|
Maliye Bakanlığından:
YATIRIMLARIN VE İSTİHDAMIN TEŞVİKİ
GENEL TEBLİĞİ
(SERİ NO:
4)
5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın
Teşviki ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunda¹ 5615
sayılı Kanunla² yapılan değişiklik sonucu gelir vergisi stopajı teşvikinin
uygulanmasına yönelik açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
1. Gelir Vergisi Stopajı Teşvikinin Uygulanacağı İller
Gelir vergisi stopajı teşviki
açısından kapsama, 5084 sayılı Kanunun 2 nci
maddesinin (a) bendinde hüküm altına alınan ve 2 seri No.lu
Yatırımların ve İstihdamın Teşviki Genel Tebliğinin³ "1. Gelir Vergisi
Stopajı Teşvikinin Uygulanacağı İller" başlıklı bölümünde belirtilen
iller girmektedir.
Öte yandan, 5615 sayılı Kanunun
24 üncü maddesinin (D) fıkrasıyla 5084 sayılı Kanuna eklenen geçici 2 nci madde ile Çanakkale ilinin Bozcaada ve Gökçeada
ilçeleri de teşvik kapsamına alınmış bulunmaktadır.
2. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler
5615 sayılı Kanunla değişik
5084 sayılı Kanunda yer alan gelir vergisi stopajı teşvikinden, Tebliğin
(1) numaralı bölümünde belirtilen il ve ilçelerde; 1/4/2005 tarihinden
itibaren yeni işe başlayanlar ile 1/4/2005 tarihinden önce işe başlamış
olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, bu il ve ilçelerdeki
işyerlerinde en az on işçi çalıştırmaları koşuluyla istihdam ettikleri tüm
işçiler için yararlanabileceklerdir.
Dolayısıyla kapsama giren il ve
ilçelerdeki tüm gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu Tebliğin (3)
numaralı bölümünde belirtilen sürelerle sınırlı olmak üzere asgari on işçi
istihdam etmeleri şartıyla gelir vergisi stopajı teşvikinden
yararlanabileceklerdir.
Kanun kapsamındaki il ve
ilçelerde mükelleflerin birden fazla işyeri bulunması durumunda asgari on
işçi çalıştırma şartı işyerlerinin her biri için ayrı ayrı
aranacaktır.
Başka bir ifadeyle,
çalıştırılan işçi sayısının on işçiye ulaşıp ulaşmadığı, bu işyerlerindeki
toplam işçi sayısına göre değil her bir işyeri itibariyle Sosyal Güvenlik
Kurumuna (Devredilen Sosyal Sigortalar Kurumu) verilen aylık prim ve hizmet
belgesinde gösterilen işçi sayısı dikkate alınarak değerlendirilecektir.
2.1. 1/4/2005 Tarihinden İtibaren Yeni İşe Başlayanların Teşvikten
Yararlanması
1/4/2005 tarihinden itibaren
yeni işe başlayan mükellefler, en az on işçi çalıştırmaları koşuluyla Kanun
kapsamına giren yerlerdeki işletmelerinde çalıştırdıkları tüm işçiler için
bu teşvikten yararlanabileceklerdir.
Örnek 1:
(A) A.Ş. gıda ürünleri imalatı
faaliyetinde bulunmak üzere 10/5/2007 tarihinde Gümüşhane il merkezinde
açtığı işyerinde 5 işçi, Tokat il merkezindeki işyerinde ise 12 işçi
çalıştırmaktadır. Kurumlar vergisi mükellefi olan (A) A.Ş., Gümüşhane il
merkezindeki işyerinde asgari 10 işçi çalıştırılma şartına uyulmadığından,
bu işyerinde çalıştırılan işçiler için teşvikten yararlanamayacak; Tokat il
merkezindeki işyerinde ise 12 işçi çalıştırıldığından işçilerin tamamı için
gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanabilecektir.
