnekleme
MADDE 13
– (1) Ölçüm, izleme ve/veya
örnekleme yapılırken; ilgili tehlikeli maddenin türü, bu maddenin güvenlik
seviyesini aşma hızı gibi faktörler göz önünde bulundurulur.
(2) Dâhili acil durum planı; büyük endüstriyel kazanın
önlenmesi, etkilerinin belirlenmesi ve yapılacak müdahaleye yardımcı olmak
amacıyla yapılan ölçüm, izleme ve/veya örnekleme için kaynak ve tedbirlerin
sağlandığını gösterir.
Kaza
sonrası inceleme
MADDE 14
– (1) Acil durumun sona ermesinin
ilan edilmesinden sonra; baş kontrolör, kaza kontrolörü ve acil durum
yönetim merkezi, iş birliği halinde kazaya ilişkin tüm verileri toplar,
değerlendirir ve kayıt altında tutar.
Kaza
sonrası iyileştirme
MADDE 15
– (1) Dâhili acil durum planında,
bir kazadan sonra çevrenin ve kuruluşun temizlenmesi ve iyileştirilmesi ile
ilgili hususlara yer verilir.
(2) İyileştirici önlemler, kazadan kaynaklanan
zararın miktarı ile insanlara veya çevreye olan kalıcı zararın seviyesi ile
orantılı olarak alınır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Gözden Geçirme ve Güncelleme
Dâhili
acil durum planının gözden geçirilmesi ve güncellenmesi
MADDE 16
– (1) Gözden geçirme işleminde
asgari olarak;
a) Kuruluşun faaliyetlerindeki dâhili acil durum
planını etkileyecek tüm malzeme değişiklikleri,
b) Planın yürütülmesi ile ilgili olarak acil hizmet
birimlerindeki herhangi bir değişiklik,
c) Yeni ve daha etkin etki azaltıcı yollar gibi
teknik bilgilerdeki ilerlemeler,
ç) Alt işverenlerin de dâhil olduğu çalışanlar ile
ilgili, planı etkileyebilecek önemli değişiklikler,
d) Daha önce kuruluş içerisinde veya başka bir
kuruluşta meydana gelmiş büyük kazalar ve/veya ramak kala kazalardan
çıkarılan dersler,
e) Tatbikatlardan çıkarılan dersler,
f) Güvenlik Yönetim Sistemi iç tetkik sonuçları,
dikkate alınır.
(2) Gözden geçirme ve güncellemenin etkin olarak
gerçekleşmesi için, işletmeci, yerel idareler, ilgili taşra teşkilatları ve
acil hizmet birimleri arasında iletişim açık ve net olarak sağlanır.
(3) Dâhili acil durum planının güncellenmesi için
aşağıdaki hususların her biri dikkate alınır:
a) Planın ve plan kapsamında bulunan bileşenlerin
nasıl güncelleneceği,
b) Kuruluşta acil durum prosedürlerinin değişmesine
neden olabilecek;
1) Organizasyonel değişiklik,
2) Personel değişiklikleri,
3) Tesislerdeki değişiklik,
4) Tesisin süreli veya süresiz kapatılması,
5) Proses değişiklikleri,
6) Tehlikeli madde depolama kapasitesinde ve
yöntemlerinde yapılacak değişiklik,
7) Ekipman değişiklikleri,
8) Güvenlik raporunda değişiklik,
9) Çevresel koşullara bağlı değişiklik,
durumlarında prosedür ve kaynakların
değerlendirilmesi.
(4) Kuruluşta önemli bir değişikliği takiben dâhili
acil durum planı, Yönetmeliğin 15 inci maddesinde belirtilen üç yıllık
süreyi beklemeksizin gözden geçirilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Dâhili Acil Durum Planlarının İncelenmesi ve Gizli
Bölümleri
Dâhili
acil durum planının incelenmesi
MADDE 17
– (1) Dâhili acil durum planları,
Yönetmeliğin 13 üncü ve 15 inci maddelerinde belirtilen usul ve esaslara
göre incelenir.
Dâhili
acil durum planının gizli bölümleri
MADDE 18
– (1) 24/1/2015 tarihli ve 29246
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazalarla İlgili
Hazırlanacak Güvenlik Raporu Tebliğinin 7 nci maddesi gereği, gizli kabul
edilen bilgiler, dâhili acil durum planı kapsamında da gizli kabul edilir
ve bu bilgiler üçüncü kişilere açıklanamaz.
ONUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İdari
tedbirler ve uygulanma usulleri ile yaptırımlar
MADDE 19
– (1) Dâhili acil durum planının
hazırlanmaması, gönderilmemesi veya yapılan denetim sonrasında yetersiz
bulunması durumlarında 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ve
Yönetmeliğin ilgili hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 20
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Çevre
ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|