Örnek 2:
(B) Ltd. Şti.
orman ürünleri ticareti faaliyetinde bulunmak üzere 14/4/2007 tarihinde
Kastamonu il merkezinde açtığı işyerinde 14 işçi; 20/4/2007 tarihinde
Kastamonu’nun İnebolu ilçesinde açtığı işyerinde ise 6 işçi
çalıştırmaktadır. Kurumlar vergisi mükellefi olan (B) Ltd. Şti., İnebolu ilçesindeki işyerinde asgari 10 işçi
çalıştırılma şartına uyulmadığından bu iş yerinde çalıştırılan işçiler için
teşvikten yararlanamayacak; Kastamonu merkezdeki işyerinde ise 14 işçi
çalıştırıldığından işçilerin tamamı için gelir vergisi stopajı teşvikinden
yararlanabilecektir.
2.2. 1/4/2005 Tarihinden Önce İşe Başlamış Olanların Teşvikten
Yararlanması
Kanun kapsamına giren il ve
ilçelerde 1/4/2005 tarihinden önce işe başlayanlar, en az on işçi
çalıştırmaları koşuluyla iş yerlerinde fiilen istihdam ettikleri tüm
işçiler için teşvikten yararlanabileceklerdir.
Örnek 1:
21/10/1996 tarihinde işe
başlamış olan kurumlar vergisi mükellefi (C) Ltd. Şti.nin Kanun kapsamında bulunan Diyarbakır il merkezindeki
işyeri için ilgili idareye
Mayıs/2007 dönemine ilişkin olarak verilen aylık prim ve hizmet
belgesindeki işçi sayısı 15 kişidir. Bu durumda Şirket bu işyerinde fiilen
çalıştırdığı işçilerin tamamı için Mayıs/2007 döneminden itibaren teşvikten
yararlanacaktır.
Örnek 2:
(D) Adi Ortaklığı, fındık
işleme faaliyetinde bulunmak üzere 1/4/2005 tarihinden önce Ordu il
merkezinde faaliyete başlamış olup, işyerinde 6 işçi çalıştırmaktadır. Daha
sonra adi ortaklık, 1/5/2007 tarihinde 5 işçi daha alarak aynı işyerinde
çalıştırdığı işçi sayısını 11’e çıkarmış ve bu durumu Mayıs/2007 dönemine
ilişkin olarak ilgili idareye vermiş olduğu aylık prim ve hizmet belgesinde
tevsik etmiştir. Adi ortaklık, asgari 10 işçi çalıştırma şartını yerine
getirdiği dönemden itibaren 11 işçi için teşvikten yararlanabilecektir.
3. Uygulamanın Başlama ve Sona Erme Tarihleri
5084 sayılı Kanunda yer alan
gelir vergisi stopajı teşvikinde, 5615 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler
1/5/2007 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Yeni düzenlemeye göre, vergi
teşviki uygulaması ilk olarak 2007 yılının Mayıs ayı ücretleri üzerinden
hesaplanan gelir vergisi için geçerli olacak ve 31/12/2008 tarihine kadar
uygulanacaktır.
Ancak 5568 sayılı Kanunun 5 inci
maddesi ile değişik 5084 sayılı Kanunun 7 nci
maddesinin (h) bendine göre, bu Kanun kapsamına giren illerdeki yeni
yatırımlar nedeniyle uygulanacak vergi teşviki 5084 sayılı Kanunun 3 üncü
maddesinde yer alan süreye bakılmaksızın,
- 31/12/2007 tarihine kadar
tamamlanan yatırımlar için beş yıl,
- 31/12/2008 tarihine kadar
tamamlanan yatırımlar için dört yıl,
- 31/12/2009 tarihine kadar
tamamlanan yatırımlar için üç yıl
süreyle uygulanacaktır.
Örneğin, 31/12/2008 tarihine
kadar tamamlanan bir yatırım için 4 yıl süreyle teşvik uygulanacak olup, bu
yatırım nedeniyle teşvikten yararlanılacak son tarih 2012 yılının Aralık
ayı olacaktır.
Öte yandan, teşvik uygulaması
Çanakkale ilinin Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri için 5615 sayılı Kanunun 24
üncü maddesinin (D) fıkrası ile 5084 sayılı Kanuna eklenen geçici 2 nci madde gereği 5615 sayılı Kanunun yayımı tarihinden
itibaren, maddede yer alan şartları taşımaları kaydıyla, 5 yıl süreyle
geçerli olacaktır.
Örnek 1:
Bay (F), 1/5/2007 tarihinde Çanakkale ilinin
Bozcaada ilçesinde açtığı işyerinde, 12
işçi çalıştırmak suretiyle otel işletmeciliği faaliyetinde bulunmaktadır.
Gelir vergisi mükellefi olan Bay
(F) çalıştırdığı işçiler nedeniyle Mayıs/2007 döneminden itibaren teşvikten
yararlanmaya başlayacaktır.
Örnek 2:
(G) A.Ş.’nin,
20/2/1992 tarihinde Çanakkale ilinin Gökçeada ilçesinde faaliyete geçen
işyerinde istihdam ettiği işçi sayısı Mayıs/2007 dönemi itibariyle onikidir. Bu durumda şirket, Kanunun aradığı şartları
taşımak kaydıyla Mayıs/2007 döneminden itibaren çalıştırdığı işçiler
nedeniyle teşvikten yararlanmaya başlayacaktır.
4. Sağlanan Teşvik Tutarının Belirlenmesi
Teşvik uygulamasıyla, teşvik
kapsamında değerlendirilecek işçiler dolayısıyla hesaplanacak gelir
vergisinin tamamının veya bir kısmının, verilecek muhtasar beyanname
üzerinden tahakkuk eden gelir vergisinden terkin edilmesi suretiyle
istihdam üzerindeki yükün (istihdamın işverene maliyetinin) azaltılması
amaçlanmıştır.
Terkin edilecek tutar, organize
sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu işyerleri için hesaplanan tutarın
tamamı, diğer yerlerdeki işyerleri için ise hesaplanan gelir vergisi
tutarının %80’i olacaktır.
Buna göre terkin edilecek
tutar, kapsama giren işçi sayısı ile asgari ücret üzerinden ödenmesi
gereken verginin çarpımı sonucu bulunacak tutarın organize sanayi ve
endüstri bölgelerindeki işyerlerinde tamamını, diğer yerlerdeki
işyerlerinde ise % 80'ini aşamayacaktır. Bu işlem çalıştırılan işçi bazında
değil uygulamadan yararlanabilen işçi sayısı dikkate alınarak toplu olarak
yapılacaktır.
Örnek 1:
Kapsama dahil Çorum ilinin
merkez ilçesindeki organize sanayi bölgesinde bulunan işyerinde öteden beri
faaliyet gösteren ve 28/2/2007 tarihinde 9 işçi istihdam eden gelir vergisi
mükellefi Bay (H), 1/5/2007 tarihinde istihdam ettiği işçi sayısını 12’ye
çıkarmıştır.
Mükellef (H), asgari 10 işçi
çalıştırma şartını sağlamış olduğundan mevcut işçilerinin tamamı için
teşvikten yararlanmaya hak kazanmıştır. 12 işçinin Mayıs/2007 dönemi
ücretleri üzerinden (ortalama bir işçinin brüt 1.000 YTL ücret aldığı
varsayımıyla) kesilmesi gereken gelir vergisi tutarı 1.530 YTL dir.
Bu durumda, teşvik kapsamında
olan 12 işçi dolayısıyla muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden
vergiden mahsup edilmek suretiyle terkin edilecek tutar, kapsamdaki
işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan vergi tutarı ile kapsamdaki işçi
sayısının asgari ücret üzerinden hesaplanan vergi ile çarpılması sonucu
bulunan tutardan düşük olanı olacaktır. Asgari ücret üzerinden hesaplanan
vergi ile işçi sayısının çarpımı sonucu bulunan tutar (71,72x12 =) 860,64
YTL, hesaplanan vergiden (1.530 YTL) daha düşük olduğu için terkin edilecek
tutar 860,64 YTL olacaktır.
Örnek 2:
Kapsama dahil Sivas ilinde
ancak, organize sanayi ve endüstri bölgesi dışındaki işyerinde faaliyette
bulunan ve Mayıs/2007 dönemi itibariyle 16 işçi istihdam eden kurumlar
vergisi mükellefi (I) Ltd. Şti., işçilerin tamamı
için teşvikten yararlanacaktır. 16 işçinin Mayıs/2007 dönemi ücretleri
üzerinden (ortalama bir işçinin brüt 1.000 YTL ücret aldığı varsayımıyla)
kesilmesi gereken gelir vergisi tutarının %80’i (2040x0,80 =) 1.632 YTL dir.
Bu durumda, teşvik kapsamında
olan 16 işçi dolayısıyla muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden
vergiden mahsup edilmek suretiyle terkin edilecek tutar, kapsamdaki
işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan vergi tutarının %80’i ile
kapsamdaki işçi sayısının asgari ücret üzerinden hesaplanan verginin %80’i
ile çarpılması sonucu bulunan tutardan düşük olanı esas alınacaktır. Asgari
ücret üzerinden hesaplanan verginin %80’i (71,72x0.80 =) 57,38 YTL ile işçi
sayısının çarpımı sonucu bulunan tutar (57,38x16 =) 918,02 YTL, hesaplanan
verginin %80’inden (1.632 YTL) daha düşük olduğu için terkin edilecek tutar
918,02 YTL olacaktır.
Teşvikten yararlanmaya
başlanmasından sonra işçi çıkarılması nedeniyle işçi sayısında azalma
olması halinde, terkin edilecek vergi tutarının tespitinde, kalan işçi
sayısı dikkate alınacaktır. İşçi sayısındaki azalma sonucu işyerindeki işçi
sayısının on işçinin altına düşmesi halinde, o işyerinde işçi sayısı
yeniden on işçiye ulaşmadıkça teşvik uygulanmayacaktır. İşçi sayısı on
kişiyi tekrar aşan mükellefler, teşvikten kalan süre için
yararlanacaklardır.
Teşvik kapsamında baz alınacak
işçi sayısının tespitinde, aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı işçi
sayısı dikkate alınacaktır.
Kıst
dönem çalışan işçiler nedeniyle yararlanılacak teşvik tutarının
belirlenmesinde ise ilgili ayda çalışılan süreye isabet eden ücret
üzerinden hesaplanan gelir vergisi terkine konu olacaktır. Ancak, bu
suretle faydalanılacak tutar, asgari ücret üzerinden kıst
döneme ilişkin olarak ödenmesi gereken verginin tutarını geçemeyecektir.
5. Diğer Hususlar
5.1.
Teşvikin Uygulanması
5084 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde
düzenlenmiş olan gelir vergisi stopajı teşvikinin uygulanmasına ilişkin
usul ve esasları belirleme konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
Bu yetki çerçevesinde teşvikin uygulanmasına ilişkin gerekli açıklamalar 2
seri No.lu Yatırımların ve İstihdamın Teşviki
Genel Tebliğinin "5. Teşvikin Uygulanması" başlıklı bölümünde
yapılmış bulunmaktadır.
Ancak, mükelleflerin gelir
vergisi stopajı teşvikinden yararlanabilmek için verecekleri bildirim bu
Tebliğ ekinde yeniden düzenlenmiştir. Dolayısıyla, bu Tebliğde yapılan
açıklamalar çerçevesinde vergi teşvikinden yararlanacak mükellefler Tebliğ
ekindeki bildirimi kullanacaklardır. (Ek:1)
5.2. Önceki Tebliğlerde Yapılan Açıklamaların Geçerliliği
14, 2 ve 35
seri No.lu Yatırımların ve İstihdamın Teşviki
Genel Tebliğlerinin bu Tebliğe aykırı olmayan hükümleri yürürlüktedir.
Tebliğ olunur.
——————————
1 6/2/2004
tarihli ve 25365 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
2 4/4/2007
tarihli ve 26483 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
3 4/6/2005
tarihli ve 25835 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
4 17/4/2004
tarihli ve 25436 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
5 20/4/2006
tarihli ve 26145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
|